VOV4.Bahnar - Khei năr âu ki, apu\ng Krông Nô (Đăk Nông), hlôi tơmơ\t pơtăm hơlen lăng hơdre\ch [a ST24 – hơdre\ch [a “top 3” lơ\m kơpal teh găh phe ‘lơ\ng. Đơ\ng ro\ng pơtăm hơlen keh kong, đơ\ng pơyan jang Puih Phang 2019-2020, lơ kon pơlei tơ\ tơring Buôn Choăh, Krông Nô hlôi pơtăm lang xă hơdre\ch [a âu hăm tơdrong đei yua xơđơ\ng ‘lơ\ng.
Pơyan Puih Phang 2019-2020, unh hnam yă Ngô Thị Bắc tơ\ thôn Bình Giang, xăh Buôn Choăh chơt hơ iă yuơ đei yua lơ [a, te\ch đei kơjă kăp. Yă ăn tơbăt, âu jing pơyan mă blu\ng unh hnam tơmơ\t pơtăm hơdre\ch [a ST24 lơ\m na. Lơ\m hơgăt na 2ha, unh hnam yă đei yua hloh 20 ta#n [a. Hăm kơjă te\ch 7.500 hlj minh k^ [a kơtă tơ\ na, unh hnam yă đei yua hloh 80 triu hlj minh ha teh jang:“Dôm xơnăm adrol ki kon pơlei rei pơtăm hơdre\ch [a RVT, mă lei khei năr tơje# âu xăh Buôn chóah tơplih pơtăm [a ST 24 noh [a đei lơ plei, kơjă te\ch kăp hloh, [a ke\ tơjră hăm pơrang. Kon pơlei chơt hơ iă kơlih hăp pơyua đơ\ng 1 ta#n to\k tơ\ kơpal lơ\m 1 sao teh jang”.
Đơ\ng ro\ng kơ tơdrong xo# hơ\k đei yua lơ, đei kơjă kăp hăm hơdre\ch [a ST24, pơyan to# ‘mi âu unh hnam ‘nho\ng Đỗ Văn Dương tơ\ thôn Thanh Sơn pơtoi rei pơtăm hơdre\ch [a ST24. Hăm hơgăt na 2,4ha, pơyan Puih Phang unh hnam đei yua truh 24 ta#n [a. Hơdre\ch [a ‘nao âu ưh gan đei pơrang, jên axong jang to\ xe\t mă đei lơ plei, mă hăt noh dang ei kơjă te\ch hăp adoi kăp mơ\n: “Nhen pơyan Puih phang noh ki rei pơtăm hơdre\ch [a ST24 noh đei yua hloh 1 ta#n [a lơ\m 1 sao teh jang, hơdre\ch ST 24 noh đei đơ\ng 2 xơnăm kơ âu, kon pơlei pơm jang [ôh đei yua hloh kơ hơdre\ch RVT noh kon pơlei rei pơtăm xă hloh. Kơdih po inh [ôh hơdre\ch [a ST24 đei plei [a tôch iăl”
Dôm xơnăm kơ âu, lơ\m tơring Buôn Choăh hơdre\ch [a RVT đei hloh 70% hơgăt teh na. Mă lei khei năr tơje# âu hơdre\ch [a âu ưh gan ‘lơ\ng bơih, [ơm hơdrông pơrang xa, găr [a ưh gan đei lơ. Yuơ noh, pơyan Puih Phang 2018-2019, tơring hlôi jang atu\m hăm Anih jang Kih thuơ\t Choh jang xa apu\ng Krông Nô tơle\ch pơtăm hơlen năng hơdre\ch [a ST24 lơ\m 25 ha teh na. Đơ\ng noh [ôh hơdre\ch [a ‘nao âu tro\ hăm hơyuh to# ‘mi păng teh tơ\ tơring, đei lơ plei [a dơ\ng. Mă kăl noh, hơdre\ch [a ST24 ăh pơtăm tơ\ apu\ng Krông Nô noh găr phe [rơ [rônh ‘lơ\ng hloh, kok kơmluông, tro\ hăm hơyuh to# ‘mi tơplih dang ei.
{ok Nguyễn Văn Thinh, Pho\ Kơdră Anih vei lăng kon pơlei tơring Buôn Choăh, apu\ng Krông Nô ăn tơbăt: Pơyan Puih Phang âu ki xăh hlôi rei pơtăm đei 550ha [a na, lơ\m noh 80% hơgăt teh na rei pơtăm hơdre\ch [a ST24. Khei năr âu kon pơlei hlôi kăt yua đang, rim ha teh đei yua truh 10 ta#n [a. {a đei yua lơ, te\ch tơle\ch hiôk hian noh kon pơlei tôch chơt hơ iă pơtoi choh jang xa rei pơtăm ăn pơyan to# ‘mi âu dơ\ng: “Kiơ\ đơ\ng kăt yua noh jơnu\m pơgơ\r tơring duh nhen kon pơlei chơt hơ iă kơlih đei yua lơ, te\ch [a kơjă kăp mơ\n, tơtom hơ ‘nhăk hơdre\ch [a ‘nao ST24 ăn kon pơlei choh pơtăm. Xơnăm âu noh hơdre\ch [a ‘nao đei jơnu\m pơgơ\r tơring păng kon pơlei hmach bơnê tôch lơ. Jơnu\m pơgơ\r tơring gô pơtoi hơvơn kon pơlei rei pơtăm hơdre\ch [a ST24 vă gơh đei yua lơ găh mu\k drăm ăn kon pơlei”
Apu\ng Krông Nô ‘no\h j^ tơ ring pơm tơ le\ch phe [a tơm kơ de#h char Dak Nông. Vă hơ to\k ‘lơ\ng io\k yua, tơ mam lơ păng kơ jă kơ g^t phe [a, dôm sơ năm âu ki apu\ng hlôi kơ chăng pơ long lăng dôm hơ dre\ch [a ‘nao tơ mơ\t jang sa tơ pl^h ăn dôm hơ dre\ch so đ^ ư\h kơ ‘lơ\ng. Hlo\h 2 sơ năm pơ long lăng, hơ dre\ch [a ST24 đei sơ đơ\ng lơ lơ\m pơm tơ le\ch, tơ drong lăp te\h pơ tăm tơ\ lơ tơ ring, tơ jră pơ rang phă ‘lơ\ng, kơ na ‘lơ\ng hlo\h kơ dôm hơ dre\ch [a nai. Bơ ngai ch^h kơ tơ\ng ang tơ drong tơ roi âu ap^nh jet [ok Doãn Gia Lộc, Kơ dră An^h vei lăng găh cho\h jang sa păng hơ to\kt ơ iung tơ ring tơ rang apu\ng Krông Nô găh trong rei pơ tăm [a ăn io\k yua kơ jăp tơ\ tơ ring.
- {ok ăi, đei [o#h đơ\ng yơ mă an^h vei lăng găh cho\h jang sa kơ apu\ng hlôi tơ chơ\t hơ nhăk hơ dre\ch [a ST24 lơ\m rei pơ tăm pơ long lăng, yak tru\h pơ tăm lơ tơ pl^h hơ dre\ch [a so?
-{ok Doãn Gia Lộc: Apu\ng Krông Nô ku\m băt hơ dăh ‘no\h j^ tơ ring pơm tơ le\ch phe [a tơm kơ de#h char kơ na tơ chă dôm kơ loăi hơ dre\ch ‘nao vă tơ pl^h dôm kơ loăi hơ dre\ch so đ^ kơ ne# ‘no\h đei An^h vei lăng kon pơ lei apu\ng păng rim an^h jang joăt jang tôch kơ bơ ngơ\t tru\h. Sơ năm 2016 – 2017 nhôn hơ len lăng rim kơ loăi hơ dre\ch tơ\ tơ ring găh pơ mơ\t păng lơ\m no\h đei hơ dre\ch ST. Lơ\m sơ năm 2018 – 2019 nhôn hlôi pơ tăm pơ long lăng hơ dre\ch [a ST 24 hlo\h 1 hek tar tơ\ xăh Buôn Chóah păng đơ\ng ro\ng ‘no\h hơ len lăng io\k yua ‘no\h [o#h ku\m lăp hăm to\ ‘mi kial, te\h kơ tơ ring, mă loi ‘no\h j^ hơ dre\ch [a tơ [o#h đei tơ drong ke\ tơ jră pơ rang j^ ‘lơ\ng. Pơ yan jang sơ năm 2019 – 2020 hlôi tơ mơ\t lơ\m pơ tăm lơ, tru\h dang ei ‘no\h xăh hlôi pơm tơ le\ch đei hlo\h 80%, pơ đ^ kơ so# [a ST24 lơ\m apu\ng đei tru\h hlo\h 30%. Găh io\k yua hơ dre\ch [a âu ku\m pơm lăp đei ‘me\h vă tơ le\ch ăn păng lơ hlo\h kơ hơ dre\ch [a hơ drol ‘no\h RVT păng dôm kơ loăi [a nai. Tơ drong ke\ tơ jră pơ rang j^ ‘lơ\ng, lăp hăm chu\n na kơ tơ ring, phe tôch kơ ‘lơ\ng. Tơ dăh pơ têng hăm 1 kơ loăi hơ dre\ch mă pơm tơ le\ch lơ\m xăh Buôn Chóah ‘no\h ST 24 io\k yua mu\k drăm lơ hlo\h đơ\ng 10 tru\h 15 triệu 1 hek tar, hăm dôm tơ ring đei io\k yua lơ hlo\h 10 tấn 1 hek tar ‘no\h ro\ lăng lơ hlo\h tru\h 20 triệu hlak jên 1 hek tar.
- Tơ pl^h hơ dre\ch [a [ơ\t tơ ring oei tơ [ơ\p to\ phang, an^h jang vei lăng găh cho\h jang sa jo# hơ len tru\h tơ drong ‘nâu thoi yơ?
- {ok Doãn Gia Lộc: Lơ\m tơ drong pơm tơ le\ch đơ\ng apu\ng Krông Nô ‘no\h tôch kơ mơ mat, tru\h jơ năr dang ei tơ drong to\ phang đei [o#h tôch kơ tang lơ\m rim kơ loăi ‘long pơ tăm đunh năr đei ‘me\h vă kăl kơ đak hăm hlo\h 10 rơ bâu hek tar to\k bo\k to\ phang, mă lei ư\h kơ s^ yua thoi no\h mă tơ drong kơ chăng rei pơ tăm lơ\m pơ yan jang tơm đei hiơ\ hy^n. Nhôn pơ jing pơ yan jang đei pơ tho, thoi no\h ako\p te\h rei pơ tăm păng vei lăng lơ\m yan jang tơm ‘no\h hlo\h 50 rơ bâu hek ter. An^h jang ku\m hlôi jang tơ gu\m ăn An^h vei lăng kon pơ lei apu\ng pơ tho găh khei ‘năr jang hăm ‘long rim sơ năm păng rim kơ loăi ‘long đunh năr. Jang kiơ\ rim tơ drong jang hơ dai đơ\ng rim an^h jang [ơm tru\h rei pơ tăm pơ yan jang tơm vă pơm lăp hăm ‘me\h vă pơ tho ăn kon pơ lei rei pơ tăm kiơ\ [lep pơ yan jang nhen ‘mơ ‘met đak, pơm lăp hăm dôm tơ drong ‘me\h vă găh ki thuơ\r, vei sơ đơ\ng kiơ\ trong jang sa hăm kơ măy kơ mo\k ‘nao vă lăp hăm tơ mam tơ le\ch ăn an^h te\ch mơ dro.
- Apu\ng hlôi jang kiơ\ tơ drong tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k ‘nao lơ\m pơ tăm [a thoi yơ vă đei tơ mam lơ păng tơ jur ko\ng jang, jên jang ăn kon pơ lei jang chu\n mir hă [ok?
- {ok Doãn Gia Lộc: Jang kiơ\ tơ drong jang tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k ‘nao lơ\m cho\h jang sa, tơ drong tơm âu đei An^h vei lăng kon pơ lei apu\ng tơ le\ch jang đunh kơ âu 2 sơ năm, păng hơ dro# xăh Buôn Chóah hlôi tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k cho\h jang sa hlo\h 80% đơ\ng tơ drong cho\h rơ uơ te\h tru\h kăt yuă. ‘Ngoăih kơ tơ drong rei pơ tăm, pru\ih pơ gang ‘no\h j^ tơ mơ\t yua jang hăm jơ\ng ti, oei dôm tơ dỏng jang nai ‘no\h nhôn hlôi tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k ngăl. Tơ drong jang âu tơ gop pơm tơ jur [iơ\ jên ăn kon pơ lei jang chu\n mir, hơ to\k io\k yua ăn kon pơ lei. Mă lei lơ\m tơ drong hrei ‘nâu bơ\n tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k ngăl ‘no\h pơm lăp đei tơ mam te\ch go đei io\k yua lơ, tơ gu\m pơm tơ le\ch đei ako\m kiơ\ trong cho\h jang sa tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k ‘nao.
- Lei ah, bơ nê kơ ^h hơ!
H'Lan hăm Thuem: Tơ blơ\ păng pơ re nơ\r
Viết bình luận