Từ bé xíu, ông Ly Lao Vu đã được làm quen với các làn điệu dân ca Mông qua lời hát của những người lớn tuổi trong làng bản. 15 tuổi, ông Vu đã có tiếng là hát hay, thuộc nhiều bài hát và có một niềm đam mê đặc biệt với dân ca Mông. Hiện nay, trong cộng đồng người Mông ở Bản Phố, Bắc Hà, ông là kho dân ca “sống” khi sưu tầm, chắt lọc được hàng trăm làn điệu quý.

Ông Vu chia sẻ: Trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày hay những hoạt động mang tính nghi lễ thì các điệu hát dân ca dân tộc Mông đều được chúng tôi tự sáng tác, ứng biến lời rồi trao truyền miệng với nhau.

Ông Ly Lao Vu - Nguồn ảnh: Đài PTTH Lào Cai

Âm nhạc đóng vai trò quan trọng trong đời sống người Mông, trong rất nhiều hoàn cảnh đều có thể sử dụng lời ca, tiếng hát như giao duyên, hát mừng năm mới, hát lễ hội, hát mừng nhà mới, hát đám cưới, hát tiễn đưa…

Cái độc đáo, linh hoạt của dân ca Mông là cho phép người hát tự do sáng tạo, ứng biến lời theo dòng cảm xúc. Nhất là hát giao duyên, bằng những lời ca mộc mạc, trữ tình, ngọt ngào, sâu lắng, người hát sẽ phát huy tối đa khả năng vận dụng ngôn ngữ của mình để bộc lộ tâm trạng theo dòng cảm xúc.

Lối hát đối đáp giao duyên được các chàng trai, cô gái Mông yêu thích và thương được hát vào các dịp Lễ, Tết, đám cưới. Chỉ một nội dung đưa ra thôi nhưng họ có thể ngồi hát đối với nhau thâu đêm suốt sáng.

Ảnh minh họa - Nguồn ảnh:Báo Tuyên Quang 

Khi đời sống xã hội phát triển, nhiều loại hình văn hóa mới du nhập, lớp trẻ ít mặn mà với các làn điệu dân ca. Đây là điều trăn trở thôi thúc ông Vu đứng ra vận động lớp người lớn tuổi trong cộng đồng tổ chức thường xuyên việc truyền dạy dân ca cho con cháu, phát động phong trào văn nghệ, qua thời gian thu hút được khá đông người trẻ tham gia.

Chị Sùng Thị Say, thôn Quán Dín Ngài, xã Bản Phố chia sẻ: Bác Vu biết rất nhiều điệu dân ca, nhờ có bác, em học được rất nhiều bài như bài làm dâu, đi lễ hội Say Sán (hội Gầu Tào), chúc mừng năm mới... Mỗi khi đi lễ hội, hay hát giao duyên với mọi người thì mình cảm thấy rất tự hào, trong lòng lại thầm cảm ơn bác Vu.

Toàn xã Bản Phố hiện có 3 câu lạc bộ và 11 đội văn nghệ hoạt động khá sôi nổi, được phát huy từ chính những nhân tố như ông Ly Lao Vu. Chính quyền xã một mặt động viên tinh thần, một mặt tìm cách hỗ trợ kinh phí để đầu tư trang thiết bị, duy trì hoạt động của các mô hình này.

Ảnh minh họa - Nguồn ảnh: Đài PTTH Lào Cai

Ông Vũ Ngọc Hiếu, Phó Chủ tịch UBND xã Bản Phố cho biết: Chúng tôi vận động các nghệ nhân tham gia vào Lễ hội Say Sán, các chương trình văn hóa, văn nghệ hàng năm, bản thân họ cũng tham gia nhiệt tình, từ đó khơi dậy được niềm đam mê, thu hút thế hệ trẻ quan tâm, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Mông.

Nhờ những người như ông Ly Lao Vu, nhiều nét đẹp truyền thống của đồng bào Mông đã được lưu giữ, phát huy, góp phần tô đậm thêm gam màu văn hóa độc đáo trong cộng đồng 25 dân tộc ở Lào Cai./.

An Kiên/VOV Tây Bắc