Leh êbeh 50 thŭn mtlaih êngiê, krĭng mnuih djuê ƀiă ti čar Đà Lạt mâo lu klei mlih, bi êdah hlăm klei đĭ kyar bruă duh mkra, dhar kreh, mtô mjuăt bi hriăm leh anăn klei hdĭp yang ƀuôn. Gia Lai krĭng Lăn Dap Kngư jăk siam, jing anôk hdĭp mda mơ̆ng lu djuê ana mnuih djuê ƀiă, mâo wăt Jarai, Bahnar.

Kyua mâo klei uêñ mĭn mơ̆ng Đảng leh anăn knŭk kna mbĭt hŏng dŭm klei gĭr mơ̆ng bruă sang čư̆ êa alŭ wăl, krĭng mnuih djuê ƀiă Gia Lai mâo klei mlih sĭt. Dŭm hdră ala čar kñăm kơ klei bi hrŏ ƀun, mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă dưi hluê ngă tŭ dưn. Lu klei bi hmô mkra mjing bruă lŏ hma hơĭt kjăp, msĕ si pla kphê, tiu, ksu, bi mguôp hŏng rông mnơ̆ng, đru leh kơ mnuih ƀuôn sang mđĭ hnư hrui wĭt bi hơĭt klei hdĭp. Khua mduôn Rah Lan Hao, ti ƀuôn Greo Pết, să Dun, kdriêk Čư̆ Sê brei thâo:

“Krĭng lăn Pleiku – Gia Lai êlâo kơ hruê mtlaih êngiê mâo lu klei dleh dlan. Truh hruê 17/3, Pleiku dưi mtlaih êngiê, mnuih ƀuôn sang tinei ăt adôk dleh dlan. Mnuih ƀuôn sang Jarai, Bahnar kƀah wư lu mta. Mơ̆ng mâo cách mạng ktrâo êlao, mâo knŭk kna uêñ mĭn, klei hdĭp mnuih ƀuôn sang mâo lu klei bi mlih, mâo êsei huă djam ƀơ̆ng, mâo sang dôk kjăp, mâo êdeh êdâo, măi wiă mdiê, phung hđeh dưi nao sang hră, lu mnuih ngă knuă druh ti kdriêk, čar. Lač sĭt ară anei klei hdĭp mnuih ƀuôn sang hơ̆ĭt leh”.

 Ară anei Lâm Đồng pla thiăm 70.000ha ênhă  lŏ hma hlue hdră mrâo, mâo 21,2% ênhă pla mjing,  đĭ êbeh 2.700ha mkă hŏng thŭn 2023. Mbĭt anăn, čar ăt lŏ dơ̆ng bi mlih 14.000ha ênhă ana pla mjing sui leh, amâo djŏ guôp, hnơ̆ng boh mnga ƀiă ba pla ana mâo ênoh yuôm msĕ si mtei laba, durian, ƀơr, măkka, čêñ hruê… Kyua anăn, mkŏ mjing leh dŭm krĭng thơ̆ng pla mjing boh kroh, ana pla mjing sui hruê hlăm djăp ƀuôn êlan, krĭng taih kbưi, krĭng mnuih djuê ƀiă.

Truh ară anei, kluôm čar mkŏ mjing leh 255 hdră bi hgŭm mkra mjing, hŏng 32 êbâo gŏ êsei ƀĭng lŏ hma hgŭm. Kyua mđĭ ktang klei bi mlih ana pla mjing, ba jao hdră kreh knhâo mrâo mrang leh anăn mđĭ bruă lŏ hma mrâo mrang, prăk hrui wĭt mkra mjing kah knar bruă lŏ hma mơ̆ng Lâm Đồng mâo 268 êklăk prăk grăp ha grăp thŭn.

K’Bát, Khua ƀuôn Băng Dung, să Dă K’Nàng, kdriêk Dam Rông, čar Lâm Đồng brei thâo:

 “Êlâo dih mnuih ƀuôn sang mă bruă dleh dlan snăk. Mơ̆ng leh Đảng, Knŭk kna mđing dlăng, jih ai tiê mjing klei găl mđĭ kyar ana pla mjing,msĕ si kphê, ƀơr, măkka, čêñ hruê̆… Êlan klông dưi pŏk mlar čiăng mđĭ kyar bruă dŭ mdiăng mnơ̆ng dhơ̆ng ƀrư̆ găl jăk hĭn. Boh nik, mnuih ƀuôn sang ăt thâo hriăm gru hmô bruă duh mkra mơ̆ng dŭm alŭ wăl mkăn, ba yua klei kreh knhâo kdrăp mrâo hlăm bruă mkra mjing anăn ba wĭt boh tŭ dưn lu. Êngao anăn mnuih ƀuôn sang ăt thâo pla dŭm mta djam tam čiăng mkra mđĭ thiăm prăk hrui wĭt. Ai tiê mnuih ƀuôn sang mơak snăk leh klei hdĭp duh mkra ƀrư̆ dưi mđĭ, ƀuôn sang mlih mrâo.”

 Dlăng klei bi mlih amâo mdei mđĭ kyar mơ̆ng alŭ wăl pô, anôk tuôm jing kdodong kahan krŭ kdơ̆ng Đông Mang kdrưh kơăm, kahan hđăp Kơ Dơng Ha Dương, ti alŭ Tu Poh, să Dă Chais, kdriêk Lạc Dương, čar Lâm Đồng hơ̆k mơak brei thâo:

 “Êlâo dih mnuih ƀuôn sang ngă bruă ti anôk anei anôk mkăn, amâo hơĭt sa anôk ôh… Hrue anei boh klei anăn amâo lŏ mâo ôh, Knŭk kna mjing leh klei găl kơ mnuih ƀuôn sang hơĭt klei dhĭp mda sa anôk, mđĭ kyar ana pla mjing msĕ si: kphê, hồng, măkka, čêñ hruê̆… Anôk bruă êlan klông, pui kmlă, anôk mdrao mgŭn, sang hră ăt dưi bi liê mkŏ mjing djăp ênŭm, prŏng siam leh anăn hdră bruă mkŏ mjing krĭng ƀuôn sang mrâo đĭ kyar leh ktang snăk đru lăm lui klei ư̆ êpa ƀun ƀin. Ară anei, phung mda asei mơ̆ng anăn tui hlue, bi hmô leh anăn hlue ngă jăk hdră êlan mơ̆ng Đảng, Hdră bhiăn Knŭk kna.”

Mơ̆ng akŏ thŭn truh kơ ară anei čar Kon Tum ngă leh 3 gưl hdră bruă kreh knhâo mrâo mrang hlăm hdră krĭng ƀuôn sang čư̆ čhiăng mơ̆ng gưl dlông kiă kriê. 3 hdră bruă mrâo: dưn yua klei kreh knhâo mrâo mrang mkŏ mjing klei bi hmô pla leh anăn mkra mjing ana êa drao sa nhân tím, ngũ vị tử, đẳng sâm Việt Nam mâo hnơ̆ng čuăn GACP-WHO ti kdriêk Tu Mơ Rông: Dưn yua klei kreh knhâo mrâo mrang mkŏ mjing klei bi hmô, pla đa đa mjeh čê mrâo nao mbĭt hŏng mkra mjing čê mtah, čê olong rơ̆ng kơ hnơ̆ng čuăn bna čhĭ hlăm lăn čar leh anăn ba čhĭ ti kdriêk Kon Plong, dưn yua klei kreh knhâo mrâo mrang mkŏ mjing klei bi hmô rông ŭn mă kđeh ti Kon Tum.

Mbĭt hŏng dŭm hdră kreh knhâo mrâo mrang dưi ngă hmăng hmưi lŏ dơ̆ng pŏk klei găl, mkŏ mjing klei kdlưn hĭn hlăm bruă pla mjing, rông mnơ̆ng krĭng mnuih djuê ƀiă, čar Kon Tum dôk ngă klei bi hmô đru brei ana mjeh, mkra wĭt đang pla mjing, ba jao klei kreh knhâo mrâo mrang…čiăng kơ mnuih ƀuôn sang mđĭ kyar klei hdĭp mda. Ayŏng U Quân, khua bruă êdam êra alŭ Kon Zôn, să Ngọc Réo, kdriêk Đăk Hà brei thâo, hdră ba leh boh tŭ dưn klă hlăm klei mă bruă knuă leh anăn klei hdĭp mnuih ƀuôn sang:

 “Phung êdam êra hlăm alŭ ară anei yua masin mrâo mrang hlăm bruă lŏ hma kyuanăn hnơ̆ng mă bruă ƀrư̆ hruê ƀrư̆ đĭ, klei hdĭp ƀrư̆ hruê ƀrư̆ hơĭt. Kyua mâo klei mlih mrâo kơ klei klei kreh knhâo – hdră mnêč, hnơ̆ng mă bruă leh anăn hnơ̆ng jăk ară anei êbeh 3;4 blư̆ mkă hŏng mă hŏng jơ̆ng kngan êlâo dih. Kâo ăt jêñ jêñ hâo hưn, mtrŭt mjhar phung êdam êra hlăm ƀuôn čiăng diñu thâo yua masin hlăm bruă lŏ hma, mđĭ hnơ̆ng mă bruă, klei hdĭp mnuih ƀuôn sang ƀrư̆ hruê ƀrư̆ hơĭt hĭn”.