VOV4.Bahnar - Lơ\m khe\i năr vă đ^ khe\i 5, năr blu\ng khe\i 6 jing khe\i ‘năr blu\ng pơyan ‘mi Tây Nguyên, tro\ [lep hăm jơ ‘năr kon pơle\i chă pơtăm hơ [o blu\ng a. Mă đơ\ng rơvơn găh đak, mă le\i tơ lơ tơring, hơ [o pơyan au ư\h kơ gan ple\i hơkau kơ yuơ te\h đ^ rang rar, chă prôi pho\ng ư\h kơ [lep.

Unh hnam ‘nho\ng Y Kuet Liêng, tơ\ pơlei Krông, xăh Ea Trul, apu\ng Krông Bông, dêh char Dak Lak pơtăm 5 xào hơ[o, đei io\k yua rim pơyan đơ\ng 25 truh 30 triu hlak jên. ‘Nho\ng ăn tơbăt, mă pơtăm đei yua lơ hloh pơtêng hăm dôm hdre\ch ‘long pơtăm nai mă lei tơdrong pe\ yua tơnap tap yuơ teh choh jang kơ unh hnam ‘nho\ng noh tơ\ teh groi, teh krang, mă hăt noh pơdu\ tơmam drăm hăm jơhngơ\m kon bngai đe\ch. Ưh kơ jo# jên hoach răt pho\ng, đak pơ uh vei lăng păng pơdu\ tơmam pơtăm, jo# hơlen đei yua pă dôm yơ. Hloh kơ noh dơ\ng, đơ\ng ro\ng kơ lơ xơnăm pơm jang, teh jing xap, mu\k drăm đơ\ng tơm hơ[o tơjur hloh: Yuơ teh ba pă đei nhen adrol ki bơih, roi năr teh roi xap, pă đei giơ\ng bơih, noh roi năr ba pơtăm hơ[o tuh pho\ng lơ ră mă lei tơnap găh tơdrong âu.

Duh nhen lơ unh hnam nai lơ\m xăh Dak Phơi, apu\ng Lak, dêh char Dak Lak, unh hnam pơmai H’Lai Chil, oei tơ\ pơlei Liêng Keh đei axong năm ho\k lăm găh kih thuơ\t pơtăm hơ[o đei io\k yua lơ. Đơ\ng âu pơmai H’Lai io\k yua lơ\m 3 ha hơ[o kơ unh hnam po. Pơmai ăn tơbăt, rim pơyan jang hơ[o, unh hnam pơmai adoi yua pho\ng Urê, Kali, lân lu\k lơ\k păng axong tuh 2 ‘măng. Rim ha hơ[o kăl pơhlom 300kg pho\ng rei. Mă lei, tơdrong mă pơm ăn pơmai hiơ\r kơ đon noh teh roi năr roi xap noh pho\ng roi năr roi tuh lơ hloh. lơ\m kplăh noh hơ[o roi năr roi ưh kơ gan đei plei. Adrol âu ki, hăm 3 ha teh, unh hnam pơmai đei yua 160 k[ao kro, noh dang ei hơ[o tơjur oei pă tong ane#. Atu\m hăm noh, kjă răt hdre\ch noh kăp mă kjă đei yua noh to\ xe\t, noh tơdrong jang ưh kơ đei yua dang yơ: Dang ei kjă hơ[o noh reh, kjă pho\ng noh kăp, kjă hơ[o te\ch tơle\ch noh reh, oei kjă hơ[o hdre\ch noh kăp, dang ei hdre\ch hơ[o 75 rơbâu hlak jên minh k^, ning mônh kơnh ba pơtăm te\ch dôm rơbâu hlak jên minh k^, pho\ng rei thoi ăi mơ\n, adrol ki noh 2 -3 hre\ng đe\ch, oei dang ei noh 5 - 6 hre\ng pơtơm ke\ kơte\ch minh k[ao pho\ng noh hrat tơpă lah.

Kiơ\ kơ [ok Đinh Văn Phê, Pho\ kdră pơgơ\r găh ‘long pơtăm pơm pơnăn xa kơ anih jang hơlen khoa ho\k kih thuơ\t choh jang xa jang găh bri Tây Nguyên, tơje# hăm tơdrong pơtăm atu\m hăm dôm hdre\ch ‘long pơtăm nai nhen tơh vă pơ ‘lơ\ng teh, kăl tơre\k choh hơmet teh, duh nhen hơto\k kơchơ\t ‘lơ\ng ăn kơ teh ăh rim ‘măng pe\ yua tơmam pơtăm đang. {ok Đinh Văn Phê tơroi: Kăp g^t noh ba athei băt trong hơmet pơ ‘lơ\ng ăn kơ teh păng axong ăn teh dôm kơloăi pho\ng kăl, vă pơtăm hơ[o gơh xđơ\ng kjăp đunh, vei xđơ\ng hơ[o đei lơ plei ăh pơyan mă mônh, mă 2 lơ\m dôm xơnăm đơ\ng ro\ng vă hơ[o gơh xđơ\ng noh ba athei băt nhen tơ\ hơla âu, tơdrong kăp g^t mă mônh noh ^ch kon tơrong, lơ tơring ưh kơ đei noh ba tuh pho\ng hữu cơ vi sinh minh xơnăm minh ‘măng vă ăn teh pui rơmuơn, duh nhen tơdrong hram kơchơ\t ‘lơ\ng lơ\m teh gơh tenh hloh, păng mih ma duch nă duh athei tuh pho\ng [lep kih thuơ\t păng đei dôm anih jang pơtru\t noh hăp pơtơm đei yua lơ.

- Vă pơm hơdăh hlo\h dơ\ng tơdrong chă tu\h mơ\r prôi pho\ng ăn hơ [o, tơgop ple\i t^h hơkau, bơngai chă ch^h kơtơ\ng ang đe\i pơma dơnu\h jet gia hăm Thạc sĩ Đinh Văn Phê, Kơ ie\ng che\p pơgơ\r jang ve\i lăng ‘long pơtăm [a hơ [o găh Dơno\ an^h tơm Chă tơche\ng khoa ho\k k^h thuơ\t cho\h jang sa bri ‘long Tây Nguyên.

- Thak sih ăi, đơ\ng năr pơtăm truh ăh gơ\ yua hơ[o noh tơdrong tuh pho\ng ăn hơ[o đei axong jing dôm ‘măng tuh?

Thak sih Đinh Văn Phê: Kiơ\ jơ ‘năr chă tu\h mơ\r prôi pho\ng, đơ\ng mă chă pơtăm tru\h chă gơ\ ple\i ‘no\h bơ\n chă tu\h mơ\r blu\ng m^nh ‘măng păng prôi pho\ng [ar ‘măng, kơ yuơ hơ [o ‘no\h kăl đe\i pho\ng mơ\r lơ vă rong ple\i kon pơle\i bơ\n je\i hlôi băt, vă hơ [o đe\i ple\i tru\h 10 tân lơ\m 1 ha ‘no\h hơ [o hlôi trep kơ chơ\t jing ‘lơ\ng đơ\ng lơ\m te\h nhen tơ\ ala au: 269 k^ đam lơ\m te\h, hơto\ hăm 585 k^ pho\ng đam urê ako\p hăm 111k^ lân lơ\m te\h hơto\ hăm 694k^ lân păng trep io\k dơ\ng 269k^ Kali lơ\m te\h hơto\ hăm 479k^ Kaliclorua.

- Thak sih ăi, vă hơ[o đei plei lơ noh tơdrong kăl kơchơ\t ‘lơ\ng hơdăh noh vă tuh ăn hơ[o dôm yơ thak sih koh?

Thak sih Đinh Văn Phê: Vă hơ [o đe\i ple\i đơ\ng 8 tru\h 10 tân găr hơ [o ‘no\h tơdrong ‘me\h vă đe\i kơ chơ\t ‘lơng kơ ‘long lơ\m khe\i ‘năr blu\h vơ\ kơ hơ [o ‘no\h 5 tru\h 10 tân mơ\r, dôm tơring ư\h kơ đe\i chă tu\h mơ\r ‘no\h gơh chă tu\h hăm pho\ng mơ\r vi sinh đơ\ng  2 tru\h 2 tân 5 tă lơ\m 1ha ako\p hăm 300 k^ Urê, ako\p hăm 500k^ pho\ng lân, ako\p hăm 100k^ Kaliclorua, ‘nau trong gơlong chă tu\h prôi mơ\r pho\ng ăn hơ [o 1 ha lơ\m m^nh pơyan jang.

- Thoi ăi, trong tuh pho\ng ăn hơ[o hăm tơdrong tuh răh rai noh đei axong thoi yơ?

Thak sih Đinh Văn Phê: Mă blu\ng tu\h blu\ng a, kon pơle\i bơ\n chă tu\h đ^ đăng hăm mơ\r hloi, dăh mă pho\ng mơ\r vi sinh ako\p hăm 500k^ pho\ng lân hrau hrăo măr sư hơdroi chă prôi.

- Oei hăm pho\ng tuh vă kơ giơ\ng noh thoi yơ dơ\ng Thak sih ăi?

Thak sih Đinh Văn Phê: Hăm chă prôi vă jing ‘lơ\ng bơ\n tơ klăh 2 ‘măng, prôi pho\ng ‘măng mă blu\ng ‘no\h kon pơle\i bơ\n lăng [o#h tơm hơ [o đe\i đơ\ng 4 tru\h 5 hlak hla ‘no\h jing đơ\ng 12 tru\h 17 năr đơ\ng ro\ng chă pơtăm ‘no\h kon pơle\i bơ\n chă prôi pho\ng nhenh tơ\ ala au: Prôi 150 k^ pho\ng Urê atu\m hăm 1 poăt pho\ng Kaliclorua, hơto\ hăm 50 k^ clorua, kon pơle\i bơ\n chă prôi hơtăih tơm đơ\ng 4-5cm, đơ\ng ro\ng ‘no\h kon pơle\i bơ\n gơ\h chă cho\h [u\ tơm vă pho\ng đam hăm pho\ng kali đe\i hram mơ\t lơ\m te\h [ônh hlo\h.

- Bơnê kơ ih hlôi axong jơ ăn tơdrong pơma dơnuh âu.

Lan - Zứt chih păng rapor