Cánh rừng mưa xa xôi của người Nukak bị những người trồng coca tàn phá cho ngành buôn bán cocain hái ra tiền. Nay, nhiều người Nukak lại phải chạy trốn khỏi đất đai của mình sau khi trở thành nạn nhân cuộc nội chiến ở Colombia.
Từ lần liên lạc chính thức đầu tiên vào năm 1988, hơn 50% dân của bộ lạc đã chết. Người Nukak là một trong số 32 bộ lạc ít dân nhất ở Colombia, đối mặt với sự tuyệt diệt đang đến gần.
Người Nukak sống ở hai con sông Guaviare và Inírida ở đông nam Colombia. Họ là một trong 6 nhóm được biết đến như “người Maku”, chỉ tất cả những cư dân săn bắt – hái lượm sống ở đầu nguồn của lưu vực Tây Bắc sông Amazon.
Theo truyền thống, người Nukak sống thành từng nhóm nhỏ, khoảng từ 9-30 người, trong cánh rừng rất sâu cách xa khỏi những con sông. Họ liên tục di chuyển, chỉ dừng vài ngày ở một địa điểm.Bởi vì họ di động đến thế, họ có rất ít của cải, và những gì họ có là những thứ có thể mang theo dễ dàng.
Người Nukak là những thợ săn thiện nghệ
Đàn ông đi săn bằng ống thổi, với mũi phi tiêu nhọn tẩm curare, một loại chất độc làm từ 5 loại thảo mộc khác nhau.
Những ngôi lều của người Nukak có cấu trúc rất nhẹ, làm bằng gỗ và lá
cọ, chỉ đủ cung cấp một cái mái để treo một chiếc võng bên dưới.
Mỗi gia đình có bếp lò của riêng mình, dùng để giữ ấm, nấu ăn và đốt cháy bất cứ thứ cành lá nào để xua muỗi.
Người Nukak gần như tránh mọi sự liên lạc với người ngoài, trừ năm 1988, khi một nhóm khoảng 40 người bất ngờ xuất hiện tại một thị trấn mới được những người định cư dựng lên, gọi là Calamar.
Mặc dù họ ở đó như bao lần họ đi lại trong lãnh thổ truyền thống của
mình, việc họ thình lình xuất hiện tại Calamar tạo nên một tin giật gân ở
Colombia và báo chí thế giới.
Người Nukak ăn cá, thú săn, rùa, trái cây, rau, các loại hạt, côn trùng và mật ong
Nhưng kết quả của cuộc gặp gỡ đã gây kinh hoảng. Trong những năm tiếp
theo, như là kết quả của việc những người chặt gỗ và trồng coca xâm phạm
đất đai của họ, ngày càng nhiều người Nukak liên lạc với người ngoài và
vì thế, nhiều người đã bị sốt rét và cúm tàn phá sức khỏe.
Chỉ gần đây mới tiết lộ tin rằng những nhà truyền giáo Công giáo từ hội
truyền giáo “Các bộ lạc mới” đã tiếp xúc với người Nukak từ những năm
1970.
Năm 1993, để cảm ơn tổ chức Survival, ONIC, và các tổ chức quốc tế đã tổ
chức chiến dịch bảo vệ người Nukak, chính phủ Colombia cuối cùng đã
công nhận quyền sở hữu của bộ lạc với lãnh thổ truyền thống của họ. Khu
bảo tồn người Nukak được mở rộng trong năm 1997, bao gồm khoảng 1 triệu
hecta rừng.
Kết cục, hơn một nửa dân số của họ đã chết
Ngày nay, lãnh thổ của người Nukak bị những người trồng coca xâm chiếm và họ bị xua đuổi dạt ra vì bạo lực đẫm máu trong cuộc nội chiến Colombia.
Quân du kích cánh tả, quân bán vũ trang cánh hữu và quân đội Colombia, tất cả có doanh trại ở đó, đánh nhau vì coca, thứ nguyên liệu thô để sản xuất cocain.
Kết quả là, nhiều người Nukak bị buộc phải chạy trốn khỏi nhà mình, đi tìm nơi ẩn náu tại vùng ngoại ô của một thị trấn, gọi là San Jose del Guaviare. Những người khác bị chĩa súng vào lưng buộc phải rời đi.
Năm 2006, chính phủ cố gắng chuyển người Nukak quay trở lại rừng mưa, nhưng địa điểm được chọn, chỉ cách San Jose 14km, là quá chật hẹp.
Sau một dịch cúm và vụ tự sát bi thảm của một người phát ngôn của họ, Mao-be, người Nukak từ bỏ khu vực đó và tới San Jose. Nhiều người Nukak liều mạng trở về nhà, nhưng ngay khi đó xảy ra nội chiến. Rất khó khăn và rất nguy hiểm khi thực hiện điều đó.
Người Nukak là một trong ít nhất 32 bộ lạc ở Colombia được tin là sắp biến mất mãi mãi, theo tổ chức người bản địa quốc gia, ONIC. Những bộ lạc này, gồm Wipiwe, Amorúa, Wachina, phải chịu đựng cuộc xung đột vũ trang ở Colombia, sự xao lãng của chính phủ, và sự xâm chiếm đất đai.
ONIC đã khởi đầu một chiến dịch quốc tế, được Survila và các tổ chức khác ủng hộ, để nâng cao nhận thức về hoàn cảnh của các bộ lạc.
Theo Survival International
Viết bình luận