Năm akŏm păng pơma dơnuh ăh jơ lêh, bơngai jang lơ̆m Anih tơm Chĭn trĭ, Juăt jang lơ̆m Ƀan ƀĭ thư Trung ương Đảng Võ Văn Thưởng pơkăl tơring athei chĕp vei tơdrong juăt jue kăch mạng, găn hloh rim tơdrong tơnap tap vă pơjing pơlei pơla hơtŏk tơ-iung tenh, kơjăp xơđơ̆ng.
Đŏk tơbang nơ̆r pơma kăl ăh Lêh tơbăt, ƀok Dương Văn Trang, jang lơ̆m Trung ương Đảng, Ƀĭ thư Jơnŭm pơgơ̆r jang Đảng dêh char, Kơdră Jơnŭm jang vei lăng kon pơlei dêh char Kon Tum vih tơbăt hnưr erih, tơdỏng juăt jue kăch mạng nuih mơng kơ dêh char Kon Tum lơ̆m 110 xơnăm hơtŏk tơ-iung. Hăm anih dơ̆ng pơm jang kăp gĭt, ăh năr 09/02/1913 Kơdră tơring Đông Dương tơlĕch Tơchơ̆t pơjing anih jang kăp gĭt tơ̆ dêh char Kon Tum đei minh tơring xăh găh tơring Tu Tây Nguyên vă hơtŏk tơdrong vei pơgơ̆r păng iŏk yua mŭk drăm cham char.
Ưh kơ chiu hăm tơdrong pơm đĭch đam ăn ayăt Phlăng, Kon pơlei dôm hơdrung bơngai kon kông dêh char Kon Tum hlôi nuih mơng iung tơjră tơdrong tơgar đơ̆ng ayăt. Hăm tơdrong iung pơjing đei Chi ƀô̆ dêh char ăh jê̆ đĭ khei 9/1930, Kon Tum jing tơring mă blŭng tơ̆ tơring Tây Nguyên pơjing Jơnŭm jang Đảng Cộng sản. Găn ga 2 tơdrong tơblăh tơjră ayăt Phlăng păng ayăt Mih, khul linh păng kon pơlei dêh char Kon Tum hăm tơdrong pơgơ̆r đơ̆ng Đảng hlôi nuih mơng atŭm hăm kon pơlei jâ̆p teh đak pơjing đei lơ tơdrong jơnei ang bang nuih mơng, tơgop lơ̆m Tơdrong đei jơnei Puih mak xơnăm 1975 teh đak đei jơnei rơngei.
Dang ei, dêh char Kon Tum đei 10 anih jang hanh chĭn tơ̆ apŭng hăm kơsô̆ măt kon pơlei đei jê̆ 590.000 'nu. Tơdrong hơtŏk mŭk drăm kơ dêh char hơnơ̆ng kơjung; Pơkăp jang mŭk drăm đei tơplih kiơ̆ trong hiôk; Kơsô̆ unh hnam hin dơnuh tơjur oei pă hơla 11%; Tơdrong erih mŭk drăm păng đon bơnôh kơ Kon pơlei đei hơtŏk. Tơdrong pơ-ư pơ-ang găh juăt jue kăch mạng nuih mơng kơ dêh char Kon Tum lơ̆m 110 xơnăm tơ-iung pơjing păng hơtŏk, bơngai jang lơ̆m Trung ương Đảng, Ƀĭ thư Jơnŭm pơgơ̆r jang Đảng dêh char, Kơdră Jơnŭm jang vei lăng kon pơlei dêh char Kon Tum, Dương Văn Trang xơkơ̆t: “Atŭm hăm jâ̆p teh đak, dêh char Kon Tum tŏk bŏk yak kơjăp tơ̆ jăl trong tơ-iung pơjing păng vei lăng teh đak. Vih hơlen lăng khei năr 110 xơnăm nuih mơng, roi pơm ăn kơ bơ̆n băt hơdăh hloh păng pơ-ư pơ-ang hloh găh chăl erih, băt hơdăh păng xơkơ̆t trŏ tơdrong oei đei, lui ngeh kơjăp khei năr anô̆ anăp kơnh ang hơdăh hơyak ăh jăl trong mă Đảng, Ƀok Hô păng Kon pơlei bơ̆n hlôi rơih iŏk. Bơ̆n pơkăp khŏm mă pơm ăn chăl erih nuih mơng kơ hơdrung hơdrĕch ling lang ang bang, tơgăl hăm yă ƀok dơnơm kơ rơbâu xơnăm hlôi plang xĕch pham po vă đei iŏk jơnei tơchơ̆t tơ-iung pơjing teh đak Việt Nam xăh hô̆i chuh nghĩa “kon pơlei pơdrŏng, teh đak pran kơtang, rơngei hiôk hian, hơtŏk hơnơ̆ng, gơh rơgei”.
Pơma ăh Lêh tơbăt 110 xơnăm 'Năr tơ-iung pơjing dêh char Kon Tum, bơngai jang lơ̆m Anih tơm Chĭn trĭ, Juăt jang lơ̆m Ƀan ƀĭ thư Trung ương Đảng Võ Văn Thưởng ră hơdăh: Kon Tum jing tơring teh ƀenh kơ tơdrong juăt jue găh hnưr erih, joh ayŏ. Găn ga lơ tơdrong tơnap tap hrat hrĭn kơ hnưr erih, kon pơlei rim hơdrung bơngai kon kông dêh char Kon Tum hlôi pơjing, chĕp vei đon bơnôh băt 'mêm kơ teh đak, tơguăt tơhuăl, pơ-'nam, gơh rơgei, nuih mơng, ưh đei kơdŭn, minh bơnôh kiơ̆ Đảng, kiơ̆ Ƀok Hô jang kăch mạng, tơgop pơm ang bang hơnăn po lơ̆m tơdrong nuih mơng kơ hơdrung hơdrĕch bơ̆n păng tơring teh Tây Nguyên nuih mơng.
Vă dêh char Kon Tum pơtoi hơtŏk tơ-iung pran, kơjăp xơđơ̆ng, bơngai juăt jang lơ̆m Ƀan ƀĭ thư Trung ương Đảng Võ Văn Thưởng tơbang minh ƀar tơdrong kăl vă rim jăl pơgơ̆r, jơnŭm jang đảng, jơnŭm pơgơ̆r tơring, Măt trâ̆n tôh kuôk, jơnŭm jang tơpôl dêh char Kon Tum tơrĕk tơgŭm lơ̆m khei năr truh noh jing: “Dôm jăl jang pơgơ̆r đảng, rim kang ƀô̆, đảng viên păng kon pơlei dôm hơdrung bơngai kon kông lơ̆m dêh char kăl băt hơdăh tôm xơnong jang, anih dơ̆ng, mŭk drăm hlôi đei, atŭm hăm dôm tơdrong tơnap tap, hrat hrĭn, băt hơdăh dôm ƀai hŏk kăp gĭt lơ̆m tơdrong iung tơjră vă pơrơngei hơdrung hơdrĕch, pơjing păng vei lăng pơlei pơla lơ̆m dôm xơnăm kơ âu; chĕp vei tơnăp tơdrong juăt jue joh ayŏ, hnưr erih, kăch mạng kơ dêh char, tơ-iung pran đon bơnôh, tơdrong hơpơi 'moih hơtŏk tơ-iung, pơjing hăp jing jơhngơ̆m pran, jing tơdrong jang hơdăh kơ rim jơnŭm jang đảng, kơ rim kang ƀô̆, đảng viên păng Kon pơlei, atŭm jơhngơ̆m găn hloh rim tơdrong tơnap tap tơ-iung pơjing pơlei pơla Kon Tum hơtŏk tơ-iung tenh, pran kơjăp păng 'lơ̆ng rŏ hloh”.
Atŭm hăm noh bơngai jang lơ̆m Anih tơm Chĭn trĭ, Juăt jang lơ̆m Ƀan ƀĭ thư Trung ương Đảng Võ Văn Thưởng duh pơkăl dêh char Kon Tum pơtoi tơplih 'nao trong pơm jang vă hơtŏk tơ-iung, tơplih pran kơtang tơdrong jang mŭk drăm kiơ̆ hơtŏk tơ-iung trŏ ƀlep găh tơdrong xa păng tơdrong jrŭ vă hơtŏk tơ-iung kơjăp, vei xơđơ̆ng cham char; pơtrŏ hăm tơdrong mă hơyuh tô̆ 'mi tơplih; Athei vei răk tơƀăk mong kơjă kăp gĭt kơ hnưr erih, mŭk drăm joh ayŏ kơ dôm hơdrung bơngai kon kông, tơguăt hăm hơtŏk tơmang pơhiơ̆; akŏm tơroi tơbăt, hơvơn kon pơlei xut lê̆ dôm khôi juăt kơtul chơdư, ưh kơ trŏ ƀlep'; tơ-iung đon băt pơ-ư pơ-ang, tơdrong hơpơi 'moih hơtŏk tơ-iung kơ kon pơlei kon kông lơ̆m hơtŏk tơ-iung păng vei lăng pơlei pơla, teh đak; tơrĕk tơgŭm pơ-'lơ̆ng tơdrong jang vei lăng xơđơ̆ng tơpôl teh đak, vei xơđơ̆ng chĭnh trĭ, vei xơđơ̆ng tơpôl lơ̆m tơring teh oei xa...
Tơ̆ Lêh tơbăt 110 xơnăm 'Năr tơ-iung pơjing dêh char, dêh char Kon Tum adoi tơbang păng xơng iŏk Tơchơ̆t đơ̆ng Thủ tươ̆ng Teh đak xơkơ̆t pơlei tơm Kon Tum jing Tơring kơdrâ̆m kơloăi 2 kơ dêh char. Đơ̆ng rŏng kơ Lêh noh pơgơ̆r tơdrong pơdăh joh ayŏ kơdŏ xuang đei hơnăn "Hơyak găh Măt 'năr pơchră" păng pơdăh prăh kơmlăi pơkao xơng kơkuh xô̆ hơ̆k dêh char Kon Tum tŏk 110 xơnăm đei pơjing păng hơtŏk tơ-iung.
Viết bình luận