Hrei ‘nâu, kơ jă tiu lơ\m tơ ring kơ rim de#h char Tây Nguyên hơ nơ\ng tơ jur lơ, lăp oei pă 77.000 tru\h 80.000 hlak jên 1 k^, lăp hơ to\ 1 puăt pơ têng khei ‘năr ‘nâu sơ năm sơ\. ‘Nâu ku\m jing kơ jă tiu re\h hlo\h lơ\m dang 7 sơ năm kơ âu. Kơ jă tiu tơ jur, pơm ăn lơ u\nh hnam pơ tăm tiu tơ\ Dak Lak tơ tăm.

{ok Nguyễn Chính Ninh oei tơ\ thôn 11, xăh Ea Ninh, apu\ng Cư Kuin, de#h char Dak Lak đei vă je# 1 hecta ‘long tiu đ^ ăn phe\ te\ch sơ năm mă 4. Pơ yan tiu sơ năm ‘nâu, io\k yua tiu kơ u\nh hnam [ok Ninh đei 6 tấn tiu găr. Mă đơ\ng tiu đ^ phe\ sơ\k đang bơ\ih ră mă lei [ok Ninh oei bơ ngơ\t, athei te\ch dăh mă hơ nơ\ng vei gơ kơ jă to\k. Yua kơ mư\h te\ch hăm kơ jă re ‘no\h ư\h kơ đei lơi, oei mư\h ư\h kơ te\ch ‘no\h ư\h kơ đei jên vă yua, jên kla ăn bơ ngai jang, răt pho\ng, tơ mam vă tơ mơ\t jên jang ăn kơ tiu lơ\m dôm sơ năm đơ\ng ro\ng dơ\ng. {ok Nguyễn Chính Ninh tơ roi:             

“Kơ jă đei jur hrei ‘nâu u\nh hnam tam mă te\ch to\k bo\k gô kơ jă, kơ jă re đei tơ drong gle\h hrat găh tơ mơ\t jên jang kơ na u\nh hnam to\k bo\k gô lăng trong an^h te\ch mơ dro hăm đei to\k ư\h”.

Ku\m nhen [ok Ninh, [ok Đào Xuân Phương, thôn 10, xăh Ea Ninh, apu\ng Cư Kuin, de#h char Dak Lak, ku\m to\k bo\k bơ ngơ\t yua kơ tiu jur kơ jă. U|nh hnam [ok đei 8 sào tiu, ăn phe\ te\ch 4 tấn găr rim sơ năm. Dôm sơ năm hơ drol, mư\h phe\ đang, sơ\k, bơ ngai mơ dro năm tru\h tơ\ hnam vă răt io\k. Sơ năm ‘nâu kơ jă tiu re de#h kơ na u\nh hnam [ok Phương to\k bo\k ‘măn răk ‘mơ\i pơ đ^ tiu lơ\m an^h mong răk, gô to\k kơ jă. {ok Phương tơ tăm tơ drong ‘măn răk ‘mơ\i đunh năr gô pơm ăn tiu đei phơ\k, tơ jur k^, ư\h kơ ‘lơ\ng yua thoi no\h ku\m gô tơ jur lơ, hơ nhăk tru\h đei hu\t kơ jă gô roi hiong lơ:

“ Kơ jă jur re de#h mă dang ei te\ch ‘no\h pơ têng hăm ba tơ mơ\t jên jang ư\h pă đei lơi, kơ na ‘me\h mong ‘mơ\i gô kơ jă to\k [iơ\. Nhôn le# ‘măn tiu thoi âu ‘no\h tiu gô pă gan ‘lơ\ng bơ\ih yua kơ sư phơ\k, tơ jur k^ roi lơ. Dang ei ku\m ‘me\h pơm liơ kơ jă to\k đei 100, loi 100 ‘no\h ba ku\m te\ch, mă dang ei ư\h kơ đei jên vă tơ mơ\t jên jang dơ\ng ku\m tôch kơ mơ mat”.

Kơ jă tiu to\k lơ lơ\m lơ sơ năm hơ drol, [ơ\t lăp to\k tru\h 230.000 hlak jên 1 k^, lơi hlo\h 3, hlo\h 4 ‘măng pơ têng hăm pơ tăm che\h phe, tiu... hơ nhăk tru\h tơ drong lơ kon pơ lei jang chu\n mir tơ\ Dak Lak pơ ma hơ dro#, rim de#h char Tây Nguyên pơ ma atu\m, ư\h kơ mơ\ng nơ\r pơ tho tơ tă đơ\ng an^h jang găh cho\h jang sa, pơ tơm băl pơ\ih să hơ găt te\h pơ tăm tiu ư\h kơ kiơ\ trong tơ le\ch jang, pơm ăn tiu vă te\ch rơ kăh rơ kai. ‘Nâu ku\m jing 1 lơ\m dôm tơ drong tơm tơ gop pơm ăn kơ tiu tơ jur kơ jă. {ok Huỳnh Quốc Thích, Pho\ kơ dră An^h vei lăng găh cho\h jang sa păng hơ to\k tơ iung tơ ring tơ rang de#h char  Dak Lak akhan:    

“ Athei tơ roi ‘no\h j^ tơ drong jang sa rah rai ie\ le kiơ\ rim hơ găt te\h đơ\ng kon pơ lei mă đoa dru\h kiơ\ kơ jă đơ\ng tơ mam drăm hlôi [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng tôch kơ lơ. Mă đơ\ng an^h jang găh cho\h jang sa ku\m hlôi che\ng hơ met mă lei trong ạng ăn tơ drong pơ tăm đei [o#h kơ d^h ‘no\h ư\h kơ ‘lơ\ng yua kơ rim ‘nu kon pơ lei tơ che\ng lơ\m hơ găt te\h kơ đe sư păng đe sư [o#h tơ drong kiơ đei yua ‘no\h đe sư jang păng yua kơ đei yua lơ de#h hnang kơ na kon pơ lei no\ng kơ pơ tăm”.

Dang ei Dak Lak đei 28.000 hec ta tiu, vă je# hlo\h 2 ‘măng pơ têng hăm trong tơ le\ch jang tru\h sơ năm 2020. Dôm bơ ngai ‘nao to\k io\k jên ako\m jơ hngơ\m tơ mơ\t jên jang lơ\m pơ tăm tiu dôm sơ năm tơ je# âu dang ei to\k bo\k pơ v^nh pơ vănh tơ\ hơ năp tơ drong bơ ngơ\t kơ tiu tơ jur kơ jă păng pơ rang j^ pơ joă.

Thuem tơ blơ\