VOV4.Bahnar – Pơtăm hrau lơ ‘long pơtăm lơ\m hơgăt te\h to\k bo\k jing m^nh lơ\m dôm trong ato\k tơ iung ‘nao lơ\m cho\h jang sa. Tơ\ Đạ Sar (Lạc Dương, dêh char Lâm Đồng), tơring đei pơtăm ‘long atisô să hlôi [o#h trong jang “Pơtăm ‘nhot sơ [ai krôp pơtăm hrau lơ\m pơgar ‘long pơgang atisô” hơnhăk ba đei io\k yua kơ jăp.

            Mo\ Nguyễn Thị Thu Hằng, kang [o# Kih thuơ\t An^h tơm pơtru\t cho\h jang sa Lâm Đồng, bơngai jang găh tơdrong au tơbăt, ‘long atisô ‘no\h kơ loăi ‘long pơgang g^t kăl hlo\h kơ dêh char Lâm Đồng, jing ‘long pơtăm pơm tơle\ch đei lơ tơmam sa, đak nhă, pơgang bek. Mă lei, kơ yuơ lơ tơdrong pơm ăn, hơgăt te\h pơtăm ‘long atisô tim mă đei lang să, lơ\m mă no\h đei tơdrong tơm jang sa io\k đei đơ\ng jang atisô oei tim mă io\k yua kơ jăp. Kơ yuơ lơ lo\h, vă ato\k kơtang jang sa iok yua kơ jăp đơ\ng pơtăm ‘long atisô, tơdrong jang kiơ\ trong pơtăm hrau ‘nhot sơ [ei krôp lơ\m mir pơgar ‘long atisô gô tơgop ato\k kơtang jang sa io\k yua kơ jăp lơ\m hơgăt te\h mă ‘no\h, Dơno\ an^h tơm pơtru\t cho\h jang sa Lâm Đồng jang kiơ\ trong jang “Pơtăm ‘nhot sơ [ei krôp lơ\m mir pơgar ‘long pơgang atisô” tơ\ Lạc Dương. Vang jang kiơ\ trong jang au đei 3 u\nh hnam găh rim u\nh hnam kon kông lơ\m tơring. Kon pơlei đei An^h tơm pơtru\t jang sa au tơgu\m ăn 70% kon jên jang, pă 30% kon jên jang ‘no\h đơ\ng kơ d^h u\nh hnam kon pơlei tơmơ\t jang.

U|nh hnam kro akăn ‘nho\ng KraJan Ha Pol, Thôn 1, tơring Đạ Sar đei rơ\ih io\k jang tơdrong au. Hăm hơpơi ‘me\h vă pơtăm ‘long pơgang atisô vă io\k hla te\ch ăn Ko\ng ty jang pơgang, pơyan ‘mi sơnăm 2019, klo akăn mo\ vang jang pơtăm ‘nhot sơ [ei krôp lơ\m mir pơgar ‘long atisô. ‘Nho\ng Ha Pol tơbăt: “ ‘Long atisô u\nh hnam nhôn pơtăm io\k hla kơna jei gô chang dơnơm hăp t^h. Păh an^h pơtru\t cho\h jang sa tơgu\m ăn u\nh hnam nhôn hơdre\ch ‘nhot sơ [ei krôp, hơdre\ch atisô, păng bơ\n pho\ng hloi, găh u\nh hnam lăp tơle\ch to\ se\t kon jên đe\ch. Chă pơtăm jei mơmat mă lei [ônh đei io\k yua, chă bu\ch te\ch ‘nhot sơ [ei krôp hloi păng phe\ te\ch hla atisô hloi. Dang ei ‘nhot sơ [ei krôp hlôi đ^, u\nh hnam nhôn oei đei to\ se\t atisô hơnơ\ng chă phe\ hla hăp”.

‘Nho\ng Ha Pol tơbăt, kon pơlei cho\h jang sa lơ\m tơring hơnơ\ng pơtăm atisô ‘moi kiơ\ joăt joe đơ\ng sơ\, pơm kơnong hlôt tơm, vei lăng rim năr ‘no\h đang bơih. Dang ei chă pơtăm hrau hăm ‘nhot sơ [ei krôp prăh sơlam kơnong kơna kăl băt k^h thuơ\t pơ đ^ [ar kơ loăi ‘long pơtăm au hloi. Ư|h khan lăp hơdro# u\nh hnam sư, pơ đ^ [ar u\nh hnam KơSa Ksier, Thôn 2 păng Lieng Jrang Ha Điệp, Thôn 3 jei ho\k kiơ\ trong vei lăng năng tông [ar kơ loăi ‘long pơtăm lơ\m m^nh hơgăt te\h jang sa.

            Mo\ Nguyễn Thị Thu Hằng tơbăt, pơ đ^ pêng u\nh hnam vang jang kiơ\ pơtăm ‘nhot sơ [ai krôp lơ\m mir pơgar atisô jei chă re\i pơtăm lơ\m khei 7, khei ‘năr blu\ng pơyan ‘mi. Kang [o# kih thuơ\t chă pơtho ăn kon pơlei tôch hơdăh găh cho\h te\h, tu\h mơ\r, pơ pră te\h hơdrol vă pơtăm. Kơ yuơ Atisô păng ‘nhot sơ [ei krôp jei dôm ‘long pơtăm joăt joe chă pơtăm lơ lơ\m tơring kơna kon pơlei [ônh pơm kiơ\ kih thuơ\t jang sa. Mă đơ\ng oei tơnap tap găh to\ ‘mi kial adoi nhen pơrang j^ mă lei lăng atu\m, pơ đ^ pêng u\nh hnam jei jang sa io\k yua kơ jăp ngăl. Nhen u\nh hnam ‘nho\ng KraJan Ha Pol, lăp đơ\ng ro\ng pơtăm ‘nhot sơ [ei krôp 80 năr ‘no\h đe\i bu\ch te\ch bơih. Păng đơ\ng ro\ng ‘no\h 1 gie\ng, u\nh hnam sư chă phe\ hla atisô blu\ng a. Rim ‘măng phe\, u\nh hnam ‘nho\ng phe\ io\k đei đơ\ng 1 tân 5 tă tru\h 2 tân hla, lơ\m 1 khei phe\ te\ch 2 ‘măng. ‘Nhot sơ [ei krôp jei hơnhăk ba đei io\k yua kơ jăp hăm dang 7 tân lơ\m 1 khei. Lăp đơ\ng ro\ng phe\ te\ch pơ đ^ atisô hăm ‘nhot sơ [ei krôp, u\nh hnam ‘nho\ng io\k đei dang 80 tr^u hlak jên. {ar u\nh hnam uơ oei mă đơ\ng io\k đei tim mă lơ nhen u\nh hnam ‘nho\ng Ha Pol mă lei jei đei io\k yua lơ hlo\h pơtêng hăm chă poiưtăm hơdro# ‘long atisô. Tơdrong mă pơm ăn rim u\nh hnam sơđơ\ng jơhngơ\m mư\h lăp chă pơtăm, kang [o# kih thuơ\t hlôi jang tơgu\m pơkăp d^h băl [ar păh u\nh hnam hăm Ko\ng ty jang pơgang Lâm Đồng, răt io\k hăm kơ jă sơđơ\ng hla atisô hăm kơ jă 2.600 hlak jên lơ\m 1 k^ hla hơdr^h.

Mă đơ\ng oei tơnap tap kơ yuơ tim gan băt hlo#h tơdrong jang khoa ho\k kơ kon pơlei cho\h jang sa, ‘nhot pơtăm pơyan ‘mi [ônh đei răm đơ\ng to\ ‘mi kial, sơdrông pơra\m mă lei, trong jang pơtăm hrau ‘nhot sơ [ei krôp hăm ‘long pơgang atisô đei io\k yua kơ jăp hlo\h pơtêng hăm pơtăm hơdro#. Yă Liêng Jrang K’Sáu, Kơdră che\p pơgơ\r Khu\l kon pơlei cho\h jang sa tơring Đạ Sar tơbăt, pơtăm hrau ‘nhot lơ\m pơgar atisô ‘no\h trong jang đei io\k yua kơ jăpo ăn kon pơlei. Mă kăl, kơ yuơ pơtăm hrau hăm ‘long pơgang kơna kang [o# kih thuơ\t pơtho ăn kih thuơ\t vei lăng năng tông tôch hơlen, chă pruih pơgang sinh ho\k [lep sơđơ\ng rơgo\h ‘lơ\ng. Yă K’Sáu tơbăt, u\nh hnam ayơ vei lăng tơnăp ‘lơ\ng, đei đak tơruih măh mai ‘no\h hơnhăk ba đei io\k yua kơ jăp hlo\h pơtêng hăm pơtăm m^nh kơ loăi hăp. Tru\h au kơnh pơyan ‘mi sơnăm 2020, tơring gô chă pơro# pơrôp kon pơlei pơtăm hrau vă jang sa io\k yua kơ jăp hlo\h lơ\m hơgăt te\h jang sa ‘no\h.        

Kiơ\ đơ\ng {a\o Lâm Đồng

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt