VOV4.Bahnar – Pơ yan ‘mi j^ khei ‘năr tiu rong plei. Yoa thoi no\h, gơ\h pơ ma ‘nâu j^ khei ‘năr g^t kăl hlo\h vă pơm ăn plei tiu tih, hơ kâu ‘lơ\ng păng plei ‘yăl. Tơ\ hơ la âu nhôn chă pơ ma nuh hăm Thak si Mai Minh Tuấn, Kơ dră lăm jang ki thuât, An^h pơ tru\t cho\h jang xa dêh char Gia Lai pơ thơ tơ [ôh ki thuât vei rong tiu lơ\m khei ‘năr tiu kơ te\n plei đei găr.
-P^nh: {ok ăi, apinh ih tơ roi, tơ drong vei rong tiu lơ\m khei ‘năr kơ te\n plei g^t kăl thoi yơ lăng?
-Thak si Mai Minh Tuấn tơl: Tiu đơ\ng pơ yan le\ch pơ kao truh tơ\ plei kră đunh đơ\ng 7 truh 10 khei, kiơ\ kơ loăi hơ dre\ch. Khei ‘năr đơ\ng ro\ng kơ te\n, plei tiu tih tôch ai lơ\m dang 3 truh 4 khei m^nh puăt. Thoi no\h, io\k đơ\ng âu truh đ^ sơ năm ‘no\h j^ khei ‘năr tiu kăl đei rong ‘me vă plei gơ\h tih hlo\h. Kơ na khei ‘năr ‘nâu, bơ\n athei vei rong mă ‘lơ\ng, pơm thoi yơ vă plei tiu gơ\h hơ kâu tih, ‘lơ\ng, đei io\k yoa kơ jăp.
-P^nh: Ơ [ok, khei ‘năr tiu đei plei âu, bơ\n athei tuh mơ\r, săy pho\ng ăn kơ tiu thoi yơ?
-Thak si Mai Minh Tuấn tơl: ‘Nâu j^ khei ‘năr rong plei, kơ na tiu kăl đei lơ pho\ng kali. Đơ\ng no\h bơ\n gơ\h yoa dôm kơ loăi pho\ng đei kơ chơ\t đam- lân- kali ‘no\h 3-1-3 vă săy kiơ\ tơm tiu tih pran thoi yơ. Tơ dăh tiu oei jing ‘lơ\ng, ‘no\h bơ\n gơ\h tơ jur [iơ\ pho\ng đam, mă lei lăp dang kơ so# 3-1-3 mă ‘no\h 2,5-1-3 đe\ch. Păng pho\ng bơ\n săy ăn tiu dang 2 truh 3 lang kiơ\ đơ\ng sơ năm tiu bơ\n pơ tăm. Tơ dăh tiu đ^ đei plei sơ đơ\ng bơih, đei plei dang 7 k^ 1 hơ drơ\ng ‘no\h bơ\n săy 3 lang. Oei tơ dăh tiu ‘nao vă đei plei ‘no\h bơ\n săy dang 2 lang ‘no\h lăp bơih.
-P^nh: Mưh lei, lơ\m khei ‘năr âu, vă tiu đei măh mai mơ\r rong plei, tơ drong săy pho\ng athei săy kiơ\ trong yơ?
-Thak si Mai Minh Tuấn tơl: Lơ\m khei ‘năr to\ ‘mi nhen sơ năm ‘nâu ưh gan sơ đơ\ng. Tơ pă ‘nei, khei ‘năr âu tiu tôch kăl đak vă rong plei ‘năi, mă lei yoa to\ ‘mi kial ưh sơ đơ\ng, ‘mi jur ưh hơ đơ\ng. Bơ\n athei băt tơ\ dôm tơ ring ‘mi ưh kơ jrăh ‘no\h athei tơ ruih đak ăn tiu mă hơ nơ\ng. Hlo\h kơ ‘no\h dơ\ng lơ\m khei ‘năr tơ plih pơ yan, đơ\ng pơ yan ‘mi mât tơ\ pơ yan phang, ‘năr tơ plih đa pơm ưh ‘lơ\ng truh tơ drong chăt blu\h tơ\ tiu, vă găn le# tơ drong ‘nâu, bơ\n athei săy pho\ng đei kơ chơ\t pơm ăn tiu chăt pran vă tiu gơ\h blu\h jing ‘lơ\ng. Bơ\n gơ\h pruih đơ\ng 1 - 2 ‘măng pho\ng sinh ho\k đei dôm kơ chơ\t axit amin, đei xi-to-phi-min vă pơm ăn tiu chăt pran, thoi no\h vă tiu gơ\h jing ‘lơ\ng [iơ\.
-P^nh: Apinh ih tơ roi dơ\ng, lơ\m khei ‘năr tiu kơ te\n plei đei găr, đa đei sơ drông, pơ rang j^ yơ phă pơm ưh ‘lơ\ng truh tơ\ găr păng tơ drong chăt blu\h kơ tiu lăng?
-Thak si Mai Minh Tuấn tơl: Khei ‘năr âu, tiu đei 2 tơ drong krê kơ sơ drông, pơ rang j^ phă tơm. ‘No\h j^ pơ rang j^ pơm ăn tiu lôch hre\nh păng pơ rang j^ phă rơ\h. Nhen kơ bơ\n băt, pơ mâu phi-top-to-ra kơ loăi pơ mâu erih kiơ\ đak, kơ na [ât blu\ng pơ yan ‘mi kle\p truh to\k bo\k pơ yan ‘mi sư pơ tơm chek lar, đei lơ\m te\h. Kơ na khei ‘năr âu, lơ\m te\h oei đei lơ pơ mâu phi-top-to-ra. Đơ\ng no\h bơ\n [ôh, mă đơ\ng đ^ pruih pơ gang tang găn [ât blu\ng pơ yan bơih ră, mă lei truh hơ tuch pơ yan ‘mi, tiu oei đei tơm lôch hre\nh, yoa kơ plăh âu phi-top-to-ra pơm tơ le\ch j^ lôch hre\nh oei đei. Khei ‘năr âu bơ\n athei pruih pơ gang tang găn j^ 1 ‘măng dơ\ng. Bơ\n đa tơ che\ng pruih 1, 2 ‘măng [ât blu\ng pơ yan ‘mi ‘no\h huei bơih, thoi no\h ưh kơ tro\ ôh. Mă 2 dơ\ng, dôm pơ rang j^ đei lơ\m te\h sư chek lar kiơ\ đak ‘năi kơ na lơ\m pơ yan ‘mi sư oei kơ pal kơ te\h, kơ plăh âu bơ\n athei pruih pơ gang pơ lôch đ^ sư hloi. Oei lơ\m pơ yan phang, sư che\h jing kơ tăp păng chur mât lơ\m rơ\h tiu kơ na pơ lôch sư tôch mơ mat. Khei ‘năr âu bơ\n athei pruih pơ gang pơ lôch pơ rang j^ lơ\m te\h 1 ‘măng dơ\ng, vă sư huei phă rơ\h tiu.
-P^nh: Apinh ih tơ roi hơ dăh dôm kơ loăi pơ gang vă pơ lôch dôm pơ rang j^ kơ pal năng?
-Thak si Mai Minh Tuấn tơl: M^nh [ar kơ loăi pơ gang bơ\n gơ\h yoa vă pruih pơ lôch, tang găn pơ rang j^ lôch hre\nh ăn tiu ‘no\h j^ agri-phốt, pri-đô-min-gâu, mă ưh ‘no\h kali-phốt dăh mă dôm kơ loăi no-ra-xít bơ\n oei juăt krao ‘no\h đông brê, dăh mă pơ gang ét-đi mă ưh ‘no\h a-li-ét,… Oei hăm pơ rang j^ phă rơ\h, bơ\n gơ\h yoa dôm kơ loăi pơ gang nhen bẹc-bi-gô, mă ưh ‘no\h mo-cá,…
-Nơ\r bơ nê: Lei à, bơ nê kơ ih hơ!
Dơ\ng: Tơ blơ\
Viết bình luận