VOV4.Bahnar - Yă de tơ bu\k hlôi pơm pơ răm kơ tang tơ\ lơ tơ ring pơ tăm [um [lang t^h hlo\h lơ\m apu\ng ple\nh te\h. Tơ\ Việt Nam, lơ\m 2.3 sơ năm tơ je# âu yă de tơ bu\k mơ\t pơm pơ răm [um [lang tơ\ 1,2 de#h char tơ ring găh hơ le\ch pơ băh. Tru\h dang ei, sư hlôi đei [o#h tơ\ 1,2 de#h char tơ ring găh to\k bo\k păng găh tu kiơ\ trong chơ hom hơ dre\ch.  

Kơ tăp yă de tơ bu\k nhen rup ô-van hon kơ jung, [ơ\t ‘nao che\h kơ mâu vă dreng dreng, đơ\ng ro\ng tơ pl^h jing kơ mâu dreng păh lăp. Kơ tăp 1 pôm oei lơ\m rim tơ pu kơ tăp văn kle\p hăm so\k hơ lai păng oei tơ\ an^h hơ tuch găh tơ\ ro\ng kơ yo\ng.

Yă de t^h ku\m nhen rup ô-van, kơ mâu ho\ng păng pe\ng văn yua đơ\ng lăm sal pu\k kơ mâu kok, măt plo\h, jơ\ng t^h vơ\. Bơ\n hơ kâu yă de tơ bu\k tôch kơ rơ đăh. Jum dăr cheng hơ kâu păng klak đei kơ mâu kok tôch kơ đe\h. So\k kơ\l đoa đei 9 to\.

Yă de tơ bu\k pơ răm [um [lang t^h vơ\ pran lơ\m dôm khei pơ yan to\ păng dôm khei đei ‘mi to\ xe\t (<30 mm).

Yă de tơ bu\k ar^h hơ doi hăm 1,2 kơ loăi kơ tu păng gơ\h tơ po\h lang xă gơ nang đơ\ng kơ tu. Ku\m nhen 1,2 kơ loăi yă de nai, yă de tơ bu\k gơ\h chek lar hơ dro#, ư\h kơ kăl kơ tơ no oei gơ\h che\h kơ tăp păng kơ tăp oei che\h jing kon.

Yă de tơ bu\k pơ răm tơ\ kơ ‘nho\ng [um [lang, hiup kơ tăk ‘long pơm ăn kơ tơ lôm tơ ‘mơ\ng. Tơ ‘mơ\ng tơm đei pơm pơ răm hơ nhăk tru\h ‘long [um [lang ư\h kơ vơ\. Tơ\ hla, yă de klep tơ\ ro\ng hla, pơm pơ răm ăn kơ rim hla kơ pre\nh, tơ pl^h kơ mâu dreng. Mư\h yă de pơ răm lơ, hla ‘long [um [lang kro hơ che\m, gô đei hơ lu\ng pơ đ^ hla, pơm ăn [um ư\h kơ gan plei tru\h hlo\h 80%.

Yă de tơ bu\k gơ\h ar^h tơ\ lơ\m dơng, hla, tơ ‘mơ\ng, yă de ‘nao che\h [ônh kơ păr kiơ\ kial.

Yă de tơ bu\k tơ po\h kiơ\ yo\ng, tơ po\h kiơ\ kial, kơ tu, hoch kiơ\ đak, klep lơ\m hơ kâu xem tơ rong, bơ ngai, tơ mam bơ\ jang, gre chơ.

Yă de tơ bu\k ‘nao đei [o#h pơm pơ răm tơ\ teh đak bơ\n dang 2 sơ năm kơ âu kơ na tam mă đei băt hơ dăh tôm găh sư. Mă lei , vă tang găn [iơ\ tơ drong pơ răm đơ\ng sư, An^h jang vei lăng găh ‘long pơ tăm athei rim an^h jang vei lăng găh ‘long pơ tăm de#h char, pơ lei tơm đei pơ tăm [um [lang, jang kiơ\ păng athei kon pơ lei tơ mơ\t yua rim trong jang tang găn kiơ\ trong vei lăng pơ rang j^ pơ răm ako\m (IPM) nhen tơ\ hơ lâu âu:

- Hơ nơ\ng dăr hơ len rim tơ ring pơ tăm [um [lang vă chă [o#h tơ tom păng hơ len lăng tơ drong tơ pl^h đơ\ng ya\ de tơ\ rim chu\n pơ tăm [um [lang. Che\ng tơ ring an^h [um [lang đei yă de sa păng athei jang kiơ\ rim trong jang tang găn tro\ [lep.  

- Hăm dôm tơ ring yă de ‘nao mơ\t sa lơ\m tơ ring ( dôm an^h pơ rang blu\ng a), m^h ma duch nă tơ mơ\t yua trong jang so\h hu\t, tơ drong so\h hu\t pơm kiơ\ hla ar pơ tho so\h hu\t đơ\ng an^h jang vei lăng găh ‘long pơ tăm.

- Mư\h chă [o#h ya\ de pơ răm tơ\ kơ dơ chu\n lơ\m khei ‘năr to\ hang ‘no\h m^h ma duch nă athei pơ gơ\r pru\ih pơ gang pơ lôch yă de lơ\m hơ găt [um [lang đei ya\ de sa păng hơ găt tơ je# jum dăr tôch ai 30 mét hăm pơ gang pơ lôch hơ drông Thiamethoxam tu\h hrâu 350 gam lơ\m 1 kơ lich kơ loăi tơ mam SC; pơ gang Imidacloprid tu\h hrâu 25% W/W, kơ loăi tơ mam WP; pơ gang Nitenpiram tu\h hrâu 50% W/W, kơ loăi tơ mam WP; pơ gang Dinotefuran tu\h hrâu 20% W/W, kơ loăi tơ mam WP. Yua kiơ\ tơ drong pơ tho tơ tă păng pru\ih hăm vă hơ to\k io\k yua đơ\ng pơ gang. Pru\ih pơ gang hóa học athei kiơ\ 4 [lep păng vei lăng sơ đơ\ng khei ‘năr hơ tăih kiơ\ nơ\r pơ tho tơ tă lơ\m kơ du\ng tăh.  (Thuem tơblang nơ\r Bahnar)