Enxet là một dân tộc thiểu số bản địa, với khoảng 17.000 người, sống ở vùng Gran Chaco ở miền Tây Paraguay. Là những người săn bắt - hái lượm nguyên thủy, nhiều người trong số họ giờ bị buộc phải sống như dân làm thuê trong các trại chăn gia súc. Mà những trại chăn gia súc khổng lồ ấy lại dựng lên ngay trên chính mảnh đất quê hương của họ.
Enxet từng là những người sống tự cung tự cấp bằng cách săn bắn - hái lượm. Nhưng giờ đây, hầu hết trong số họ bị bóc lột sức lao động trong những trại chăn gia súc khổng lồ đã nuốt chửng đất đai của họ.
Họ vẫn tự kiếm cho mình một chút thức ăn bằng cách đi săn và hái lượm, như săn thú capybara (loài thú gặm nhấm lớn nhất thế giới), hươu, cự đà, và mật ong rừng. Một số thì sống hoàn toàn dựa vào săn bắn - hái lượm và trồng rau củ.
Nhiều gia đình người Enxet bị buộc phải sống bên lề một con đường cao tốc trong những túp lều tạm suốt nhiều thập kỷ
Đất đai của người Enxet gần như đã bị các chủ trang trại chiếm hết. Các ông chủ này lấn sâu vào rừng của người Enxet, chủ tâm làm cho họ không còn có thể đi săn hay thu lượm sản vật rừng. Nhiều người Enxet nay phải sống chen chúc trong những mảnh đất nhỏ xíu, do những tổ chức tôn giáo mua cho họ.
Thời gian gần đây, thổ dân phải đối mặt với sự quấy rối và bạo lực với ý đồ xua đuổi họ đi, hoặc làm họ chết đói, để chiếm nốt những mảnh đất cuối cùng của họ.
Không nhiều người Enxet còn giữ được lối sống truyền thống của mình
Năm 2005 và 2006, Tòa án Nam-Bắc Mỹ về quyền con người yêu cầu chính phủ Paraguay trả lại đất cho hai cộng đồng Yakye Axa và Sawhoyamaxa, những người đang phải sống bên lề một con đường cao tốc suốt nhiều năm trời, kể từ khi họ bị các chủ trang trại buộc phải rời bỏ đất đai của mình.
Phiên tòa gia hạn cho chính phủ 3 năm để thực thi quyết định này, nhưng phải đến năm 2013, nhóm Yakye Axa mới được quay lại vùng đất của tổ tiên, còn nhóm Sawhoyamaxa vẫn đang phải đợi.
Những người Enxet may mắn được quay lại vùng đất của tổ tiên sau phiên tòa
Ngày nay, chỉ còn đếm được trên đầu ngón tay những người Enxet có thể giữ được lối sống truyền thống của mình. Nhưng tiếng nói của người Enxet thì vẫn được duy trì.
Theo Survival International
Viết bình luận