Tơdrong kăl tơrek truh ‘nŏh, hăm Tây Nguyên, dôm tơdrong pơmat tat nhen dêh hlŏh dơ̆ng yoa lơ kăn ƀô̆ adrol sơ̆ hlôi tơƀâp tơdrong thoi âu bơih. ‘Nŏh jĭ đe kăn ƀô̆ oei mơlôh chu lĕch đơ̆ng Đắk Lắk năm tơ̆ thĭ trơ̆n Gia Nghĩa, apŭng Đắk Nông 20 sơnăm adrol sơ̆. Jơhngâm đon adrin, pôm ƀơ̆r đơn đơ̆ng đe sư vang tơgop pơjing đei 6 apŭng găh Pơbăh kơ dêh char Đắk Lắk so, jing dêh char Đắk Nông đei tơdrong jang tŏk pran, tơjur tơnuh hin hrĕnh hlŏh tơ̆ Tây Nguyên; pơjing thĭ trơ̆n ưh đei yă kiơ jing tơring kơdrâm đei ƀôh Gia Nghĩa. ‘Nŏh jĭ dôm chăl bơ̆ jang pran kơtang ‘lơ̆ng hơiă, pơjing jơhngâm pran, nuih mơng vă đe kăn ƀô̆, bơngai đảng viên hơnơ̆ng bơ̆ jang ‘lơ̆ng tơdrong jang kăch mang kăt tơjur bơngai jang oei bơ̆jang tôch ai hrei ‘nâu.

Hlŏh 20 sơnăm adrol sơ̆, ‘năr 1/1/2004, dêh char Đắk Nông đei pơjing, tơklăh iŏk đơ̆ng dêh char Đắk Lắk kiơ̆ tơdrong Tơchơ̆t đơ̆ng Quốc hội. Tơdrong tơm kơplăh dŏh sơ̆ jĭ vă atŏk tơiung tơring Tây Nguyên, hơtŏk tơdrong đei yoa đơ̆ng vei lăng kon pơlei păng vei lăp sơđơ̆ng ‘lơ̆ng teh đak. Mă lei tơ̆ groi teh "tôch pơmat tat, tŏ ‘mi kial ưh kơ ‘lơ̆ng", anih jang, trong nơnăm tôch kơnê̆, tơdrong arih xa tơpôl oei tôch pơmat tat, dôm tŏ tơmo mă blŭng đơ̆ng khul kơdră tơring đei pơjing tơ̆ âu ‘nŏh yoa đơ̆ng 1 jơhnơr kăn ƀô̆ mơlôh bơ̆ jang tôch tơnăp. Trong yak đơ̆ng đe sư ‘nŏh jĭ pŭ balo tŏ rŏng, hăm ƀĕnh jơhngâm đon adrin. Ưh đei anih jang, đe sư chă thuê hnam đe. Ưh đei unh điên, đak, đe sư chă trong khŏm đei. Ưh đei khul bơngai jang, đe sư “jang răh, pơtho pơhrăm răh”.

Lơ̆m dôm nơ̆r tơroi tôch hơiă đơ̆ng đe kăn ƀô̆ ƀât dŏh sơ̆ ‘nŏh jĭ 1 chăl tôch pơmat tat, kơƀăh kơƀôch, mă lei ưh đei lai yơ hiong đon lui: “Hơnơ̆ng pơgê năr mônh, ƀât 4h30 ‘nŏh năm. Năm tơ̆ âu 1 giĕng ‘nŏh vih dơ̆ng hăm kon kăn 1 vât. Truh tơ̆ âu oei xa hơdai, tơ̆ kơmăng pai xa hơdai, ngôi pơchơt hơdai. ‘Nhŏng ŏh hơnơ̆ng pơlung băl adrin jang đang ‘lơ̆ng tơdrong jang đei pơjao”.

Đơ̆ng dôm khei ‘năr tôch pơmat tat sơ̆, hrei ‘nâu Đắk Nông hlôi tơplih lơ tơdrong. Plt Gia Nghĩa roi đunh roi ‘lơ̆ng rŏ, anih jang, trong nơnăm đei pơm roi ‘lơ̆ng, dôm tơdrong jang nhen pơtho pơhrăm, jang pơgang, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, chă tơmang lăng yak tŏk tôch pran. Tơdrong ‘nâu đei ƀok Ngô Thanh Danh, Bí thư Đảng dêh char Đắk Nông pơma hơdăh: “Đơ̆ng rŏng 20 sơnăm pơjing dơ̆ng dêh char, Đắk Nông hlôi tŏk klăih đơ̆ng 1 dêh char tơnuh, tam kĕ jang tŏk, hăm lơ tơdrong tơplih tôch hơiă. Tơdrong jang tŏk mŭk drăm hơnơ̆ng iŏk đei jơnei ‘lơ̆ng, akŏm đĭ đăng tơmam jang đei lơ hlŏh 12 ‘măng, akŏm đĭ đăng jên tơmât jang lơ̆m tơpôl lơ hlŏh 20 ‘măng, iŏk yoa jô̆ păh lăp kiơ̆ kơ̆l bơngai lơ hlŏh 13 ‘măng pơting hăm sơnăm 2004”.

‘Nŏh ưh lăp kơsô̆ chih hmă đĕch! Mă ‘nŏh jĭ tơdrong jơnei đơ̆ng 1 jơhnơr kăn ƀô̆ hlôi “iŏk hơnong tơ̆ hơngiĕng” 1 chăl bơ̆jang tơiung pơjing, đơ̆ng ưh đei truh đei. Dang ei, trong jang tơmât hơdai Đắk Nông lơ̆m Lâm Đồng đei tơlĕch, khul kăn ƀô̆ Đắk Nông mât dơ̆ng lơ̆m 1 jăl trong ‘nao, hăm lơ tơdrong hơmĕng đei hloi đon pơngơ̆t hai, yoa ‘nâu ưh lăp hơyak tŏk đơ̆ng khul kơdră pơgơ̆r đĕch mă oei jing hơyak năm prăt jơhnơr hloi.

Mŏ Lê Thị Huệ, kăn ƀô̆ tơ̆ Anih pơgơ̆r Đảng dêh char ăn tơbăt: “Nhôn hơnơ̆ng pơhle băl akhan dang ei 1 tơm 5 pơlei. Nhôn hơnơ̆ng lui kiơ̆ trong jang đơ̆ng Đảng, hơmĕng kŭm đei lơ tơdrong ‘nao, ‘lơ̆ng tơ̆ anih jang ‘nao. Nhôn vă hơnơ̆ng adrin bơ̆ jang plang pơyơ̆r”.

Mŏ Nguyễn Thị Quy, Kơdră Lăm chih tơdrong kơtơ̆ng ang, Radio pơdăh um rup dêh char Đắk Nông ‘nŏh pơma: “Ƀât dŏh sơ̆ ba năm hăm jơhngâm đon đơ̆ng sơnăm mơlôh, ưh tam mă pơngơ̆t truh kơ unh hnam. ‘Măng mă âu kŭm hơmet jơhngâm đon bơih ră mă lei ba athei đei trong hơmet tơdrong kơdih dơ̆ng. Nhen unh hnam nhôn, kon oei ‘lơ̆p athei hŏk tơ̆ yơ, jang yă kiơ... rim tơdrong ba athei hơlen năng păng hơmet mă ‘lơ̆ng”.

Tơdăh 20 sơnăm adrol sơ̆, đe kăn ƀô̆ dêh char Đắk Lắk lĕch đơ̆ng plt Buôn Ma Thuột năm tơ̆ Gia Nghĩa hăm jơhngâm pran đơ̆ng druh dăm sơnăm mơlôh, ‘nŏh ‘măng mă âu, đe sư đơ̆ng Gia Nghĩa năm tơ̆ Đà Lạt hăm jơhngâm đon hơđơ̆ng đơ̆ng bơngai hlôi yak hlŏh lơ tơdrong pơmat tat. Yă Nguyễn Thị Thu Hường, Phŏ Kơdră Anih pơgơ̆r Đảng dêh char Đắk Nông akhan, mă đơ̆ng pơngơ̆t ră mă lei kăn ƀô̆ Đắk Nông oei ‘mĕh adrin yak hlŏh pơmat tat păng bơ̆ jang plang đĭ jơhngâm: “Hlŏh 20 sơnăm tơgop păng pơjing dêh char Đắk Nông, nhôn tôch hưch hanh năm jang păng hlôi tơƀôh hơdăh đon adrin, gơ̆h hơgei đơ̆ng kơdih. ‘Măng mă âu tơmât hơdai dêh char dơ̆ng, nhôn vă hơnơ̆ng tưk tơiung đon jang tơnăp đơ̆ng kăn ƀô̆ đảng viên. Atŭm hăm ‘nŏh pơlung đe kăn ƀô̆, đảng viên hơnơ̆ng bơ̆ jang mă tơnăp, kơchăng hơmet tôm tơdrong vă năm bơ̆ jang dơ̆ng”.

Tơdrong tơmât hơdai Đắk Nông - Lâm Đồng - Bình Thuận ưh lăp hơmet ming tơring teh vă vei lăng hmă đĕch. Hăm trong vă jang đunh đai, ‘nâu jĭ tơdrong ‘lơ̆ng vă atŏk tơiung tơring jang mŭk drăm gĭt kăl tơ̆ găh Pơbăh Tây Nguyên, anih pôi akŏm 3 tơring jŏh ayŏ kơ dŏ xoang Đắk Nông - Lâm Đồng - Bình Thuận vă tưk tơiung, păr ang hlŏh dơ̆ng. Ƀok Lê Thành Hiệp, Kơdră Anih jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, pơm sinrơma Đắk Nông lui: “Mưh 3 dêh char đei tơmât hơdai jing mĭnh dêh char Lâm Đồng, tơdrong ‘lơ̆ng ‘nŏh jĭ atŏk tơiung tơring jang mŭk drăm ‘nao, lơ̆m noh kăl hlŏh jĭ joh ayŏ kơ dŏ xoang so kơ 3 tơring, gô đei hơyak tŏk pran vă chă hŏk iŏk đơ̆ng băl, hlôh vao lơ hlŏh dơ̆ng dôm tơdrong joh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng hơiă kơ 3 tơring vă tưk tơiung tơdrong juăt, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, chă tơmang lăng atŭm ăn dêh char Lâm Đồng ‘nao”.

20 sơnăm adrol sơ̆, đe kăn ƀô̆ tơ̆ Đắk Lắk chu hơtăih kơ unh hnam, vang pơjing dêh char ‘nao Đắk Nông. 20 sơnăm đơ̆ng rŏng, đe sư lĕch dơ̆ng đơ̆ng Đắk Nông hăm lơ tơdrong kăl đei chih răk păng ƀĕnh đon adrin. Đe kăn ƀô̆ Đắk Nông hrei ‘nâu hơnơ̆ng năm hơdrol, vei kơjăp đon lui kăp gĭt đơ̆ng dôm tơdrong jang kăch mang mă Đảng, Teh đak păng kon pơlei bơ̆n hlôi păng tŏk bŏk bơ̆ jang; lui lơ̆m tơdrong arih xa ‘lơ̆ng ning mônh kơnh, athei hŭt jơhngâm adrin yak hlŏh tơdrong pơmat tat ‘mơ̆i mă gơ̆h đei./.

Link ƀai 1:

https://vov4.vov.vn/bahnar/kotong-ang-lom-topol-thoi-su-xa-hoi/lo-bai-mang-toplih-kotang-pom-kotoei-khul-bo-jang-unh-long-maih-hrat-hrin-long-kang-bo-486858.vov4