VOV4.Bahnar - Sâu riêng j^ kơ loăi ‘long pơtăm đei yoa lơ ăn kon pơ lei dôm dêh char Tây Nguyên ku\m nhen tơ ring Đông Nam Bộ. Mă lei tơ\ hơ năp to\ ‘mi kial ưh sơ đơ\ng, ‘long sâu riêng đa đei lơ kơ loăi sơ drông phă. Vă mih ma duch nă băt hơ dăh ki thuơ\t pơ tăm păng vei rong ‘long sâu riêng, nhôn pơ ma nuh hăm [ok Nguyễn Tuấn Khải, Kơ dră An^h vei lăng ‘long pơ tăm dêh char Dak Nông:

-{ok ăi mưh pơ tăm, rong ‘long sâu riêng ‘no\h bơ\n ưh ke\ ver sơ drông phă, lei ih tơ roi hơ dăh dôm kơ loăi sơ drông tơm đa phă ‘long sâu riêng păng pơm thoi yơ vă tang găn dôm kơ loăi sơ drông âu lăng?

-{ok Nguyễn Tuấn Khải: Hăm ‘long sâu riêng pơ ma adro# păng đ^ đăng ‘long pơ tăm pơ ma atu\m ‘no\h bơ\n [ôh đei lơ kơ loăi sơ drông, pơ rang j^ phă. Mă loi hăm ‘long sâu riêng tơ pă tơ\ yăn âu bơ\n [ôh đei lơ kơ loăi sơ drông, pơ rang j^ phă nhen pơ rang j^ phă pơm ăn ‘long le\ch kơ tă păng ôm plei. Mă tơ pă lơ\m sơ năm 2017 bơ\n [ôh dôm kơ loăi j^ ‘nâu phă dêh, pơm hiong răm lơ tơ\ dôm tơ ring pơ tăm sâu riêng nhen Dak Lak mă ưh ‘no\h Dak Nông. Găh trong tang găn, nhôn tơ tă ăn kon pơ lei thoi âu: Mă 1 bơ\n athei tơ re\k truh tơ\ hơ dre\ch ‘long, chă rơih hơ dre\ch pran ‘lơ\ng, rơih hơ dre\ch, tơ đăh tơ\ dôm an^h đe juăt te\ch. Mă 2 pơ tăm sâu riêng bơ\n athei rơih pơ tăm tơ\ dôm loăi te\h rơ bưi, đak [ônh hrơm, ‘nâu j^ dôm tơ drong ‘lơ\ng vă găn [iơ\ pơ mâu phitopthora mât phă. Mă 3 ‘no\h bơ\n athei tuh mơ\r păng pơ gang lơ [iơ\, tuh dôm kơ loăi pơ mâu tơ jră hăm phitopthora, Mă 4 bơ\n yoa pơ gang mưh [ôh kăl păng jang kiơ\ trong 4 tro\ vă tang găn pơ mâu j^ phă tơ\ ‘long sâu riêng.

-{ok ăi 1 tơ drong nai sư gơ\h pơm ăn sâu riêng plei ‘yăl ‘no\h j^ te\h, nhen ih ‘nao pơ ma hei, te\h tơ\ Dak Nông tôch lăp hăm ‘long sâu, mă lei bơ\n hăm kăl tơ re\k truh tơ drong kiơ dơ\ng ưh?

-{ok Nguyễn Tuấn Khải: Dak Nông: găh cham char bri brăh ku\m nhen te\h tôch lăp hăm tơ drong chăt, blu\h vơ\ đơ\ng ‘long sâu riêng. Mă lei bơ\n ku\m băt đei tơ ring lăp, đei tơ ring te\h ưh kơ lăp ‘năi, ưh kơ s^ tơ\ yơ ku\m gơ\h pơ tăm ‘long sâu ngăl ôh, kơ na mưh pơ tăm sâu riêng nhôn tơ tă ăn mih ma duch nă j^ ‘long sâu riêng huei gan rơih te\h mơ\n, mă lei vă đei xa lơ bơ\n athei rơih pơ tăm tơ\ dôm tơ ring te\h rơ bưi ‘lơ\ng, ‘nâu j^ kơ loăi ‘long pơ tăm tơ\ kông ưh ăn đei đak lơ\p, đo# PH jur to\k đơ\ng 6 - 6,5 ‘no\h lăp ‘lơ\ng, te\h rơ bưi hơ bơ\l [iơ\ kơ 70 cm, năng atu\m tơ\ dôm tơ ring te\h gôh bazan ‘no\h gơ\h pơ tăm ‘long sâu riêng, dôm tơ ring te\h nai bơ\n gơ\h pơ tăm mơ\n mă lei athei đei trong hơ met mig te\h mă ‘lơ\ng, ku\m nhen tuh mơ\r ăn ‘long sâu riêng mă lơ [iơ\ thoi no\h vă gơ\h đei xa.

-{ok ăi tơ\ dôm dêh char Tây Nguyên pơ ma atu\m păng Dak Nông pơ ma adro# kon pơ lei đa pơ tăm hơ lam lơ kơ loăi ‘long xa plei lơ\m pơ gar tiu, che\h phe, lei trong vei rong ‘long sâu riêng mưh pơ tăm hrâu hăm dôm kơ loăi ‘long ‘nâu thoi yơ hă?

-{ok Nguyễn Tuấn Khải: Blu\ng a gơ\h pơ ma tơ drong pơ tăm hrâu dôm kơ loăi ‘long lơ\m 1 pơ gar tơ\ Tây nguyên ku\m nhen lơ\m dêh char đei tôch lơ. Tơ drong ‘nâu ‘lơ\ng ‘no\h mưh bơ\n pơ tăm hrâu sư gơ\h hơ to\k [iơ\ io\k yoa đơ\ng 1 pơ gar. {ât mă kơ jă te\ch tơ mam đơ\ng choh jang xa đei ưh sơ đơ\ng nhen hrei ‘nâu ‘no\h tơ drong pơ tăm hơ lam, pơ tăm hrâu sư găn [iơ\ tơ drong ưh đei xa, ‘nâu j^ trong jang oei to\k pran tơ\ Dak Nông. ‘Long sâu riêng bơ\n đa [ôh đe pơ tăm hơ lam lơ\m pơ gar che\h phe, hrei ‘nâu đe ku\m pơ tăm hơ lam hăm pơ gar tiu hai, mă lei nhôn đei nơ\r tơ tă bơ\n le# pơ tăm hơ lam ‘long sâu riêng hăm tiu, kơ lih yoa 2 kơ loăi ‘long ‘nâu đei hơ dai 1 kơ loăi pơ mâu phă ‘no\h j^ phitopthora, kơ na mưh ‘long sâu riêng đei j^ ‘no\h sư gơ\h tơ po\h truh tơ\ tiu hloi, bơ\n athei băt thoi no\h. Găh trong pơ tăm hơ lam ‘no\h nhôn tơ tă ăn kon pơ lei athei ve\h ver tơ drong tơ gar băl mơ\r păng ‘năr pơ chrang, athei pơ tăm lăi ai. Mă 2 dơ\ng mưh bơ\n pơ tăm thoi no\h, dôm kơ loăi ‘long pơ tăm athei đei trong vei rong pha ra băl, che\h phe pha, sâu riêng pha, kiơ\ nhôn 2 kơ loăi ‘long âu ưh măh phă ra băl dang yơ mơ\n ră mă lei mưh săy pho\ng, tơ ruih đak bơ\n athei băt jang thoi yơ mă lăp hăm rim kơ loăi ‘long. Mă 3 j^ mưh pơ tăm hơ lam ‘long sâu riêng lơ\m pơ gar pơ tăm dôm kơ loăi ‘long âu ‘no\h athei tuh mơ\r mă lơ [iơ\, yoa bơ\n đei hloi plei sâu păng che\h phe kơ na athei tuh mơ\r mă măh kiơ\ nơ\r đe pơ tho.

-& ah, bơ nê kơ ih hơ!

Dơ\ng: Tơ blơ\