Meng puac bilan 12-2018 tal urak ini, di rilo tỉnh, ban hu peih bruk klauk vaccine ComBE Five kauraniah salih ka vaccine “5 dalam 1” Quinvaxem. Tukvak tapa, bruk dom uraniah njauk phản ứng, atau metai bo oh thau kayua halei hadei di tuk klauk ComBe Five daok ngak ka menuac sia, abih di nyu nan lac dom sang hu anek naih sit mboh biak duh hatai.

Gar rak darah phổi lac ruak biak trak, rah tabiak tuk darah khal veik ngak gar rak darah dalam phổi. Dom cục darah khan bhian cak rok di sa labik dalam rup pabhap, bhian lac takai, bloh tui darah nao tal phổi. Rilo urang njauk gar rak darah phổi bo oh thau. Tuk ruak trak, tuk thau jeng lac tuk mbuan metai.

Đột quỵ lac bruk labuh ruak chip, ngak brei lahik ý thức, cambuai vaiy, kan menyai , gaok mai oh menyai hu , meta mong oh cambaih, metai meteh rup sa gah tangin, sa takai, nao mai kan kandah song mboh having akaok, pandik meteh akaok khang . Yau nan tuk hu urang dalam sang njauk đột quỵ, brei ngak habar piah dong pakalah metai ka urang ruak ? Kadha urang iek ruak adit ni, khol drei duah thau ka bruk ni.

Ruak thận mạn tính lac sa vaktu patagok ruak dui atah saong bhian lac suai, dalam nan thận suy giảm saong lahik nao chức năng. Dom dấu hiệu brei thau saong triệu chứng di ruak thận mạn tính bhian oh mbuan thau. Rilo urang ruak meda njauk ruak thận mạn tính bo oh thau. Taphia di nan dom jalan iek ruak, dom salih karei dalam rai diuk, abih di nyu lac bruk mbang menyum jeng meda ngak patrun bruk patagok di ruak thận mạn tính. Kadha “urang iek ruak” adit ini, khaol drei pang dom chuyên gia y tế tacei pato jalan mbang menyum lagaih ka urang njauk ruak thận mãn:

-Tok ndom tal “co giật”, rilo urang kol drei jeng huyn akaok, huac saong bhian oh ginup bình tĩnh piah caga tuk bruk ini rah tabiak ka anek di drei. Makna ngak co giật bhian gaok abih di uranaih lac pandiak co giật. Dalam kadha “urang iek ruak” adit ini, kol dahlak likau khan dom kadha njauk caik hatai, daong ka mikva thau saong hu dom jalan langyah siam lagaih di sang tuk uranaih co giật:

Rilo urang ruak mboh lac ruak ung thư bhian lac tal tukvak ruak trak, ngan saong urang ruak ung thư dạ dày jeng yau nan. Min, meyah duah mboh awar dấu hiệu ung thư dạ dày meda daong ka bruk iek ruak hu siam jang. Kadha “ Urang iek ruak” adit ini kol drei duah thau ka dom dấu hiệu brei thau lac ung thư dạ dày piah meda duah mboh awar ruak ini:

Ndih bingi nan bruk thei jeng caong khin hu hadei di sa harei ngak bruk glaih glar

Biến chứng meta kayua me-ik saradang nan lac sa dalam dom makna ba tal sup meta dang akaok dunya jang yau di Việt Nam. Bhian di nyu, biến chứng meta di urang me-ik saradang jaik abih hu mboh di vaktu hadei tuk njauk tổn thương meta. Makna di nyu nan kayua dom biến chứng, oh hu triệu chứng cambaih laih ngak ka urang ruak kan si thau saong oh caik hatai sangka. Kadha “urang iek ruak” harei ini daa mikva duah thau dom biến chứng ka meta hu mboh ralo di urang ruak me-ik saradang piah thau jalan pacang caga:

Pathau mik va song tong abih gauk! Ruak ung thư meda siam hu meyah samar thau lac ruak, samar iek ruak saong iek ruak njauk jalan. Urak ni, dom urang njauk ruak ung thư thit ruak (lac duik hu labaih 5 thun) di Việt Nam hu labaih 35%, dalam tuk di rilo negar patagok, urang ruak thit ruak hu 70% - 80%. Makna lac kayua hu tal 70% urang ruak ung thư dalam negar thau lac drei njauk ruak tuk giai đoạn muộn. Kayua yau nan ye, tầm soát ung thư rik dong chẩn đoán ruak ung thư giai đoạn sớm, tagok bruk thit ruak. Kadha “ Urang iek ruak” harei ni daa mik va song tong abih gauk pang BS Diệp Bảo Tuấn- Phó Giám đốc BV Ung bướu ban raya Hồ Chí Minh tacei pato bruk ni: