VOV4.Bahnar - Đơ\ng pơrang j^ klak nhu\ng châu Phi pơm ăn, lơ hơn^h rong nhu\ng lơ tơ\ dêh char Dak Lăk to\k bo\k tơchă trong rong hơlơ\k dơ\ng nhu\ng. Mă lei đe sư tơ [ơ\p lơ tơdrong tơnap tap păng hơmet đei tơdrong, kơ yuơ kơ jă nhu\ng kon chă rong tôch kơ măt, tơdrong rong nhu\ng sơđơ\ng kăl tơmơ\t jên jang lơ ‘mơ\i. Tơdrong mă au pơm ăn tru\h đei tơdrong chr^h ‘no\h mă đơ\ng ‘nhe\m nhu\ng măt, bơngai rong nhu\ng tơ\ Dak Lăk ‘me\h chă rong ră mă lei ư\h kơ gơh.

‘Nho\ng Phú [ơ\t hơn^h hơdrong rong nhu\ng đ^ prăh prang

U||nh hnam ‘nho\ng Lê Thanh Phú, oei tơ\ thôn Hiệp Thành, tơring Quảng Hiệp, apu\ng Cư Mgar, đei an^h rong nhu\ng să tru\h 600 to\. ‘Nho\ng tơroi: lơ\m khei ‘năr Têt Nguyên đán au ki, u\nh hnam ‘nho\ng hlôi te\ch hăm kơ jă 100.000 hlak jên lơ\m 1 k^ nhu\ng, kon jên te\ch io\k đei 1 ti 500 tr^u hlak jên. Mă lei, hlôi vă je# 3 khei au ki, u\nh hnam ‘nho\ng oei tim mă ke\ vă chă rong hơlơ\k dơ\ng. Kơ yuơ kơ jă nhu\ng kon chă rong tôch măt, lơ\m 1 to\ nhu\ng kon kơ jă hlo\h 2 tr^u 500.000 hlak jên, mă lei tơchă tim mă đei hơn^h te\ch nhu\ng ‘lơ\ng sơđơ\ng. ‘Nho\ng Lê Thanh Phú tơ [lang: tơdrong răt nhu\ng rong măt lơ\m khei năr au, hơmơt hiong răm kơtang tơdăh ư\h kơ pu\n ai đei dơ\ng pơrang j^ pơra\m hơlơ\k, dăh mă chă răt rong nhu\ng đe te\ch ư\h kơ ‘lơ\ng au to dơ\ng: “Mă blu\ng kơ yuơ nhu\ng rong măt, mă [ar ư\h kơ đei kon nhu\ng vă răt, kơ yuơ dang ei dôm hơn^h rong nhu\ng yo\ng chông kon te\ch ăn kơ đe dang ei đe sư chă rong nhu\ng t^h vă chă te\ch kơna hui kơ đei hơn^h te\ch nhu\ng kon kơna tim mă rong hơlơ\k dơ\ng.”

Hăm bơngai rong nhu\ng ăn Ko\ng ty rong kon tơrong C.P Việt Nam nhen ‘nho\ng Lưu Văn Đức, oei tơ\ buôn Cuôr, tơring Ea Mdróh, apu\ng Cư Mgar, ‘no\h tơdrong tơm pơm ăn ư\h kơ gơ\h vă rong dơ\ng kơ yuơ ư\h kơ măh kon jên vă pơm hơdrong tơngie\t. ‘Nho\ng tơroi tơbăt, sơ\, ‘nho\ng tơmơ\t jên jang dang 600 tr^u hlak jên man hơdrong rong păng sơng io\k chă rong 600 to\ nhu\ng. Đơ\ng ro\ng pơrang j^ pơra\m, kơ yuơ ư\h kơ mahư kon jên vă ming hơmet jing hơdrong tơngie\t kiơ\ nơ\r athei, kơna păh Ko\ng ty ư\h pă ăn rong hloi. Tơmơ\t jên dơ\ng ‘no\h ư\h kơ đei jên, răt dơ\ng kon nhu\ng rong ‘no\h măt dêh hnang, atu\m hăm hơmơt đei j^ jăn dơ\ng kơna ‘nho\ng Lưu Văn Đức hlôi tơpl^h chă rong ie\r hloi: “Tơdăh hơnơ\ng jang ăn Ko\ng ty lei, păh Ko\ng ty athei kăl đei hơdrong tơngie\t, dang ei ako\p hăm kon jên so, jên ‘nao dơ\ng ‘no\h bơ\n kăl tơhoach dơ\ng đơ\ng 400-500 tr^u hlak jên. &nh tơche\ng 400-500 tr^u hlak jên ‘no\h ba chă rong ie\r ‘no\h đei io\k yua kơ jăp [iơ\ păng hăp dă [iơ\ hơmơt hiong răm hlo\h pơtêng hăm rong nhu\ng.”

‘Nho\ng Đức to\k bo\k hơmet hơdrong nhu\ng vă tơpl^h rong ie\r

Kiơ\ đơ\ng [ok Thủy Lệ Vũ, Kơdră che\p pơgơ\r An^h vei lăng Rong kon tơrong păng jang pơgang vei lăng kon tơrong Dak Lăk akhan, pơrang j^ klak chro\h nhu\ng châu Phi khei năr au ki, dêh char măh pơơlôch hu\t hlo\h 44.800 to\ hăm trăp vă je# 2.516 tân. Gơnơm trong pơro# jang kơtang đơ\ng dêh char, an^h bơ\ jang găh au, atu\m hăm tơdrong hơdrin đơ\ng kon pơlei, tru\h dang ei lơ\m dêh char lăp pă 3 tơring đei pơrang j^. Lăp đơ\ng ro\ng pă đei pơrang j^ pơra\m ‘no\h rim u\nh hnam chă rong jei vă rong hơlơ\k dơ\ng. Mă lei, dang ei lăp đei m^nh [ar Ko\ng ty, an^h rong lơ đei chă rong hơlơ\k dơ\ng, găh rim u\nh hnam rong to\ se\t jei oei prăh prang hơdrong đe\ch, kơ yuơ ư\h sơđơ\ng dôm trong pơkăp ‘lơ\ng lơ\m rong kon tơrong: “Pơtru\t kon pơlei chă rong dơ\ng mă lei kăl pơm kiơ\ [lep nơ\r athei jang kiơ\ 14 đơ\ng Dơno\ an^h vei lăng kon pơlei dêh char tơle\ch ăn ‘no\h dôm hơn^h rong kon tơrong lơ lei kăl sơđơ\ng rơgo\h ‘lơ\ng. Mă [ar ‘no\h pơm kiơ\ sơđơ\ng sinh hok, sơđơ\ng tang găn ke\ pơrang pơra\m lei đei asong rong dơ\ng mă lei kăl đei khu\l bơ\ jang pơgang vei lăng kon tơrong dăr lăng ‘mơ\i, mă kăl tơroi tơbăt ăn kơdră che\p pơgơ\r tơring păng an^h jang pơgang vei lăng kon tơrong ‘no\h mă gơ\h chă rong dơ\ng. Găh dôm hơn^h rong to\ se\t, u\nh hnam chă rong kơ d^h mă hơdrong ư\h kơ ‘lơ\ng rơgo\h, hơmơt đei pơrang pơra\m dơ\ng lei pơkă ăn kon pơlei ‘ne\ chă rong dơ\ng, mă lei tơpl^h chă rong kon tơrong kơnap anai đe\ch”.

Ro\ năng vă chă pơma, tơdrong hơnơ\ng tơle\ch trong jang pơra\m ke\ pơrang j^ klak chro\h nhu\ng châu Phi, yak tru\h tơbăt hơdăh pă đei pơrang pơra\m, lăng tru\h chă rong kon tơrong sơđơ\ng ‘lơ\ng hơ iă ‘no\h jing tơdrong kăl hlo\h. Mă lei tơdrong jei tôch kăl hrei au ‘no\h hơmet pơ ‘lơ\ng tơnap tap tơgu\m ăn kon pơlei rong kon tơrong chă rong hơlơ\k dơ\ng, tơgu\m ăn tơdrong ‘me\h vă te\ch răt ‘nhe\m nhu\ng lơ\m tơpôl.

Hơn^h rong nhu\ng yo\ng chông kon te\ch nhu\ng kon ‘no\h hlôi tơpl^h rong nhu\ng te\ch. Ko\ng ty t^h ‘no\h pơlăp dơ\ng dôm trong pơkăp kơhret hăm bơngai rong kon tơrong. Ư|h kơ măh kon jên, ư\h kơ măh kon nhu\ng rong, kơna mă đơ\ng kơ jă ‘nhe\m nhu\ng măt, ư\h kơ gan đei ‘nhe\m nhu\ng te\ch mơdro, mă lei bơngai rong kon tơrong ư\h kơ gơ\h vă rong hơlơ\k dơ\ng păng bơngai răt sa hơnơ\ng lơ\m tơdrong “e\nh ăi” dăh mă drơ\ng kiơ\ tơhoach lơ kon jên đe\ch bơih.

Rim an^h bơ\ jang kăl te\nh koăng đei dôm trong jang tơgu\m ăn kon pơlei tơchă đei hơn^h te\ch kon nhu\ng chă rong ‘lơ\ng, kơ jă păh ai; Adoi, pơjing rơvơn đei kon jên tơmơ\t jang rong nhu\ng. Ăp lơ lo\h, kon pơlei mă đei rơvơn chă rong nhu\ng dơ\ng, tơgop pơm sơđơ\ng ‘nhe\m nhu\ng chă te\ch răt d^h băl.

Bơngai ch^h: Nam Trang

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt