VOV4.Bahnar - Yoa kơ jă tiu to\k hơ nơ\ng lơ\m dôm sơ năm âu ki, pơ tăm tiu đei yoa tôch lơ, kơ na kon pơ lei tơ\ Tây Nguyên pơ jei băl pơ tăm kơ loăi ‘long ‘nâu ưh kơ lăng te\h thoi yơ, gơ\h pơ tăm dăh ưh. Jang ato\k tơ iung tiu thoi yơ vă đei yoa ‘no\h j^ tơ drong kăl tơ re\k, athei tơ che\ng mă hơ len ‘mơ\i. Nhôn đei jơ pơ ma nuh hăm Tiên si Nguyễn Đăng Nghĩa – Kơ dră An^h tơ che\ng hơ len păng roi tơ [ôh trong cho\h jang xa găh tơ drong ‘nâu:

Tiên si Nguyễn Đăng Nghĩa – Kơ dră che\p kơ\l An^h tơ che\ng hơ len păng roi tơ [ôh trong cho\h jang xa

-Tiên si ăi, lơ\m khei ‘năr to\ ‘mi kial tơ plih nhen hrei ‘nâu. Vă pơ tăm tiu kơ jăp ‘lơ\ng athei jang kiơ\ dôm trong jang yơ?

-Tiên si Nguyễn Đăng Nghĩa: Pơ tăm tiu kơ jăp ‘lơ\ng ‘moi kiơ\ tơ drong tơ plih đơ\ng hơ yuh plenh te\h, blu\ng a ‘no\h ưh gơ\h io\k ‘long bri pơm hơ drơ\ng, kâm ưh ăn ko\h phă bri. Mưh bơ\n pơ tăm athei hơ len năng dôm tơ drong kăl đei chih răk, jo# hloi đơ\ng dôm an^h jang tih, an^h juăt tơ che\ng hơ len găh tiu ku\m hăm tơ drong juăt jang đơ\ng kon pơ lei. Bơ\n pơ tăm hơ lam kơ plăh hơ drơ\ng hơ rih păng hơ drơ\ng lôch, yoa rim kơ loăi hơ drơ\ng sư đei tơ drong ‘lơ\ng pha ra băl. An^h jang Khoa ho\k ki thuơ\t cho\h jang xa Tây Nguyên ku\m đei nơ\r chih tơ băt akhan, tơ dăh lơ\m 1 pơ gar đei pơ tăm hơ lam 50/50 hơ drơ\ng hơ rih păng hơ drơ\ng lôch gô pơ jing đei tơ drong ‘lơ\ng ăn kơ tiu.

Pơ gar tiu ‘nao pơ tăm mih ma duch nă athei pơ tăm hăm hơ dre\ch lăp hăm to\ ‘mi kial tơ\ tơ ring ‘no\h, ke\ tơ jră hăm pơ rang j^. Hơ dre\ch tiu athei rơ go\h ưh đei j^. Mă 2 ‘no\h mih ma duch nă athei đei ki thuơ\t sir sơ lu\ng, ki thuơ\t pơ tăm vă tiu gơ\h blu\h pran ‘lơ\ng. Tơ drong kăl hlo\h lơ\m pơ gar tiu ‘no\h te\h hrơm đak [ônh, ưh đei đak tơ\ng: hơ lam trong tiu athei chor hơ bong ie\, ưh kăl xă mă lei athei jru\ [iơ\ tăl te\h rơ\h tiu chăt. Pơ tih gia, rơ\h tiu chăt đơ\ng 0 truh 30 cm ‘no\h bơ\n athei chor hơ bong jru\ dang 40cm, mưh đei đak lơ\p ‘no\h sư hrơm tơ\ lăm, huei kơ lơ\p rơ\h tiu. Mưh pruih bơ\n pơ gang sơ drông ăn tiu ‘no\h athei io\k yoa dôm kơ loăi mơ\r, pơ gang sinh ho\k le# gan yoa pho\ng, pơ gang sơ drông hmă.

-Tiên si ăi, tơ\ hơ năp tơ drong pơ jei băl tơ\ an^h te\ch mơ dro lơ\m apu\ng plenh te\h hrei ‘nâu, an^h jang tiu Việt Nam đei trong jang to\k thoi yơ?

-Tiên si Nguyễn Đăng Nghĩa: An^h jang tiu, Khul jang tiu păng An^h tơm vei lăng cho\h jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang to\k bo\k đei trong jang vă pơ tăm tiu rơ go\h, tiu pơ tăm hăm mơ\r. {ât lăp đei lơ dêh char hlôi pơ jing đei trong pơ tăm tiu hơ chăng ho\h, ưh đei tu\h pho\ng, pơm thoi yơ vă tiu đei plei ‘lơ\ng, đei ư hơ nhang. Dôm an^h te\ch mơ dro ku\m oei pơm tơ le\ch lơ tơ mam đơ\ng tiu, năm truh tơ drong ep đei đak tiu vă pơm tơ le\ch đei lơ tơ mam ‘lơ\ng [iơ\.  ‘Nâu j^ trong jang đunh đai mă Việt Nam oei hăt jang truh âu kơnh.

-Tơ pă tơ\ yăn âu hrei ‘nâu, hơ găt te\h pơ tăm tiu tơ\ Tây Nguyên đ^ xă hlo\h tơ drong vă pơ tăm truh sơ năm 2020 bơih. Mưh lei athei đei trong jang kiơ vă găn le# tơ drong chă pơ tăm tiu dih dih đơ\ng rim bơ ngai hă tiên si?

-Tiên si Nguyễn Đăng Nghĩa: Tơ drong ‘nâu ưh lăp hơ dro# tơ\ Tây Nguyên đe\ch ôh, tơ drong che\ng pơ pro\h le# hơ drol đơ\ng An^h tơm vei lăng cho\h jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang truh sơ năm 2015 ‘no\h lăp 50 rơ bâu ha đe\ch, mă lei hrei ‘nâu đ^ vă je# truh 120 rơ bâu ha bơih, thoi no\h đ^ to\k hlo\h 2,5 ‘măng bơih. Tơ drong ‘nâu, ro\ lăng bơ\n athei đei trong tơ gu\m ăn kon pơ lei, ưh kơ s^ kâm, găn ga ưh ăn đe sư pơ tăm tiu, thoi no\h ưh kơ lăp. Athei đei trong jang tơ gu\m ăn đe sư hlôh vao, hơ met ming trong jang mă ưh ‘no\h tơ plih ming ‘long pơ tăm, bơ ngai ‘nâu gơ\h pơ tăm tiu lơ liơ bơ ngai to ưh gơ\h pơ tăm. Kơ na athei chă đei trong jang ‘lơ\ng, tơ le\ch păng roi tơ [ôh trong jang tiu kơ jăp.

-Lei a, bơ nê kơ ih hơ.

Hoàng Qui: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\