VOV4.Bahnar -  Dang ei, hloh 5.100 ha hơ[o tơ\ 11 apu\ng kơ dêh char Gia Lai oei [ơm hơdrông hơđa phă pơrăm ăh pơyan hla ruih (dăh mă oei krao hơdrông yă ‘ngă (pơlai)) pơrăm. Lơ\m noh, đei kơ hre\ng ha [ơm pơrăm kơtang, dăh mă pơrăm lang xă hloi. Mưh ưh đei trong tang găn tơtom, hơdrông hơđa gô pơrăm lang xă hloi.          

{ar ha hơ[o kơ unh hnam [ok Nguyễn Văn Mão (tơ\ thôn Ninh Hoà, xăh Ia Boong, apu\ng Chư\ Prông, dêh char Gia Lai) oei giơ\ng ‘lơ\ng noh [ơm he# hơdrông hơđa pơrăm kơtang. Ja#p pơgar, hla hơ[o hlôh kơbuông păng đom gru rơi đơ\ng hơdrông hơđa xa hla. Lơ\m lăm tơ ‘mơ\ng hơ[o, tôm hla pơda tam mă tom hon noh tơgơ\ pơđ^ yuơ [ơm hơdrông xa. {ok Mão ăn tơbăt, hơdrông hơđa chêk lar lơ\m 20 năr, đơ\ng tơm hơ[o ‘nao đei 5 truh 7 to\ hla. Lơ hla kơte\ch tong ane# tơm hloi. Unh hnam [ok hlôi yua minh [ar pơgang hoă ho\k vă pơlôch hơdrông hơđa mă lei ưh đei x^t: “Tơ\ yơ duh [ôh hơdrông. Kon mă âu xa hla pơda lơ\m tơm. Hăp xa hla pơda pơm ăn tơm kơte\ch tong ane#, ưh ke\ le\ch pơkao kơtuen plei. Dang ei hăp lơ chêk lar, tơm hơ[o giơ\ng dơ\ng, noh đei dôm anih ba athei tơjur tơdrong pơyua.”

Rim apu\ng găh hle\ch jing tơring pơtăm hơ[o dơnơm kơ dêh char Gia Lai to\k bo\k oei răm kơtang hloh yuơ hơdrông hơđa pơrăm. Tơ\ pơlei Bung, xăh Ya Hội, apu\ng Đak Pơ, unh hnam [ok Đặng Thái nhen le\ pă băt trong vă hơmet tơdrong pơrăm đơ\ng hơdrông hơđa pơrăm hơ[o xăh 1 ha 5 sao kơ unh hnam [ok. Hơdrông hơđa xa hla mă hăt noh ăh kơmăng păng pơgê hrôih, kơ ‘năr noh ôn klenh lơ\m tơ ‘mơ\ng hla ‘nao văr vă klenh kơ to# ‘năr, noh ưh gơh rôp hăm ti, mă athei yua pơgang pruih.

Lơ\m minh khei kơ âu, mă hlôi pruih pơgang lơ ‘măng bơih, mă lei hơdrông hơđa hơnơ\ng kơ chêk lar char lơ: “Xa he\ch hoch hloi, xa tơ ‘mơ\ng đang kơ noh xa hla pơm ăn tơm hơ[o ưh ke\ to\k giơ\ng. Jên minh kơ ‘lo\ pơgang pơlôch hơdrông noh 30 rơbâu hlj, jên hơpăh đe pruih minh kơ[^nh noh 30 rơbâu hlj mă minh năr ưh kơ băt dôm kơ[^nh noh huch lơ dêh. Dang ei, đak pơ uh tuh, jên huach noh ba athei jang, oei xơkơ\t hơ[o hăm đei yua dăh mă ưh noh ưh kơ băt ôh.”

{ok Trần Quang Hiệu, Pho\ Kơdră Anih choh jang xa apu\ng Đak Pơ ăn tơbăt, hơdrông kơxa pơyan hla ruih pơrăm tôm hăm hơdre\ch hơ[o nhen NK 66, NK 67, NK 7328 păng hơdre\ch hơ[o tơyông. Hơdrông kơxa tơ\ tơring đei đơ\ng 4 truh 8 to\ lơ\m 1 m2, yuơ noh [ônh lang xă jing pơrang mưh ưh đei pruih pơgang pơlôch tenh: “Tơbăt ăn kon pơlei ăh pruih pơgang pơlôch hơdrông noh athei yua tro\ pơgang. Mă [ar noh pơlôch hloi hơdrông kon, păng kơtăp hơdrông hloi. Ăh [ôhhơdrông âu noh athei yua pơgang. Kơjă tơm hơ[o ưh đei kăp, noh ăh tang găn athei hơlen mă tơnăp vă pơlôch hơdrông, vei lăng ‘long pơtăm, mă lei duh athei vei xơđơ\ng pơyua mu\k drăm ăn kon pơlei jang mir.”

Kiơ\ kơ [ok Lưu Hoài Hưng, Kơdră Anih choh jang xa apu\ng Chư\ Prông xơkơ\t, xơnăm âu pơyan ‘mi truh klui, hơyuh to# kơtang, ưh đei xơđơ\ng hlôi pơm trong hiôk ăn hơdrông chêk lar char kơtang. Vă pơlôch pơđ^ hơdre\ch hơdrông âu, kon pơlei athei pruih pơgang dăh mă rei pơgang hoă ho\k ăh tơ ‘mơ\ng hơ[o [ơ\t hơdrông ‘nao xa. Atu\m hăm noh, athei hơto\k tuh pho\ng, vei hơlen tơnăp ăh tơm tih, oei le\ch pơkao. Kơlih ăh hơ[o lơ\m khei năr âu, hơdrông kơxa pă ke\ pơrăm bơih: “Mưh yua pơgang hoă ho\k noh hơdrông lôch lơ. Hơdrông kơxa yo\ng noh cheh kơtăp lơ, hlung mă âu cheh jing kon hơdrông noh hlung mă to pơtơm kơtăp. Ăh kơtăp hơdrông noh pruih pơgang ưh kơ lôch, gô lai yơ kơtăp hơdrông cheh kon noh pruih pơgang đơ\ng ro\ng pruih pơgang 7 truh 10 năr hơlen lăng hăm đei hơdrông kon cheh nai. Pruih 2 truh 3 ‘măng noh hơ[o ke\ to\k giơ\ng. Truh dang ei tam mă hơlen đei tôm tơdrong răm, athei gô je# đ^ pơyan ‘mơ\i.”

KIơ\ tơdrong hơlen đơ\ng Anih tơm Vei hơlen ‘long pơtăm păng Choh pơtăm Gia Lai, dang ei đei hloh 5.100 ha hơ[o tơ\ 11 apu\ng lơ\m ja#p dêh char [ơm hơdrông kơxa pơrăm. Lơ\m noh, je# 1.200 ha [ơm răm hlăm, pơrăm truh tơdrong pơyua ăh hơtuch pơyan jang. Rim tơring đei hơdrông kơxa pơrăm hăm tơm hơ[o lơ hloh noh dôm apu\ng găh Hle\ch Pơbăh kơ dêh char nhen Chư\ Pưh, Krông Pa, Kông Chro, Đak Pơ, Chư\ Prông. Anih choh jang xa dêh char Gia Lai kăl đei dôm trong jang tơgu\m ăn kon pơlei tang găn hơdrông kơxa chêk lar, vă tơjur [iơ\ răm, atu\m hăm noh tang găn hơdrông lang xă tơ\ dôm tơring nai.

Lan chih păng rapor