VOV4.Bahnar - Lơ\m dôm xơnăm tơje# âu, lơ unh hnamkon pơlei tơ\ apu\ng Lâm Hà, dêh char Lâm Đồng, hlôi tơplih dôm hơgăt cà phê kră, ưh kơ đei lơ plei vă pơtăm tiu. Tơ\ xăh Liên Hà, apu\ng Lâm Hà, tơm tiu hlôi pơih xă đei 40ha. Tơdrong hơto\k pơtăm tiu kơjăp xơđơ\ng hlôi păng to\k bo\k đei kon pơlei lơ\m tơring tơre\k păng dar deh axong jang.  

Truh tơmang pơgar tiu kơ unh hnam yă Nguyễn Thị Tý tơ\ thôn Liên Hồ, xăh Liên Hà, apu\ng Lâm Hà, dêh char Lâm Đồng pơtơm [ôh tơdronghơbe\ch lơ\m pơm jang, tơplih hơdre\ch ‘long pơtăm kơ kon pơlei tơ\ âu. Dôm xơnăm adrol ki, [ôh tiu đei io\k yua lơ, unh hnam yă Nguyễn Thị Tý chă hơlen găh kih thuơ\t pơtăm, păng axong 200 triu hlak jên vă tơplih teh 6 sào cà phê pơtăm tiu. Truh dang ei, pơgar tiu kơ unh hnam yă đei yua 4 pơyan, rim pơyan đei io\k yua đơ\ng 5 truh 7 tấn, te\ch đei truh 1 tih hlak jên minh xơnăm. Yă Nguyễn Thị Tý ăn tơbăt: “Pơtăm tiu đei yua lơ hloh cà phê. Xơnăm âu ki tơ\ anih âu đei io\k yua hloh 5 tấn, inh te\ch đei 185 rơbâu/kilogam, đei yua truh 8-9 hre\ng triu hlak jên. Cho\ng mă mưh nhen cà phê, tơ\ anih âu vei lăng tơnăp duh đei yua pơhlom 4 tấn đe\ch. Thoi noh pơtăm tiu đei io\k yua lơ hloh, jang noh ưh kơ đei hrat nhen cà phê”

Đơ\ng trong jang tiu đei yua lơ kơ unh hnam yă Tý, dang ei đei lơ unh hnam kon pơlei jang mir lơ\m tơring tơplih hơgăt cà phê kră vă pơtăm tiu, hăm hơgăt xă truh 42ha. Gơnơm kơchăng lơ\m rơih hơdre\ch ‘lơ\ng, io\k jang kiơ\ kih thuơ\t pơtăm tiu đei io\k yua lơ noh pơgar tiu kon pơlei ưh kơ đei pơrang pơrăm păng đei lơ plei dơ\ng.  

Kiơ\ kơ [ok Nguyễn Văn Tám, Bí thư Đảng ủy xăh Liên Hà, apu\ng Lâm Hà, dêh char Lâm Đồng, tơm tiu tro\ [lep hăm hơyuh to# ‘mi, teh tơ\ tơring noh đei io\k yua lơ. Mưh pơtêng hăm minh hơgăt teh, tơm tiu đei yua hloh 5 ‘măng pơtêng hăm tơm cà phê, lơ\m kơplăh noh jên axong jang to\ xe\t. Lơ\m khei năr truh, tiu tơ\ xăh Liên Hà pơtoi đei pơih xă. {ok Nguyễn Văn Tám ăn tơbăt: “Liên Hà hơnơ\ng xơkơ\t jing xăh choh jang xa, yuơ noh lơ hơdre\ch ‘long pơtăm tơm kơ xăh noh cà phê, pơmur păng hla chè. ‘Ngoaih kơ noh oei đei lơ um ru\p jang ‘nao đei anih jang Đảng xăh tơmơ\t vă hơvơn kon pơlei tơplih jang tơ\ hơgăt teh po, lơ\m noh đei tơm tiu. Dang ei, tiu tơ\ tơrong đei 42ha, păng hlôi đei 4ha đei yua lơ, hloh 6 tấn/ha. ‘Nâu jing um ru\p jang ‘nao oei đei io\k yua kơjăp”

Hơgăt teh to\k bo\k oei lang xă kơtang tơ\ tơring teh jang ‘nao Liên Hà pơma adro#, apu\ng Lâm Hà pơma atu\m hlôi pơih minh hơyak ‘nao ăn kon pơlei tơ\ âu. Tơgop kăp g^t lơ\m tơdrong tơplih hơdre\ch ‘long pơtăm, hơto\k io\k yua ăn bngai jang mir. Mă lei, anih choh jang xa dêh char Lâm Đồng kăl hrôih pơkăp tro\ [lep, hơdăh vă hơto\k xơđơ\ng păng kơjăp, tang găn lang xă ưh kơ đei pơkăp, kơnh pơrăm truh tơdrong hơto\k jang atu\m tơ\ tơring.

Jơnu\m jang tiu Việt Nam ‘nao pơtruh nơ\r pơjing Anih te\ch răt tiu Việt Nam lơ\m khei năr tiu Việt Nam đei hloh 50% kơxo# te\ch lơ\m kơpal teh, păng gô pơyua tih tên hăm tơdrong te\ch ăn teh đak đe kơ  Việt Nam.

Kiơ\ tơdrong hơlen ăn [ôh, kơxo# tiu te\ch ăn teh đak lơ\m 11 khei xơnăm xơ\ đei 124.000 tấn, đei yua pơhlom 1,2 tih đôlar Mih. Kơxo# mă âu tơjur pơhlom 17% mă lei hơto\k găh kơjă pơtêng hăm xơnăm 2014. Tơdrong mă âu ăn [ôh, 2015 jing xơnăm tiu Việt Nam đei kơjă kăp.

Jơnu\m jang tiu Việt Nam adoi tơroi, tơdrong kăl tiu lơ\m kơpal teh ăh xơnăm 2016 âu duh ưh kơ đei kiơ tơplih pơtêng hăm xơnăm xơ\ [ơ\t tơdrong kăl tiu oei lơ. Kiơ\ kơ noh, kơxo# tiu te\ch ăn teh đak đe hơbo\ gô hơto\ dăh mă lơ hloh xơnăm 2015. 

Trong tang găn hơ ‘ye, plei tiu hơ lu\ng

Hơ drol kơ dôm ‘măng ‘mi jruh blu\ng, bơ ngai pơ tăm tiu athei vei rong pơ gar tiu thoi yơ vă tang găn sơ drông phă tiu? Mă loi trong jang yơ vă găn [iơ\ plei tiu hơ lu\ng, ruh?

Tơ drong pơ ma nuh đơ\ng ro\ng âu hăm [ok Nguyễn Văn Chương, bơ ngai juăt pơ tho tơ [ôh ki thuât cho\h jang xa pơ ma truh tơ drong ‘nâu.

-Ông Nguyễn Văn Chương: Vă vei rong tiu [ât blu\ng pơ yan ‘mi gơ\h jing ‘lơ\ng ‘no\h kon pơ lei bơ\n, mă 1 athei găn ưh ăn đak lo\k tâng, vă akhan đak ưh kơ đei lơ\p tơm tiu. Mă 2 ‘no\h pơ cho\h đak tâng mă te\nh. Mă 3 ‘no\h athei vei lăng rơ\h tiu mă ‘lơ\ng, pơ pôi te\h [ât tơm tiu mă kơ jung [iơ\, ưh gơ\h le# đak lơ\p rơh tiu đunh. Mă 4 ‘no\h inh tơ tă ăn kon pơ lei athei io\k yoa dôm pơ gang sinh ho\k, tơ mam gru\p 4 vă tang găn pơ rang lơ\m te\h chek lar, pơm thoi yơ vă rơ\h tiu chăt pran, trep io\k mơ\r tơ tom, pơm ăn tơm tiu ke\ tơ jră hăm ‘mi kial, to\ phang.

-{ok ăi, pơm thoi yơ vă găn [iơ\ plei, hơ ‘ye tiu hơ lu\ng lơ\m pơ yan ‘mi âu, ‘nâu j^ tơ drong đei kon pơ lei tôch tơ re\k, lei apinh ih tơ roi hơ dăh trong hơ met sư lăng?

-Ông Nguyễn Văn Chương:  Plei păng hơ ‘ye tiu hơ lu\ng, mă 1 ‘no\h yoa ‘mi lơ, mă 2 ro\ năng yoa hơ yu\h to\ to\k, kon pơ lei athei kơ chăng pơ cho\h hu\t đak lơ\m pơ gar, le# ăn đak lơ\p tiu đunh lơ\m pơ yan ‘mi. Atu\m hăm ‘no\h, đơ\ng blu\ng pơ yan ‘mi, kon pơ lei athei yoa pơ gang pruih ăn tiu blu\h jing ‘lơ\ng vă tiu chă rơ\h lơ, lơ\m no\h đei bơ\n rơ\h tơm, rơ\h ie\, rơ\h ‘nao chăt… chăt lơ sư tơ gu\m ăn tiu blu\h pran, kon pơ lei athei bu\ pôi te\h [ât rơ\h mă kơ jung [iơ\. {ât lăp tơ\ tơm tiu oei chăt rơ\h hai păng văn tơ\ hơ drơ\ng ‘no\h bơ\n athei kơ chăng pơm thoi yơ vă rơ\h kuăr kơ jăp tơ\ hơ drơ\ng. Păng mưh pruih pơ gang RIC10WP ăn tiu ‘no\h hla sư [l^k ‘lơ\ng, hơ [ơ\l, hơ dai hăm ‘no\h plei, hơ ‘ye tiu huei kơ ruh, hơ lu\ng ‘năi.

-Lei à, bơ nê kơ ih hơ!

Lan hăm Dơ\ng: Tơ blơ\ păng pơre