Pơ tăm ‘nhot rơ go\h ‘lơ\ng hơ nhăk ăn io\k yua mu\k drăm lơ tơ\ Kon Tum

VOV4.Bahnar  -  Tơ drong vei lăng rơ go\h ‘lơ\ng tơ mam xa hơ nơ\ng đei năng kăl lơ\m đ^ đăng tơ pôl. Kơ lih yoa thoi no\h, tơ drong cho\h jang xa kiơ\ trong jang đei tơ mam rơ go\h ‘lơ\ng ‘no\h j^ trong jang kơ jăp ‘lơ\ng păng đei yoa. Lơ\m tơ drong tơ roi âu, nhôn tơ roi ăn m^h ma duch nă păng bôl boăl trong pơ tăm ‘nhot rơ go\h đơ\ng [ok Đỗ Văn Luận tơ\ kueng kơ pho# 4, phường Thắng Lợi, pơ lei tơm Kon Tum, dêh char Kon Tum.

Hlo\h 10 xơ năm pơ tăm ‘nhot sa rơ go\h, [ok Đỗ Văn Luận, tơ\ kueng kơ pho# 4, phường Thắng Lợi, pơ lei tơm Kon Tum, de#h char Kon Tum ling lang jang kiơ\ vei lăng sơ đơ\ng 4 tơ drong tơ chơ\t vă pơ tăm ‘nhot sa rơ go\h ‘lơ\ng. {ok Đỗ Văn Luận tơ roi tơ băt: Tơ roi tru\h pơ tăm ‘nhot rơ go\h lơ kon pơ lei no\ng kơ tơ che\ng ‘no\h j^ tôch kơ mơ mat, mă lei lơ tơ drong jang lơ\m pơ tăm ‘nhot rơ go\h dang ei kon pơ lei hlôi păng to\k bo\k jang mă lei ‘no\h ư\h kơ đei băt. Kiơ\ kơ ‘no\h, te\h pơ tăm ‘nhot rơ go\h ‘lơ\ng athei cho\h rơ uơ pơ ‘lơ\ng, sơ\k, săy vôi đơ\ng 60-100 k^ 1 sao vă pơ lôch 1,2 pơ rang j^ pơm pơ răm lơ\m te\h. Đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h, dang 10-15 năr gơ\h pơm kơ nong vă rei pơ tăm rim kơ loăi ‘nhot. Mă lei hăm te\h joăt pơ tăm ‘nhot, te\h mă hlôi đei pơrang đơ\ng adrol, noh adrol kơ pơtăm athei hơmet teh hăm pơgang Hi-drô-côp 77 WP (Hidrocop 77WP), Coc 85WP. {ok Đỗ Văn Luận ăn tơbăt: “Vă pơtăm ‘nhot rơ go\h ‘lơ\ng noh athei jang kiơ\ 4 tơdrong kăl nhen: mă mônh găh đak noh ruih hăm đak hơlu\ng, dăh mă đak ưh kơ đei ‘me# ‘mach; mă 2 noh hơyuh PH lơ\m teh athei [lep hăm xkơ\t, mă 3 noh yua kơloăi pho\ng hlôi u bu\k, ne\ chă yua pho\ng oei hơdrih tam mă xoh u, mă 4 noh yua pơgang vei lăng ‘long pơtăm noh ba athei yua pho\ng bơ\ đơ\ng djăh sinh học.”

Đơ\ng lơ xơ năm kơ âu, [ok Đỗ Văn Luận yua pho\ng sinh học vă pơ lôch hơ drông pơ rang lơ\m ‘nhot. Kiơ\ kơ [ok Luận, pho\ng tuh ăn kơ ‘nhot athei yua lơ pho\ng hữu cơ u bu\k vă hơ to\k ‘lơ\ng ăn kơ teh. M^h ma duch nă gơ\h yua ^ch kon tơ rong, hla ‘long, tơ mam drăm hu\t đơ\ng cho\h jang sa u hăm EM dăh mă pơ mâu Trichoderma pơm pho\ng hữu cơ. Mư\h ư\h kơ gơ\h pơm kơ d^h đei pho\ng hữu cơ, m^h ma duch nă gơ\h yua pho\ng hữu cơ vi sinh Humix, Komix. Kơ so# pho\ng hữu cơ ka\l kơ săy ăn kơ ‘nhot sa hla 1-2 tấn 1 ‘măng 1 sao păng ‘nhot sa plei 2-3 tấn 1 ‘măng 1 sao, găh lơ xăy tơ\ tơm ja\l jang blu\ng. Hơ dro# hăm pho\ng hóa học m^h am duch nă athei yua tro\ [lep păng hơ to\ đơ\ng rim kơ loăi pho\ng  đạm - kali - lân; bơ\n xăy kiơ\ lơ\m ‘me\h vă tơ chơ\t ‘lơ\ng hơ dăh đơ\ng rim kơ loăi ‘nhot. Ư|h kơ io\k yua pho\ng đạm vă hơ to\k io\k yua ( mă loi ‘no\h j^ ‘nhot sa hla). Ư|h kơ xăy pho\ng đạm hlo\h tơ drong ‘me\h vă đơ\ng ‘long. Pơ dơ\h kơ xăy pho\ng đạm  dăh mă pru\ih tơ\ hla hơ drol io\k yua đơ\ng 7-10 năr hăm ‘nhot sa hla păng 10-15 năr hăm ‘nhot sa [um, plei. {ok Luận tơ roi tơ băt:“Tơ dăh dôm kơ loăi pơ gang hóa chất ‘no\h bơ\n yua pơ gang vă pơ lôch rim kơ loăi kơ ep lep ler ‘no\h athei vei lăng sơ đơ\ng khei ‘năr hơ tăih băl, bơ\n gơ\h yua rim kơ loăi pơ gang khei ‘năr hơ tăih băl kơ đe\h ‘no\h io\k yua ‘nhot sa sơ đơ\ng mă [lep tơ drong ‘lơ\ng.”

Vă jang kiơ\ [lep trong jang pơm tơ le\ch đei sơ đơ\ng rơ go\h, bơ ngai pơ tăm ‘nhot kăl kơ tang găn hơ drông sa ăn kơ ‘nhot hăm trong tơ mơ\t yua trong vei lăng ako\m pơ rang pơ răm (IPM). Yua hơ drol rim pơ gang sinh học đei hơ yu\h to\ xe\t păng athei yua kiơ\ trong jang “ 4 [lep”: [lep pơ gang, [lep năr păng [lep trong. Tơ drong ch^h io\k tôm te\ch tơ drong tơ chơ\t pơ tăm ‘nhot ku\m jing tơ drong jang ling lang kăl kơ đei vă tơ gu\m bơ ngai pơ tăm ‘nhot hơ len lăng hơ dăh pơ yan jang ku\m nhen khei ‘năr tơ klăh hăm pơ gang vă vei lăng sơ đơ\ng ‘lơ\ng ăn kơ ‘nhot. {ok Luận tơ roi tơ băt dơ\ng:“Vă vei lăng ‘lơ\ng tơm a pơm tơ le\ch ‘nhot mă ‘lơ\ng ‘no\h bơ\n athei đei ch^h hla ar va\ kơ đơ\ng ro\ng kơnh đei cha\ hơ len păng đei xơ nong jang hăm tơ mam drăm mư\h bơ\n cha\ te\ch hăm bơ ngai răt yua. Lơ\m hla ar ch^h bơ\n ch^h khei ‘năr rei pơ tăm, io\k yua, đang kơ ‘no\h bơ\n mơ\r pho\ng bơ\n athei ch^h ma\ hơ dăh vă kơ băt khei ‘năr pơ dơ\h hơ tăih băl.”

Pơ tăm ‘nhot sơ đơ\ng rơ go\h ư\h khan lăp pơ jing hơ năn, hơ to\k ‘lơ\ng io\k yua, mă m^h ma duch oei ư\h kơ gan đei [ơm kơ ne# tru\h jơ hngơ\m jăn yua [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng đơ\ng rim kơ loăi pơ gang hơ drông.

Nam Trang hơlen io\k đơ\ng Radiô Pơdăh rup dêh char Kon Tum

Bơngai tơblơ\ nơ\r: Thuem