Điểm mỏ khai thác cát trên sông Pô Kô, đoạn chảy qua làng Kà Nhảy, xã Đăk Nông, huyện Ngọc Hồi được UBND tỉnh Kon Tum cấp phép khai thác từ tháng 11/2018 cho Công ty TNHH Một thành viên Lĩnh Vũ. Theo phản ánh của người dân địa phương, từ khi chưa được cấp phép doanh nghiệp này đã ngang nhiên bơm hút cát, tự ý san ủi một con đường dài khoảng 100m dọc sông Pô Kô đi qua đất của gần 10 hộ dân đang sử dụng.

Anh Lê Văn Kha phản đối việc này thì bị ông A Veo chủ mỏ cát kêu người tới hành hung. Sự việc đến nay vẫn chưa được giải quyết. Anh Kha cho biết, thấy con đường như vậy, tôi dùng cọc rào lại phần đất của tôi và ông A Veo lập tức đưa người xuống hành hung tôi. Trong lúc đó có hai cán bộ chứng kiến vụ việc. Tôi đã kiến nghị xuống xã, nhưng Ủy ban xã cứ kiểu bao che giải quyết theo hướng có lợi cho ông Veo.

Từ sai phạm không bị ngăn chặn giờ lại trúng đấu giá được cấp phép khai thác, Công ty TNHH Một thành viên Lĩnh Vũ tiếp tục có những việc làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân, như: không thực hiện đúng quy định khai thác về mặt thời gian; quá trình vận chuyển cát mùa khô thì gây bụi bẩn, mùa mưa khiến đường lầy thụt. Thậm chí, doanh nghiệp này còn ngang nhiên lấy đất đá lấp mương thoát nước của đường Hồ Chí Minh để tiện cho xe chở cát qua lại.

Một đoạn đường sát sông Pô Kô Công ty TNHH Một thành viên Lĩnh Vũ tự ý san ủi.

Anh Lê Văn Tường nhà nằm sát đường vận chuyển cát từ điểm mỏ khai thác của doanh nghiệp ra đường Hồ Chí Minh, lo lắng: Toàn là xe lớn qua lại liên tục là rung lăc, gây nứt nhà cửa. Ban đêm ngủ tôi rất lo lắng cho vợ, con. Rồi ô nhiễm môi trường. Nhà mình phải đóng cửa thường xuyên. Phía trước có con đường Hồ Chí Minh, lúc trước có mương thoát nước nhưng xe vào bơm cát đã lấp cả mương. Nước không thoát được, chảy tràn qua đường vào nhà tôi.

Công ty TNHH Một thành viên Lĩnh Vũ tự ý lấp mương thoát nước đường Hồ Chí Minh để tiện cho xe chở cát qua lại.

Cùng với ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân, tại một số điểm mỏ khai thác cát trên địa bàn tỉnh Kon Tum còn xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng.

Điển hình là tại điểm mỏ khai thác cát, cuội, sạn, sỏi trên sông Đăk Pxi, đoạn thuộc thôn 7, xã Đăk Pxi, huyện Đăk Hà. Theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 898, ngày 15/9/2020 UBND tỉnh Kon Tum cấp, thì Công ty TNHH 87 chỉ được khai thác bằng phương pháp bơm hút.

Thế nhưng doanh nghiệp này đã sử dụng phương tiện cơ giới tự ý đào đắp một con đường dài hàng trăm mét chia đôi dòng sông để đào hút cát làm thay đổi dòng chảy. Điều lạ lùng là mặc dù điểm mỏ khai thác cát chỉ cách trụ sở UBND xã Đăk Pxi khoảng hơn 1km, song ông Trần Phước Tuấn, Chủ tịch UBND xã khẳng định không phát hiện sai phạm.

Con đường giữa sông Đăk Pxi Công ty TNHH 87 đắp để khai thác cát.

Về phía Phòng Tài Nguyên và Môi trường huyện Đăk Hà, ông Đinh Khánh Hoàng, Phó trưởng Phòng cho biết, tại điểm mỏ khai thác cát trên sông Đăk Pxi, đoạn thuộc thôn 7, xã Đăk Pxi của Công ty TNHH 87, đơn vị có phát hiện sai phạm nhưng có lẽ do quá “thông cảm” với doanh nghiệp nên Phòng chỉ dừng lại ở việc lập biên bản nhắc nhở.

Ông Đinh Khánh Hoàng khẳng định, họ chỉ đăng ký bè, tàu, máy hút, đôi khi cũng đưa máy đào xuống và chúng tôi cũng đã lập biên bản nhắc nhở nhiều lần. Còn có trường hợp làm đường để xe xuống làm việc dưới đó thì cũng đã nhắc nhở rồi cũng yêu cầu UBND xã kiểm tra. Đến giờ cũng chưa xử lý vi phạm lần nào.

Trong khi đó sau khi kiểm tra Giấy phép khai thác và hình ảnh từ hiện trường, ông Võ Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Kon Tum khẳng định, những sai phạm xảy ra tại điểm mỏ là rất nghiêm trọng đến mức phải xem xét thu hồi giấy phép.

Theo ông Võ Thanh Hải ,Trong quy định Công ty được bơm hút nhưng không được đưa máy móc, tức là không được đưa áy đào xuống dưới lòng sông để múc cát mà chỉ được bơm hút lên ghe, từ ghe hút đưa lên bãi chứa. Làm đường trên lòng sông dẫn đến thay đổi dòng chảy là vi phạm báo cáo đánh giá tác động môi trường và vi phạm trong khai thác khoáng sản. Sai phạm này phải thu hồi giấy phép.

Thông tin từ Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Kon Tum cho thấy, việc phân cấp quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Kon Tum là rất rõ ràng. Quy trình quản lý cũng rất chặt chẽ. Mỗi thứ tư hàng tuần, hàng tháng và hàng quý UBND các huyện, thành phố đều phải báo cáo với Sở Tài Nguyên và Môi trường về tình hình công tác quản lý của địa phương. Thế nhưng thực tế những gì đang diễn ra tại nhiều điểm mỏ khai thác cát trên địa bàn tỉnh Kon Tum cho thấy, việc quản lý quá trình khai thác, vốn đã được phân cấp cho cơ sở nhiều nơi đang bị buông lỏng, thậm chí là có dấu hiệu cố tình bao che, dung túng cho hành vi sai phạm./.

Khoa Điềm/VOV Tây Nguyên