VOV4.Bahnar - Băt hơdăh tơdrong te\ch răt, trong ato\k tơ iung păng pơge\nh dôm tơdrong rơvơn găh to\ ‘mi kial sơđơ\ng ‘lơ\ng, m^nh [ar hơp tak xah tơ\ dêh char Kon tum to\k bo\k lăng kơ jăp tru\h io\k yua hăm kmăi kmo\k, cho\h jang sa hăm mơ\r pơjing đei tơmam drăm rơgo\h ‘lơ\ng, adoi tơgoăt jang sa hơdoi d^h băl lơ\m cho\h jang sa păng pơm tơle\ch tơmam drăm … ‘No\h jing trong jang to\k bo\k đei rim hơp tak xah lăng tri\h ato\k tơ iung vă tơgop lơ\m vei lăng cham char.

Mă đơ\ng ‘nao pơjing lơ\m khei 6/2018 hăm 7 ‘nu bơngai, mă lei tru\h dang ei, tơmam drăm ‘nhot pơkao kơ Hơp tak xah ‘Nhot pơkao păng tơmang pơ hiơ\ Thanh niên (th^ trân Măng Đen, apu\ng Kon Plông, dêh char Kon Tum) hlôi hơnhăk ăn tru\h rim siêu th^ t^h nhen Siêu th^ Big tơ\ Sài Gòn. Tơdrong chơt hơ iă hlo\h ‘no\h mă đơ\ng ‘nao đei pơjing ră mă lei tơdrong hơbe\ch hơbal kơ rim bơngai lơm khul, adoi nhen tơmam drăm rơgo\h ‘lơ\ng kơ Hơp tak xah hlôi đei hơn^h dơ\ng kơ jăp lơ\m an^h te\ch mơdro tơ\ pơlei tơm Hồ Chí Minh.

Hrei au, Hơp tak xah to\k bo\k jang kiơ\ trong cho\h jang sa hăm mơ\r lơ\m hơgăt te\h 10 ha hăm 15 kơ loăi ‘nhot sa nhen hla sơ [ei Xa lă\ch, hla sơ [ei kr^nh, hla sơ [ei ‘ngam, hla sơ [ei pơkao, hla hru\m, ka rôt … chă te\ch ăn kon pơlei răt sa ‘nhot sa rơgo\h. Trong jang chă pơtăm vei lăng kiơ\ trong tu\h mơ\r, đei pơtăm lơ\m hnam hơdrau păng tơruih đak kơ yuơ kơmăi tơruih kơd^h, ư\h kơ prôi pho\ng, ư\h kơ pruih pơgang sơdrông, sơđơ\ng măh mai ‘nhot rơgo\h ‘lơ\ng chă te\ch ăn kơ đe răt sa.

Mo\ Trần Thị Dung – kơdră vei lăng Hơp tak xah tơbăt: Vă pơjing đei ‘nhot rơgo\h, đơ\ng cho\h te\h hloi nhôn dăr lăng hơlen, khăm lăng hơlen kơ jăp, mư\h te\h rơgo\h ‘lơ\ng ‘no\h mă pơtăm. Păng lăp hơdro# mơ\r ‘no\h chă tu\h ăn kơ ‘nhot. Lơ\m cho\h jang, tơdăh đei sơdrông sa ‘no\h nhôn jei ư\h kơ chă pruih pơgang pơlôch sơdrông mă lei nhôn io\k yua rim kơ loăi vi sinh vật đối kháng vă pơlôch sơdrông. Kơ yuơ lơ lo\h, tơmam drăm ‘nhot sa kơ Hơp tak xah ling lang đei tơmoi răt yua hôn bơnê, răt io\k lơ.

Hăm 10 hnam hơdrau pơtăm ‘nhot, m^nh khei Hơp tak xah ‘Nhot pơkao păng tơmang pơ hiơ\ Thanh niên jang sa đei hlo\h 6 tân 5 tă ‘nhot. Mă lei, hăm ‘nhot sa kơ Hơp tak xah đei au lăp măh mai chă te\ch ăn 40% tơdrong ‘me\h vă răt io\k đơ\ng pơtêng hăm đe ap^nh ‘me\h vă răt. Lơ\m khei năr kơnh, Hơp tak xah gô vă pơ\ih să hơgăt te\h pơtăm hlo\h 2 sao 5 tơ\ hơn^h 37 u\nh hnam lơ\m th^ trân Măng Đen vă sơđơ\ng măh mai te\ch ăn tơmoi răt yua. Kiơ\ đơ\ng yă Dung, tru\h hloi pơ\ih să hơgăt te\h pơtăm mă lei jei lăp măh ăn 60% tơdrong ‘me\h vă răt io\k đơ\ng tơmoi đe\ch.

Jei lei lăi mơ\n, Hơp tak xah Cho\h jang sa păng Te\ch mơdro tơmam drăm Trường Tiến Măng Đen (tơring Măng Cành, apu\ng Kon Plông) ‘no\h chă rơ\ih trong jang sa, tơgoăt jang hơdoi hăm kon pơlei lơ\m tơring vă pơtăm ‘long pơgang, vă măh mai tơmam drăm păng pơm tơle\ch tơmam drăm đơ\ng ‘long pơgang. Tơdrong tơm pơm ăn Hơp tak xah au ato\k tơ iung jang pơtăm ‘long pơgang, kiơ\ đơ\ng ‘nho\ng Nguyễn Viết Tiến – Kơdră che\p pơgơ\r Hơp tak xah tơbăt, kơ yuơ apu\ng Kon Plông đei to\ ‘mi tôch ‘lơ\ng ăn chă pơtăm ‘long pơgang. Hlo\h dơ\ng ‘nau jei jing rim kơ loăi ‘long pơtăm to\k bo\k đei dêh char Kon Tum pơtru\t pơtăm lang să.

Mă đơ\ng Hơp tak xah ‘nao iung jang đơ\ng khei blu\ng sơnăm mă lei tru\h dang ei, Hơp tak xah Cho\h jang sa păng Te\ch mơdro Trường Tiến Măng Đen hlôi tơgoăt jang hơdoi hăm vă je# 90 u\nh hnam kon pơlei lơ\m tơring Măng Canh pơtăm đei 40 ha ‘long pơgang sâm hroi (hồng đẳng sâm) hăm đương quy; hlo\h 200 ha ‘long kue# atu\m hăm 4 ha măng tây. Dôm u\nh hnam jang hơdoi đei Hơp tak xah [ơk ăn hơdre\ch, pơtho kih thuơ\t pơtăm vei lăng rim ‘long pơgang păng dôm ‘long pơgang au lăp chă tu\h mơ\r ư\h kơ chă prôi pho\ng. Đ^ đăng tơmam drăm jang sa đei ‘no\h Hơp tak xah răt io\k pơgo\h păng pơm tơle\ch rim tơmam drăm.

Tru\h dang ei, Hơp tak xah tơmơ\t jên jang vă je# 4 ti hlak jên răt kmăi kmo\k vă pơm tơle\ch tơmam drăm pơgang. Dang ei, Hơp tak xah Cho\h jang sa păng Mơdro sa Trường Tiến Măng Đen hlôi pơm tơle\ch đei 4 kơ loăi tơmam drăm ‘no\h: đak plei hơve\h, cao sâm, hơlăk sâm hroi, trà túi lọc (đei pơm tơle\ch đơ\ng sâm hroi hăm đương quy). Rim tơmam drăm kơ Hơp tak xah hlôi đei te\ch mơdro lơ\m te\h đak nhen tơ\ pơlei tơm Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bình Thuận...

{ok Nguyễn Viết Tiến – Kơdră che\p pơgơ\r Hơp tak xah tơbăt: Hrei au, nhôn ư\h pơ ngơt tơdrong te\ch mơdro, mă lei lăp pơngơt găh ‘long pơgang đe\ch. Kơ yuơ lơ lo\h, nhôn to\k bo\k hơdrin kơtang jang hơdoi hăm kon pơlei vă m^nh păh ato\k tơ iung tơring pơtăm adoi tơgu\m ăn kon pơlei tơpl^h jang sa ‘long pơtăm hle io\k yua kơ jăp, adoi yak tru\h tơ iung pơjing pơm tơle\ch te\ch mơdro sơđơ\ng ‘lơ\ng kơ jăp.

Kiơ\ kơ [ok Nguyễn Lâm Cảnh, Kơdră che\p pơgơ\r Khu\l Hơp tak xah dêh char Kon Tum, khei năr kơnh, Khu\l hơp tak xah dêh char gô jang hơdoi hăm rim an^h bơ\ jang ato\k kơtang pơro# pơ rôp pơtho tơbăt găh ato\k tơ iung cho\h jang sa kiơ\ kmăi kmo\k hơgei tơklep hăm pơm tơle\ch tơmam drăm lơ\m dêh char. Adoi chă tơgu\m ăn kon jên tơmơ\t jang sa đơ\ng An^h mong jên tơguưm djru ato\k tơ iung Hơp tak xah vă lang să cho\h jang sa hăm kmăi kmo\k hơgei, cho\h jang sa rơgo\h ‘lơ\ng, sơđơ\ng ‘lơ\ng hơ iă hăm cham char păng pơm tơle\ch rim tơmam drăm... vă pơtru\t rim Hơp tak xah ato\k tơ iung, vă tơgop lơ\m pơtru\t kơtang ato\k tơ iung mu\k drăm, tơpôl kơ dêh char.

Kiơ\ đơ\ng {a\o Kon Tum

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt