VOV4.Bahnar - Cà phê jing minh lơ\m dôm hơdre\ch ‘long pơtăm tơm đei kjă mu\k drăm kăp g^t kơ Lâm Đồng pơma adro# păng tơring Tây nguyên pơma atu\m. Mă lei, dang ei đei lơ hơgăt cà phê hlôi [ơm pơrang, kră kru\t, ưh kơ đei lơ plei. Hơmet tơdrong mă âu, tơ\ Lâm Đồng, dang ei ‘ngoaih kơ koh le# vă pơtăm ‘nao, dêh char âu adoi oei pơtru\t kon pơlei jang mir io\k jang minh trong jang hơmet hơto\k pơyua ăn dôm pơgar cà phê kră đei lơ plei, ưh kơ hoach lơ kon jên. Noh jing yua pơgang vă pơ ‘lơ\ng xđơ\ng tơdrong to\k giơ\ng RIC 10WP.

Đơ\ng năr đei anih choh jang xa dêh char Lâm Đồng tơgu\m pơgep tơ ‘mơ\ng hơdre\ch ‘nao, pơtho kih thuơ\t pơgep xơdrai tơm păng pơtho găh tơdrong yua pơgang pơ ‘lơ\ng xđơ\ng to\k giơ\ng RIC 10WP vă hơmet pơgar cà phê kră đei lơ plei, cà phê kơ unh hnam [ok Nguyễn Quang Hưng, oei tơ\ thôn Tân Thuận, xăh Tân Hội, apu\ng Đức Trọng (Lâm Đồng) hlôi hơto\k [ôh hơdăh. {ok Hưng ăn tơbăt, tơdrong hơmet pơgar cà phê kră kơ unh hnam noh [ônh hloh păng ưh kơ hoach lơ kon jên. Adrol hloh noh yua pơgang pơ ‘lơ\ng giơ\ng tơm RIC 10WP vă rơh tơm cà phê tenh kuăng to\k pran, đơ\ng ro\ng kơ noh pơtơm tơle\ch pơgep tơ ‘mơ\ng hăm hơdre\ch cà phê hơdre\ch TR4, khei oei lăi noh vei lăng hmă nhen pơgar cà phê nai mơ\n. Đơ\ng ro\ng kơ 2 xơnăm io\k jang, dôm tơm cà phê pơgep lơ\m tơm cà phê kră adrol kơ noh to\k giơ\ng păng đei yua, hăm dôm tơdrong ‘lơ\ng hơdăh noh: plei tih, đum tôm, kơđoh hơtăng, găr hơ[ơ\l, ưh kơ gan đei pơrang păng ưh kơ đei dreng hla, hơlu\ng plei. Kiơ\ jo# hơlen đơ\ng [ok Hưng, plei cà phê lơ\m 1 héc ta kơ unh hnam hlôi to\k hloh 2 ‘măng pơtêng hăm adrol kơ tam mă hơmet pơ ‘lơ\ng: “Ăh inh pơgep đang noh plei hăp lơ hloh 2 ‘măng pơtêng hăm hơdre\ch cà phê xo xơ\. Tơdrong pơgep âu hơpăh bngai jang adoi ưh kơ kăp jên, ba pơgenh ăh jơ rơvơn pơyan ‘mi vă chă pơgep, đang kơ noh kăt hleh xơdrai kơ dôm tơm dơnơm vă pơgep hăp to\k giơ\ng to\ noh”

Duh nhen [ok Nguyễn Quang Hưng păng dôm unh hnam kon pơlei choh jang nai lơ\m tơring, yă Nguyễn Thị Kim Chi, tơ\ xăh Tân Hội, apu\ng Đức Trọng (Lâm Đồng) hlôi io\k yua pơgang pơm giơ\ng tơm RIC 10WP đơ\ng Ko\ng ti Khoa Đăng vă hơmet pơ ‘lơ\ng pơgar cà phê kră, ưh kơ đei lơ plei kơ unh hnam kiơ\ tơdrong pơtho đơ\ng anih choh jang xa tơ\ tơring. Đơ\ng ro\ng 2 xơnăm yua pơgang âu, pơgar cà phê kră kơ unh hnam dang ei hlôi giơ\ng pran, đei lơ plei hloh, rim xơnăm đei yua đơ\ng 4 truh 5 tấn cà phê găr /ha, to\k hloh 2 ‘măng pơtêng hăm adrol ki. Yă Nguyễn Thị Kim Chi tơroi:“Pơgang RIC 10WP âu noh ‘lơ\ng kơlih hăp pơm ăn tơm cà phê giơ\ng păng hơto\k rơh. Ăh đei plei pơda noh jing khei mă ba pơtoi [ơm pơgang RIC vă hăp ưh kơ đei ruh plei pơda. Ăh tơm to\k giơ\ng pran noh hăp rong xơdrai, xơdrai âu gơh rong ăn plei xơnăm đơ\ng ro\ng kơnh. Yua pơgang RIC mă pơgar cà phê hơdre\ch ‘nao dang ei đei plei tih, rim ha đe đei yua truh 6 tấn. Oei pơgar hnam inh noh hơdre\ch xo, đei hloh 4 tấn duh hơ iă bơih”

Kiơ\ kơ [ok Đào Văn Toàn, Pho\ kdră anih jang vei hơlen ‘long pơtăm dêh char Lâm Đồng, tơdrong yua pơgang pơm giơ\ng tơm RIC 10WP vă hơmet pơgar cà phê kră jing minh trong jang kăp g^t pơyua lơ găh mu\k drăm: “Tơdrong đei yua ăn [ôh yua pơgang RIC 10WP noh cà phê chôh pơkao ako\m, hơto\k lơ plei, tang găn tơdrong hơlu\ng plei pơda ăh pơyan ‘mi, cà phê giơ\ng lơ rơh păng tang găn tơdrong ôm rơh, dreng hla. Dang ei pơgang RIC đei tơmơ\t yua lơ\m tơdrong vih hơmet pơgar cà phê kơ dêh char păng nhôn to\k bo\k oei tơle\ch chă hơvơn kon pơlei io\k yua trong jang âu”

- {ok ăi, tơdrong ‘lơ\ng hơ iă io\k yua pơgang jing ‘lơ\ng RIC 10WP lơ\m hơmet pơ ‘lơ\ng pơgar chehphe kră kru\t hlôi đe\i an^h bơ\ jang kơpal tơchơ\t hơdăh ‘moi kiơ\ rim an^h pơgar jang pơlong năng tơ\ pơgar kơ kon pơle\i, mư\h le\i ap^nh ih chă tơroi mă rơhăo hlo\h dơ\ng găh tơdrong ‘ơ\ng hơ iă kơ pơgang au năng?

{ok Nguyễn Văn Chương: Hăm pơgang pơm jing ‘lơ\ng RIC 10WP chă pruih ăn chehphe đe\i dôm tơdrong hơ iă kăl thoi au: mă blu\ng mư\h io\k yua pơgang au pơm ăn rơ\h granh lơ. Hăp pơm ăn te\h rơ [uch jing ‘lơ\ng păng pơm hoach dôm mơ\r au to, pơm ăn dơnơm ‘long trep io\k đe\i lơ kơchơ\t jing ‘lơ\ng. Adoi, hăp pơm ăn dơnơm ‘long đe\i pơrang ‘lơ\ng hơ iă păng mư\h đe\i dôm pơrang ‘lơ\ng ‘no\h hăp pơra\m hu\t ke\ dôm pơrang pơra\m păng dôm kơtăp pơrang pơra\m roi to\ se\t, lơ lo\h rơ\h hăp chăt granh kơtang.

Hăm lơ\m pơyan phang ‘no\h hăp tơgu\m ăn chehphe cho#h pơkao koăng hlo\h, pơm ăn chehphe blu\h vơ\ jing ‘lơ\ng đơ\ng ro\ng phe\ đang. Hăp tơgu\m ăn chehphe ple\i hoe\i kơ răm pơmau răm, yă de dom ... tơdrong mă au tôch hơ iă ăn kon pơle\i bơ\n, dơnơm chehphe hơnơ\ng roi jing ‘lơ\ng, hla hơ [ơ\l, [l^k [la\k păng hơnơ\ng blu\h sơdrai, chăt hla ‘lơ\p hơnơ\ng.

- Vă tơgu\m ăn kon pơle\i io\k yua RIC 10WP ăn chehphe đe\i io\k yua kơ jăp hlo\h, le\i ih đe\i nơ\r pơkă hăm kon pơle\i lơ liơ? Mă kăl lơ\m khe\i năr ayơ io\k yua hăp ‘lơ\ng hlo\h [lep hăm dơnơm ‘long chehphe blu\h vơ\ păng jing ‘lơ\ng?

- {ok Nguyễn Văn Chương: Pơyan phang au, mư\h phe\ chehphe đang ‘no\h kon pơle\i bơ\n io\k yua hloi pơgang pơm jing ‘lơ\ng RIC 10WP kơ Ko\ng ty Khoa Đăng, kơso# 9 trong Hoàng Diệu, pơle\i tơm Đà Lạt, dêh char Lâm Đồng. Mư\h kon pơle\i io\k pơgang au hăm chă pru\ih 30gam dăh mă 25gam gômơ\ng kiơ\ dơnơm ‘long, kon pơle\i bơ\n ‘ne\ kơ hli hăp cho#h pơkao răh rap. Mư\h [o#h bôp pơkao blu\h tôm lơ\m sơdrai, bôp ‘lơ\ng, adoi đe\i jô, te\h kro ‘no\h lơ\m mă no\h kon pơle\i bơ\n tơruih đak ‘măng mă blu\ng ‘no\h hăp gô cho#h pơkao hrơ\p m^nh ‘măng. Cho#h pơkao hrơ\p m^nh ‘măng gô pơm ăn đe\i ple\i kơ jăp păng ‘lơ\ng dơ\ng. Kơ yuơ cho#h pơkao hrơ\p m^nh ‘măng lơ lo\h ‘no\h hăp pơm ăn đum hrơ\p m^nh ‘măng, pơm ăn kon pơle\i bơ\n chă phe\ [ônh [iơ\.

Hăm pơgang pơm jing ‘lơ\ng RIC 10WP ‘no\h đe\i 2 kơ loăi ăn chehphe ‘no\h kơ loăi pơyan phang păng pơyan ‘mi. Kơ loăi pơyan ‘mi ‘no\h io\k yua lơ\m khe\i năr blu\ng pơyan ‘mi, kơ loăi pơyan phang ‘no\h io\k yua lơ\m đơ\ng ro\ng phe\ đang – ‘no\h jing khe\i ‘năr blu\ng pơyan phang le\i ‘lơ\ng hơ iă hlo\h.

- Bơnê kơ ih hơ!

Lan - Zưt chih păng rapor