Các buổi tập luyện của Câu Lạc bộ Hát then - Đàn tính xã Mường Cang, huyện Than Uyên (Lai Châu) nhiều năm nay vẫn duy trì đều đặn 3 buổi mỗi tuần. Đây là câu lạc bộ có bề dày kinh nghiệm về bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái ở địa phương.

Ông Lò Văn Chơn, Chủ nhiệm Câu lạc bộ chia sẻ: Từ niềm đam mê, yêu thích những điệu múa cổ, bài hát then và đàn tính của dân tộc, các thành viên trong câu lạc bộ cứ thế tăng lên. Sau gần 17 năm hoạt động, đến nay, câu lạc bộ đã có gần 30 thành viên, với 2 đội văn nghệ ở lứa tuổi trung niên và cao tuổi được duy trì.

Xã Mường Cang, huyện Than Uyên là cái nôi văn hóa của người Thái đen ở Tây Bắc. Trải qua nhiều thăng trầm của thời gian, song bà con nơi đây khẳng định được cái nôi của vùng đất cổ, với nhiều giá trị văn hóa truyền thống được lưu giữ, như các nét văn hoá về tín ngưỡng, văn nghệ, kiến trúc không gian nhà ở, lễ hội, tục thờ cúng tổ tiên, điệu múa, bài hát, nhạc cụ truyền thống, nông cụ lao động sản xuất và đồ dùng sinh hoạt...

Thời gian qua, Mường Cang đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch, quy định nhằm bảo tồn, lưu giữ các nét văn hoá dân tộc, như đối với cán bộ công chức xã, giáo viên các đơn vị trường học trên địa bàn thực hiện mặc trang phục truyền thống vào mỗi thứ 2 đầu tuần; các hội nghị của xã, cũng như các chương trình họp, gặp mặt trong ngày lễ, ngày kỷ niệm của các đơn vị đều duy trì hoạt động mặc trang phục truyền thống dân tộc. Cùng với đó là duy trì thường xuyên các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao...

"Trong hơn 2 năm qua xã đã duy trì 13 đội văn nghệ của các thôn, bản để hoạt động thường xuyên và 2 câu lạc bộ đàn tính hát then. Xã cũng đã triển khai xuống các trường học mỗi đơn vị trường xây dựng một không gian để trưng bày các sản phẩm văn hóa dân tộc của địa phương. Thành lập các câu lạc bộ trong học sinh của các đơn vị trường để hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa và cũng tham gia các hoạt động phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương." - Chủ tịch xã Mường Cang Nguyễn Tự Trọng cho biết.

Than Uyên - mảnh đất có bề dày lịch sử văn hóa là nơi quy tụ hơn 10 dân tộc thiểu số sinh sống. Để gìn giữ và phát huy hơn giá trị văn hóa nguồn cội các dân tộc, địa phương đã triển khai hiệu quả Nghị quyết 04 của Đảng bộ tỉnh về về bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc. 

Bà Lê Thị Kim Ngân, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Than Uyên cho biết: huyện đặc biệt quan tâm việc phục dựng, bảo tồn và duy trì, phát huy bản sắc văn hóa của 4 dân tộc tiêu biểu gồm Thái, Mông, Dao, Khơ Mú. Đến nay huyện đã thành lập Ban chỉ đạo 4 tổ bảo tồn bản sắc văn hóa của 4 dân tộc nêu trên; 8 ban chỉ đạo thực hiện nếp sống văn hóa mới vùng đồng bào dân tộc Mông, duy trì hơn 130 đội văn nghệ thôn, bản; khuyến khích các xã, thị trấn thành lập các câu lạc bộ văn hóa, duy trì và nâng cao hoạt động các đội văn nghệ thôn bản...

"Chúng tôi đã phục dựng 4 lễ hội thành công, trong đó có 2 lễ hội của người Thái đen, 1 lễ hội của người Khơ mú và 1 lễ hội của người Mông. Cùng với đó, chúng tôi cũng phục dựng được 4 không gian văn hóa, để qua đó tái hiện không gian văn hóa về nhà ở và trong các nhà ở đó thì tái hiện 1 phần các giá trị văn hóa truyền thống trên các mảng, từ tổ chức sản xuất cho đến văn nghệ rồi trò chơi dân gian, rồi các công cụ lao động phục vụ sản xuất... " - Bà Lê Thị Kim Ngân cho biết thêm.

Ông Trần Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu cho biết: "Tỉnh cũng đã ban hành Nghị quyết về bảo tồn, phát huy các bản sắc văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch và hiện nay nghị quyết này đang được các cấp, các ngành tập trung triển khai thực hiện, đảm bảo được yêu cầu. Một số sản phẩm về phát triển văn hóa gắn với phát triển du lịch hiện nay cũng được các địa phương rất quan tâm, trong đó có phát triển du lịch cộng đồng ở một số địa phương.

Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu cũng cho biết, đến nay Lai Châu đã có 5 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, gồm nghệ thuật múa xòe, trò chơi kéo co của dân tộc Thái; lễ hội Tủ Cải của dân tộc Dao, lễ hội Gầu Tào của dân tộc Mông và nghề dệt thổ cẩm của dân tộc Lự. Nhiều phong tục, tập quán tốt đẹp, các lễ hội, tín ngưỡng dân gian, tiếng nói, chữ viết, trang phục, các nghề thủ công truyền thống, các điệu dân ca, dân vũ... cũng đã, đang được bảo tồn, phát triển, góp phần làm nên sự đa sắc trong vườn hoa văn hoá các dân tộc Việt Nam./.