Trong hơtaih kuĕch kuĕl mă lei ưh kĕ pơgăn tơdrong khŏm mă pơm đơ̆ng tơmoi năm truh hăm Vi Rơ Ngheo lơ̆m dôm năr blŭng sơnăm 'nao. Bơngai pơjing jơhngơ̆m pran kơtang noh A Hiền.
Kon pơlei pơhle krao A Hiền 'noh bơngai pơm 'nao tơring so păng hăm ƀok Phạm Văn Thắng, Phŏ Kơdră Anih jang vei lăng kon pơlei apŭng Kon Plông adoi tơlĕch lơ nơ̆r pôk bơnê kơ bơngai hlôi đei jơhngơ̆m pơjing minh anih ang hơdah lơ̆m um la kak pơjing tơring tơrang 'nao păng hơtŏk tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla kơ apŭng:
“A Hiền đei jơnŭm pơgơ̆r tơring hmach bơnê gah tơdrong hơbĕch hơbal. Sư akŏm đei kon pơlei păng pơma noh kon pơlei mơ̆ng kiơ̆. Dôm trong tơchơ̆t jang đơ̆ng apŭng, đơ̆ng xah noh sư băt hơdah. A Hiền jĭ bơngai dơnơm, yuk hơlâu chă tơlĕch jang dôm tơdrong jang đơ̆ng hơmet ming pơ-'lơ̆ng pơlei pơla truh pơjing dôm jơnŭm jang joh ayŏ, pơjing dôm homestay, A Hiền hơnơ̆ng jĭ bơngai yuk trong hơlâu”.
Vă pơjing đei tơring tơrang 'nao đơ̆ng dôm tơdrong so, đunh kơ âu 5 sơnăm A Hiền pơtrŭt kon pơlei tơ̆ Vi Rơ Ngheo hăm tơdrong “hơtŏk” đơ̆ng kơdih hnam po tŏk bŏk oei.
Kơdih tơchơ̆t mă blŭng noh Rơgoh – 'Lơ̆ng, A Hiền iŏk tơmo tơ̆ đak glung, akŏm 'long so dôm sơnăm găn ga 'mi kial, rei hơdrĕch pơkao tơpông... pơjing cham hơrih kăp gĭt trŏ hăm um ai joh ayŏ kơ kon pơlei Xơ Đăng. Jang rah păng hăt hot rah chă hơvơn, mă hơtuch noh A Hiền adoi đei jơnei tơchơ̆t tơlĕch jang, tôm kon pơlei atŭm jơhngơ̆m pơm 'nao pơlei pơla so:
“Ƀơ̆t blŭng kon pơlei hơmet hnam oei, hơpuih ming hnam oei mă rơgoh. Tơrĕk truh jên hu kon pơlei tơ̆ âu tơdrong hơrih tơnap tap mă lơ noh kon pơlei iŏk yua jên hơpah vei lăng bri. Nhen unh hnam inh đei tơring bri 4810 noh 30ha lơ̆m minh sơnăm đei yua 30-35 triu hlj, iŏk mă noh asong pơm hơmet hnam oei kơ po”.
Hăm đon tơchĕng hnam 'lơ̆ng mă lei mưh jang ưh đei yua noh tơdrong hơrih kon pơlei jing pơngot rơvĕt tơnap tap, đơ̆ng tơdrong tơgŭm đơ̆ng jơnŭm pơgơ̆r tơring Đăk Tăng, apŭng Kon Plông, A Hiền drơ̆ng nơ̆r hăm kon pơlei hơtŏk jang tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla.
Vă tơmoi ưh đei lao đon đơ̆ng thĭ trâ̆n Măng Đen, apŭng Kon Plông yak 40km trong kông kuĕch kuel truh hăm Vi Rơ Ngheo, A Hiền yuk hơlâu lơ̆m tơdrong pơdriu mŭk drăm joh ayŏ juăt jue kơ bơngai Xơ Đăng vă hơvơn tơmoi truh pơm jang gah tơmang pơhiơ̆. Đơ̆ng sơkơ̆t hơdah, kon pơlei Vi Rơ Ngheo pơm rông juăt jue; hơmet hnam kơjung; akŏm khul chĭnh chêng – hơsuang; pơtoi dôm tơdrong et xa kră sơ̆; rei hơdrĕch kơ rơbâu pơkao tơpông vă pơjing cham char guăng 'lơ̆ng; pơkăp rong vei 5 groi teh pơtăm pơkao tơpông, păng lơ hơdrĕch pơkao nai tăp dăr pơlei... Jăl mă blŭng, rim unh hnam kĕ đei ƀiơ̆ noh pơm keh đang 5 homestay ăn tơmoi dăng oei. Ah mă đei yua đơ̆ng tơmang pơhiơ̆, A Hiền iŏk jên âu hơ-'nhăk kon pơlei Vi Rơ Ngheo năm tơmang minh ƀar dêh char pơlei tơm gah Tu vă hŏk hơlen gah tơdrong jang tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla. 'Nhŏng A Nhoa, oei lơ̆m pơlei ăn tơbăt, tơmang pơhiơ̆ hlôi tơgŭm ăn kon pơlei tơplih kăp gĭt hăm lơ tơdrong chơt hơ-iă:
“Jang tơmang pơhiơ̆ pơm ăn pơlei tơplih lơ dêh. Pơlei 'lơ̆ng hloh, kon pơlei sô̆ sôn hloh kơlih đei iŏk yua. Tơmoi truh tơmang adoi sô̆ hơ-iă, lăp xa et xa nhen kon pơlei tơ̆ tơring, lăp năm yâu ka tơ̆ đak, năm tơ̆ bri pĕ 'nhot đang kơ noh jur kăt ƀa tơ̆ na. Vă jang tơmang pơhiơ̆ noh kon pơlei adoi hơdrin tơplih đon tơchĕng, pai tơmam xa athei 'lơ̆ng, chĭng chêng – hơsuang athei mă guăng, athei mă sô̆, athei băt chă tơrĕk ăn tơdrong jang atŭm kơ pơlei vă sơng tơmoi”.
Kơtă lơ̆m dôm năr blŭng kơ sơnăm 2025, pơlei tơmang pơhiơ̆ cham char Vi Rơ Ngheo, xah Đăk Tăng, apŭng Kon Plông, dêh char Kon Tum hlôi sơng lơ tơmoi truh tơmang. 'Nhŏng A Hiền yua rah mạng tơpôl vă pơgơ̆r chă sơng tơmoi, asong anih oei xa ăn tơmoi truh tơmang păng hăt hot tơroi rah tơdrong 'meh pơm jang kơ po păng kon pơlei lơ̆m pơjing tơring tơrang 'nao adoi nhen hơtŏk jang tơmang pơhiơ̆ cham char:
“Ah têt tơmoi truh tơ̆ âu lơ. Sơnăm âu athei jang lơ hloh sơnăm sơ̆. Kon pơlei tơguăt dih băl pơm jang, hơnô̆ hơnăp kơnh ưh hơdrô̆ pơlei mă athei vei lăng bri, pơkao, kông ăn đe truh tơmang lăng. Tơmang pơhiơ̆ athei trŏ hăm joh ayŏ kơdih, trŏ hăm juăt jue po, trŏ bơngai Xơ Đăng tơm hloi noh tơmoi mă hơtaih dang yơ đe sư adoi lăp năm truh, pơm ăn kon pơlei đei yua gah mŭk drăm”.
Đơ̆ng bơngai yuk trong hơlâu A Hiền, pơlei Vi Rơ Ngheo, xah Đăk Tăng, minh tơring pơsĕl hin dơnuh tơhlăk tơhlĭn kơlih kông krang hang nak dang ei hlôi jing minh anih ang hơdah lơ̆m pơjing tơring tơrang 'nao kơ apŭng Kon Plông, dêh char Kon Tum. Adoi đơ̆ng tơdrong drơ̆ng nơ̆r đơ̆ng kon pơlei păng tơdrong jang khŏm mă keh đơ̆ng A Hiền lơ̆m tơdrong vei răk tơƀăk mong dôm kơjă juăt jue, pơm hơtŏk mŭk drăm đơ̆ng dôm tơdrong so sĕch mă dang ei Vi Rơ Ngheo oei jĭ anih kăp gĭt 'lơ̆ng hơ-iă lơ̆m um la kak tơmang pơhiơ̆ Kon Tum. Tơdrong tơroi kơ A Hiền păng pơlei Vi Rơ Ngheo adoi ăn ƀôh, um ai joh ayŏ kăp gĭt juăt jue ưh hơdrô̆ jĭ mŭk drăm kăp gĭt kăl vei răk tơƀăk mong, mă mưh băt vei răk noh hăp pơjing jơhngơ̆m pran lơ̆m pơm jang vă hơtŏk mŭk drăm păng tơpôl.
Viết bình luận