TƠDRONG HLÔH VAO LƠ|M PE| YUA CÀ PHÊ GƠH ‘LƠ\NG

    Găh tơdrong pe\ păng xơ\k cà phê pơm thoi yơ vă gơh ‘lơ\ng đei lơ bngai jang mir tơring Tây Nguyên tơre\k truh. Đơ\ng tơdrong hlôh vao kơ [ok K’Sớ, bngai jang mir rơgei tơ\ apu\ng Đak Glong, dêh char Đak Nông păng tơdrong pơma dơnuh hăm [ok Triệu Văn Tiến, Pho\ kdră anih pơtru\t choh jang xa dêh char Đak Nông tơ\ hơla âu gô pơm hơdăh hloh găh trong vei lăng cà phê đơ\ng ro\ng kơ pe\ yua.                 

Jing bngai jang mir rơgei, [ok K'Sớ, kdră pơlei B'Dâng, xăh Quảng Khê, apu\ng Dak Glong, d/c Đắc Nông, ưh kơ adro# tơre\k găh kih thuơ\t vei lăng cà phê đei lơ plei, mă tơdrong io\k yua cà phê adoi đei [ok tơre\k truh.  

Xơnăm âu, 3 ha cà phê kơ unh hnam [ok kơche\ng gô đei yua hloh 13 tấn găr. {ok K'Sớ ăn tơbăt, unh hnam hô ăh cà phê đum tôm ‘mơ\i noh pơtơm pe\: Dôm xơnăm adrol ki, inh duh nhen kon pơlei tơ\ âu, hơnơ\ng pe\ ăh cà phê pơtơm đum đei tong ane# noh ưh kơ đei lơ ôh, găr ưh kơ ‘lơ\ng. Dang ei noh pe\ cà phê hlôi đum tôm, noh găr hăp hơkâu trăp hloh, đei yua lơ păng găr cà phê goăng ‘lơ\ng dơ\ng.

Đơ\ng ro\ng kơ pe\ đang, [ok K'Sớ duh athei rơih kiơ\ kơ hơyuh to# ‘mi mă rơih trong xơ\k cà phê vă mă [lep hăm xkơ\t ‘lơ\ng. {ok K'Sớ tơroi: {ơ\t pe\ cà phê bro\k noh athei uh minh [ar năr ‘mơ\i. Mưh ‘năr to# noh ba xơ\k hơdrih, xơ\k lơ\m 3-4 năr noh ot tăh lơ\m k[ao. Mưh ‘năr ‘mi noh le# xơ\k plei mơ j^t năr duh bưh ưh kơ đei kiơ ôh. Băt hơdăh đơ\ng dôm xơnăm adrol ki, ưh kơ băt pơm thoi noh mă găr cà phê jing găm, ưh kơ ‘lơ\ng ôh.

Kiơ\ kơ [ok K'Sớ ăn tơbăt, ‘meh gô cà phê đum tôm noh mă pe\ yua, noh unh hnam păng kon pơlei athei pơgơ\r axong khul vei hơlen mir pơgar hli đei bngai kne# mơ\t pe\ tơtông. Gơnơm đei khul jang hơlen tơ\ pơlei, mă đơ\ng ‘năr blu\ng pe\ yua xơnăm âu, pơlei B'Dâng hlôi [ôh tang găn tơtom 2 ‘măng đe pe\ tơtông cà phê. Jing kdră khul hơlen tơring, [ok K'Sớ tơroi găh trong jang kơ pơlei po thoi âu: Khul vei hơlen pơlei pơla nhôn axong jing 3 khul jang atu\m hơlen pơgar cà phê. Lơ\m pơlei dang ei adoi đei lơ bngai đơ\ng tơring nai đe hơpăh truh pe\ cà phê, noh nhôn adoi hơnơ\ng kơchăng, axong ‘nho\ng oh vei hơlen var pơgar. Minh unh hnam minh xơnăm tơmơ\t 50 rơbâu hlj vă tơgu\m ‘nho\ng oh jên đak xăng gre, unh, chơ kho\ truơ\ [ơ\t chă hơlen vei mir pơgar ăn kon pơlei.

Găr chehphe ‘lơ\ng gômơ\ng kiơ\ lơ\m tơdrong chă phe\ păng sơ\k ot ‘măng mă blu\ng, ‘no\h nơ\r sơkơ\t hơdăh đơ\ng [ok Triệu Văn Tiến, Kơ ie\ng Kơdră che\p pơgơ\r Dơno\ an^h pơ tru\t cho\h jang sa bri ‘long ka hơdang dêh char Dak Nông. {ok Tiến pơkă: Kon pơle\i dăh chă phe\ chehphe to\ se\t hloh ‘noh 2 ‘măng, ‘măng mă blu\ng phe\ rơ\ih chehphe đum, ‘măng mă [ar phe\ pơgo\h. Lăp phe\ pơgo\h chehphe mư\h chehphe đ^ đum 90%. {ok Triệu Văn Tiến hơlen kơ yuơ kă kiơ chehphe đum ‘no\h trăp păng ‘lơ\ng hlo\h kơ chehphe kơ se\:

Bok Triệu Văn Tiến:  “Rim kơchơ\t lơ\m chehphe đum hăp đe\i mong răk tôm tong hlo\h pơtêng hăm chehphe kơse\, kơ yuơ lơ lo\h ple\i chehphe đum ‘lơ\ng hlo\h. Tơdăh phe\ chehphe đum đ^ đơ\ng 90% tru\h 100% ‘no\h jing chehphe au gô ‘lơ\ng hlo\h, ‘no\h jing ple\i chehphe hơkau hlo\h; tơdăh chă phe\ oe\i kơse\ lơ, mư\h đơ\ng ro\ng chă sơ\k kơnh tơ hiong lơ hlo\h”.

- {ok ăi, mư\h le\i, mư\h phe\ chehphe đang, kon pơle\i chă sơ\k sơ lơ liơ vă đe\i ‘lơ\ng?

Bok Triệu Văn Tiến: “ Mă ‘lơ\ng hlo\h ‘no\h lăp phe\ đang bơ\n sơ\k hloi. Tơdăh chehphe kơse\ le\i bơ\n pôi ako\m m^nh an^h dang m^nh [ar năr đơ\ng no\h sơ\k. Păng bơ\n chă sơ\k ‘năr to\, hre\ng roi hro#ih roi ‘lơ\ng hlo\h. Lơ\m mă bơ\n sơ\k ‘ne\ gan sơ\k tơrăih hơ [ơ\l, ‘ne\ chă sơ\k tơ\ cham te\h ho\h, kơnh pơm ăn te\h dom au to pơm ăn chehphe hiơ hiơ\ kơ kro gô pơm ăn găr chehphe ư\h kơ gan ‘lơ\ng.

- {ok ăi, rim an^h te\ch răt roi năr hơlen hơdăh găh tơdrong ‘lơ\ng mư\h chă răt chehphe. Mư\h le\i ih hăm đe\i nơ\r pơkă yă kiơ hăm kon pơle\i lơ\m mă sơ\k chehphe vă chehphe ‘lơ\ng păng te\ch măt ư\h?

Bok Triệu Văn Tiến:  Mă đơ\ng sơ\ tru\h dang e\i kon pơle\i joăt chă sơ\k hăm kơđo\h chehphe hloi, m^nh [ar to\ ple\i kro ư\h hơnơ\ng je\i gô pơm kơne# tru\h tơdrong ‘lơ\ng. Tơdrong chă ot hơdr^h đơ\ng ‘no\h sơ\k le\i trong jang au tôch kơ koăng mă le\i je\i ư\h kơ gan hơ iă mơ\n kơ yuơ bơ\n ot hơdr^h ‘no\h kơnh je\i pơm ăn găr chehphe pơchăh. Hre\i au ‘no\h đe\i trong jang an^h sơ\k hơdre\ng, jơ ‘năr sơnh ư\h kơ đunh, chehphe kro hơnơ\ng ‘lơ\ng. Rim trong tơle\ch jang pơ tru\t cho\h jang sa je\i to\k bo\k pơ tru\t kon pơle\i tơdăh đe\i rơvơn le\i io\k yua hăm an^h sơ\k hơdre\ng, lơ\m u\nh hnam ‘no\h pơm an^h sơ\k hơdre\ng ie\ dang lơ\m 8m2, pơm pơ yua ăn tơdrong chă phe\ sơ\k tơmam drăm, ư\h khan lăp hơdro# chehphe mă le\i gơ\h chă sơ\k hơdre\ng lơ tơmam drăm cho\h jang sa anai nhen [a, hơ [o, tơ\h .... Hmă hmă đe ngăl io\k yua an^h sơ\k hăm ngar păng tơ hlu yu\h to\ mơ\t.

-  Bơnê kơ ih hơ!

                        Tơblơ\ nơ\r: Zứt - Lan