VOV4.Bahnar - Hơnơ\ng lơ\m dôm sơnăm tơ je# au kơ jă chehphe tơ jur kơ jă. Atu\m hăm ‘no\h hơgăt te\h jang sa kơ rim u\nh hnam jei tơnap mă pơ\ih să. Pơm lơ liơ vă jang sa io\k yau kơ jăp đơ\ng ‘long pơtăm lơ\m m^nh hơgăt te\h ‘no\h jing trong tơle\ch ăn lơ\m jang sa hrei au. Yan au đei [o#h tơ\ tơring Đak Hring, tơring Đak Ha, dêh char Kon Tum, u\nh hnam [ok Vũ Tiến Dũng hlôi io\k đei jơnei hăm trong jang sa pơtăm hrau ‘long sa plei. Trong jang au hlôi pơge\nh io\k hơgăt the, đak tơruih, ato\k đei io\k yua kơ jăp kơ ‘long pơtăm păng hơnhăk đei jang sa io\k yua kơ jăp.

Lơ\m to\k bo\k khei 11, vă je# 2 sao pơgar kro#i kam kơ u\nh hnam [ok Vũ Tiến Dũng oei tơ\ thôn 10, tơring Đak Hring, apu\ng Đak Ha, dêh char Kon Tum hlôi đei phe\ io\k plei. Pơgar kro#i kam au kơ u\nh hnam [ok Dũng đei pơtăm đơ\ng sơnăm 2017 hăm lơ hơdre\ch kam Vinh, kam đường canh, kam sành. Atu\m hăm kro#i kam lơ\m m^nh pơgar kơ [ok Dũng oei chă pơtăm hrau hloi kro#i chanh đào păng  kro#i chanh kơđo\h kul. Sơnăm 2018, mă đơ\ng kro#i kam ‘nao đei plei blu\ng a, mă lei hlôi phe\ io\k đei đơ\ng 30 truh 50 k^ lơ\m 1 dơnơm hơnhăk ăn u\nh hnam jang sa io\k đei tru\h 70 tr^u hlak jên. Tru\h sơnăm 2019, đei plei lơ hlo\h dơ\ng, dang 80 k^ lơm 1 dơnơm kơna kon jên jang sa io\k đei kơ u\nh hnam đơ\ng te\ch kam jei lơ hlo\h dơ\ng. {ok Vũ Tiến Dũng tơbăt, tơdăh pơgar kro#i kam đei vei lăng ‘lơ\ng lei lơ\m m^nh sơnăm đei plei phe\ te\ch pêng ‘măng, ‘no\h jing lơ\m dang 4 khei chă phe\ te\ch m^nh ‘măng plei kro#i kam. Tơroi găh pơgar kro#i kam pơtăm hrau hăm lơ hơdre\ch ‘long sa plei kơ u\nh hnam, [ok Dũng chơt hơ iă tơbăt: “ ‘Long tơm ‘no\h kro#i kam au kư\ mă 4 met bơ\n pơtăm 1 dơnơm. Hơlam 4 ‘met ‘no\h pơtăm hrau kro#i chanh vă chă phe\ te\ch rim năr. Mư\h dơnơm ‘long kro#i kam ‘me\h vă đei jơ\ng ‘năr pơchrang ‘no\h bơ\n kăt kơnho\ng kro#i chanh. Jang sa io\k yua kơ jăp lơ\m m^nh hơgăt te\h. Găh Kro#i Chanh ‘no\h 20.000 hlak jên lơ\m 1 k^, găh kro#i kam đường canh te\ch 50.000 hlak jên lơ\m 1 k^, kanh Vinh ‘no\h te\ch đei 25.000 hlak jên lơ\m 1 k^, găh kanh sành ‘no\h 25.000 hlak jên lơ\m 1 k^. kơ jă jei sơđơ\ng pơtêng hăm tơring anai”.

Kiơ\ đơ\ng [ok Vũ Tiến Dũng, kro#i kam ‘no\h ư\h gan rơ\ih te\h, kơna chă pơtăm, tơ\ groi te\h ayơ jei gơ\h ngăl. Hăm te\h thu\ng, kon pơlei lăp kăl pơm kơnong kơ jung, pơcho\h đak păng chă tơruih đak hiôk hian. Hăm kro#i kam, to\ pơ chrang ‘no\h kăl hlo\h ăn kơ hăp plei ‘lơ\ng, ‘ngam, [au phu. Mư\h chă rơ\ih hơdre\ch, mă đơ\ng kam Vinh, kam sành dăh mă kam đường canh, kon pơlei bơ\n dăh chă rơ\h dôm dơnơm kơ jung 30cm. Tơm t^h ‘lơ\ng, hla jơk [l^k păng hoei kơ sơdrông pơra\m. Hmă hmă pơm dơđăh chă pơtăm đei [ar kơ loăi ‘no\h kăt sơdrai păng tơglep tơ ‘mơ\ng. Dơđăh kăt sơdrai [ônh kơ plei mă lei er^h ư\h kơ gan sot, rơ\h hăp ư\h kơ gan kơ jăp ‘lơ\ng. Găh dơđăh tơgep ‘no\h dơnơm hăm rơ\h hăp t^h pran, hơra\ng păng er^h sot hlo\h. {ok Vũ Tiến Dũng tơbăt, chă pơtăm kro#i chanh sơlam ‘long kro#i kam vă io\k hrôih rong klui, lăp hlo\h 2 khei jei gơ\h chă phe\ te\ch bơih lơ\m mă kam kăl đei 4 khei ‘mơ\i mă plei hăp t^h, đum păng ‘ngam: “Chă pơtăm ‘long hrau jei kăl chă pơtăm dôm hơgăt te\h lăp ham hăp ‘mơ\i, đei tôm to\ pơchrang, đak tơruih păng tơdrong au to dơ\ng. ‘Long mă au tơgu\m ‘long mă to lei kăl chă pơtăm hrau, mă lei tơdăh ư\h kơ đei tơgu\m d^h băl lei ‘ne\ kơ pơtăm”.

Kiơ\ đơ\ng [ok akhan kơ yuơ pơtăm hrau kơna mă đơ\ng pơtăm lơ\m m^nh pơgar mă lei tơdrong vei lăng năng tông dơnơm ‘long sa plei jei phara d^h băl. {ok Dũng tơbăt: “Trong jang vei lăng năng tông m^nh kơ loăi ‘long phara d^h băl. Hơdre\ch yơ ‘no\h chă tu\h mơ\r prôi pho\ng [lep pơyan kơ hăp ‘mơ\i. Hơdrin chă vei lăng ‘long pơtăm hăm chă tu\h mơ\r vă kơ ‘lơ\ng. Hơdro# chă kăt sơdrai, tơ [ie\ng ‘no\h kăt hu\t dôm sơdrai ư\h kơ plei. Dôm sơdrai ‘lơ\ng rong vă kơ hăp plei, rong dơnơm. ‘Me\h vă plei ăl lei kăl đei te\h ‘lơ\ng. Đơ\ng no\h to\ pơchrang sơđơ\ng, đơ\ng no\h đak măh mai. ‘Long mă ‘no\h tơgu\m ăn hơdre\ch ‘long mă to lei mă pơtăm, tơdăh ư\h lei le# đe\ch”.

Ư|h khan lăp pơtăm hrau kro#i kam hăm kro#i chanh, u\nh hnam [ok Vũ Tiến Dũng oei chă pơge\nh io\k 1ha te\h pơtăm hrau dôm ‘long sa plei anai nhen sâu riêng, mit thái, na thái… păng hơnhăk đei io\k yua kơ jăp ăn u\nh hnam pơtêng hăm chă pơtăm m^nh kơ loăi ‘long sa plei lơ\m hơgăt te\h ‘no\h. {ok oei chă răt pơlăp đing đak tơruih kơto\h vă chă tơruih ăn ‘long pơtăm. {ok Dũng sơkơ\t hơdăh: “Kmăi kmo\k đing tơruih kơto\h au, mă ‘lơ\ng hlo\h ‘no\h hơdrol vă chă pơtăm ‘long yă kiơ ‘no\h bơ\n pơm hăp hơdrol lei tôch kơ ‘lơ\ng. Yan au đei [ar trong jang. Mă m^nh pơlăp kơ jăp m^nh hơn^h hloi, mă [ar chă pơlăp gơ\h chă plôih. Mư\h chă pơlăp gơ\h plôih bơ\n gô dơnơm ‘long blu\h vơ\ hơdrol tru\h dang yơ pơlei blu\ng lei bơ\n pơlăp kơ jăp hloi lei ‘lơ\ng hlo\h. Nhen u\nh hnam nhôn au, hơgăt te\h ‘no\h ba chă pơlăp gơ\h plôih kơna lăp tơhoach dang 10 tr^u hlak jên đe\ch chă răt bơ\n kmăi kmo\k, đing chă tơruih. Găh chă pơlăp kơ jăp m^nh hơn^h lei dang đơ\ng 60, 70 tr^u hlak jên lơ\m 1ha. Pơlăp gơ\h plôih mư\h vă pơlăp kơ jăp đơ\ng ro\ng au kơnh lei jei tơhoach năr jang. Đơ\ng ba chă jang au jei [o#h hơdăh, tơdrong pơlăp lơ liơ jei đei tơdrong ‘lơ\ng kơ ne# kơ d^h kơd^h ngăl”.

Đơ\ng trong jang pơtăm hrau ‘long sa plei kơ u\nh hnam [ok Vũ Tiến Dũng ro\ năng đei [o#h ‘nau j^ m^nh lơ\m dôm trong jang tro\ [lep hlo\h hăm kon pơlei cho\h jang sa to\k bo\k ‘me\h vă tơpl^h pơtăm ‘long pơtăm hơnhăk ba đei io\k yua kơ jăp lơ\m m^nh hơgăt te\h jang sa.

Bơngai ch^h: Khoa Điềm

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt