Thŭn 2024 jing thŭn kruăk knăl klei đĭ kyar êdah êdi hlăm bruă pla mjing – mnia mblei mơ̆ng ayŏng K’Hoàng, djuê ana K’ho ti alŭ Phú Bình, să Phú Hội, kdriêk Đức Trọng, čar Lâm Đồng. Mphŭn čô̆ kơ bruă hŏng 1.000 m2 sang ală kĭng hlăm thŭn 2017, truh thŭn 2024 ayŏng dưi pŏk mlar ênhă pla mjing truh 7.000m2. Mnơ̆ng lŏ hma ayŏng pla mjing dưi ba čhĭ truh kơ lu ala čar tar rŏng lăn. K’Hoàng brei thâo, êngao kơ hnơ̆ng boh mnga mâo, hnơ̆ng tŭ jăk lŏ brei rơ̆ng djăp hnơ̆ng čuăn, hdră pla mjing hluê si klei kuôl kă blei mnơ̆ng, kơhưm hlăm hdră bi hgŭm pla mjing mnia mblei jing kliăng yuôm bhăn čiăng ba wĭt boh tŭ dưn.

“Čiăng mjing boh tŭ yuôm mnơ̆ng lŏ hma brei drei kriê dlăng 4 hdră yuôm bhăn, anăn jing wăl anôk hrui blei, ênoh čhĭ kơ klei kuôl kă blei mnơ̆ng mơ̆ng pô; mâo hdră kčah pla mjing, kriê dlăng mnơ̆ng dhơ̆ng yua hlăm bruă jing êa drao răng mgang mnơ̆ng pla mjing, hbâo pruê, kriê dlăng ênoh bi liê hlăm bruă pla mjing. Pla mjing hluê klei kuôl kă blei mnơ̆ng drei amâo mđing uêñ ôh kơ klei mâo boh mnga, čhĭ amâo ênoh, klei bi mlih ênoh ênil hlăm wăl anôk mnia mblei si srăng jing, tinei drei knŏng mđing hơĭt ai tiê kơ bruă pla mjing, rơ̆ng hnơ̆ng tŭ jăk čiăng jao mnơ̆ng kơ pung tuê blei.

Ăt hluê si K’Hoà thŭn 2024, dŭm êtuh ƀĭng ngă lŏ hma pla mnga ti ƀuôn prŏng Đà Lạt, čar Lâm Đồng ăt ba čhĭ mnga kơ ala tač êngao kbiă hriê mơ̆ng hdră bi hgŭm pla mjing hŏng dŭm êpul êya anôk bruă duh mkra prŏng. Hluê si Huỳnh Đình Phước, ti ƀuôn hgŭm 8, ƀuôn prŏng Đà Lạt, ară anei ênoh čhĭ mnga, hnơ̆ng čuăn tŭ jăk, wưng jao mnga, wưng tĭng tla… kpă mngač, amâo lŏ tui hluê phung ghan mnia msĕ êlkâo. Kyua anăn, mnuih pla mnga mâo hnư hrui wĭt hơĭt kjăp lehanăn đĭ hĭn, pral hĭn hlăm bruă pla mjing. Huỳnh Đình Phước brei thâo:

            “Êlâo anăn kâo pla lehanăn ba čhĭ hlăm wăl anôk mnia mblei kyua anăn hnư hrui wĭt lehanăn ênoh čhĭ amâo hơĭt ôh. Dŭm anôk bruă diñu mâo hdră hrui blei hơĭt hĭn snăn kâo ƀuh bi hgŭm pla mjing hŏng diñu mâo boh tŭ dưn hĭn, sa kdrêč mă bruă hŏng anôk bruă diñu mâo leh wăl anôk blei yua hơĭt kjăp, drei knŏng jao mnơ̆ng,bi adôk jing jao prăk kơ pô, hnư hrui wĭt ăt đĭ mơh mkă hŏng bruă čŏng ba čhĭ nah êngao msĕ êlâo”.

            Hluê Aduôn Trương Thị Minh Tuyết, ksiêm dlăng kơ hdră bi hgŭm pla mjing mơ̆ng Anôk bruă Dalat Hasfarm, anôk bruă duh mkra mâo anôk bi hgŭm pla mnga mrô sa ti ƀuôn prŏng Đà Lạt, čiăng hdră bi hgŭm hŏng mnuih pla mnga dưi hơĭt kjăp, anôk bruă duh mkra mkŏ mjing leh keh đru kơ ƀĭng ngă lŏ hma hŏng ênoh prăk truh dŭm êklai. Ƀĭng ngă lŏ hma čiăng kơ prăk duh srăng dưi dru mơ̆ng 100 – 150 êklăk prăk/ yan mnga amâo tĭng prăk mnga ôh.

            “Čiăng hdră bi hgŭm hŏng ƀĭng ngă lŏ hma ba wĭt boh tŭ dưn, anôk bruă ăt mâo dŭm hdră đru. Ênao kơ prăk duh, phŭn ana mjeh, anôk bruă duh mkra ăt ktrâo lač kơ ƀĭng ngă lŏ hma pla mjing ruah dŭm mjeh jăk, djăp hnơ̆ng čuăn ba čhĭ. Anôk bruă ăt ba mdah lu hnơ̆ng čuăn kơ grăp mta mnga klă klơ̆ng čiăng ƀĭng ngă lŏ hma tui ksiêm, thâo kơ hdră pla si srăng ngă čiăng bi djăp hnơ̆ng čuăn mơ̆ng anôk bruă. Ară anei, hnơ̆ng ba čhĭ kơ ala tač êngao ƀrư̆ hruê ƀrư̆ đĭ, boh nik jing mnga cẩm chướng”

            Êngao kơ bruă bi hgŭm, mđĭ boh tŭ yuôm mnơ̆ng dhơ̆ng, bruă mkŏ mkra anăn knăl lehanăn mđĭ lar boh tŭ yuôm anăn knăl jing hdră msir yuôm bhăn hlăm bruă mtrŭt mđĭ hdră pla mjing lehanăn ba čhĭ dŭm mta mnơ̆ng lŏ hma mơ̆ng čar Lâm Đồng.

Hluê si Phạm S, Kơiăng khua Anôk bruă sang čư̆ êa čar Lâm Đồng, anăn knăl “Đà Lạt – Klei jăk siam mơ̆ng krĭng lăn jăk”,mâo Knơ̆ng bruă dưn yua klei mĭn mkăp hră bi mklă hlăm thŭn 2017, hŏng 4 mta mnơ̆ng jăk ti ƀuôn prŏng Đà Lạt lehanăn dŭm kdriêk djiêu gah, mâo: Djam, mnga, kphê arabica lehanăn hiu čhưn hdră lŏ hma. Ară anei, mâo 768 êpul, mnuih mâo mkăp hră ba yua anăn knăl, hlăm anăn mâo lu jing mnga truh êbeh 82%. Thŭn 2024, ênoh prăk ba čhĭ mnơ̆ng kơ ala tač êngao mơ̆ng čar Lâm Đồng mâo 986 êklăk USD, đĭ 6,1% mkă hŏng wưng anei thŭn êlâo, hlăm anăn mâo lu mta mnơ̆ng ba čhĭ mâo anăn knăl “Đà Lạt – Klei jăk siam mơ̆ng krĭng lăn jăk”

Ară anei Lâm Đồng dôk pŏk mlar mnuih ba yua anăn knăl kơ mnơ̆ng lŏ hma mkăn ti alŭ wăl, mơ̆ng anăn mjing klei găl mđĭ ai bi ktưn hlăm wăl anôk mnia mblei hlăm lehanăn êngao ala čar. Phạm S brei thâo:

“Čar bi mklă pŏk mlar dŭm mta mnơ̆ng, dŭm mta mnơ̆ng anăn srăng nao hgŭm hlăm bruă bi mklă anăn knăl mbĭt hŏng 4 mnơ̆ng phŭn tal êlâo. Snăn kơh dưi hưn mthâo jih mnơ̆ng tŭ jăk mơ̆ng Đà Lạt, mđŏ kơhưm bruă pla mjing, mtrŭt mđĭ dŭm êpul, mnuih boh nik ƀĭng ngă lŏ hma, pô đang war lŏ dơ̆ng ba yua kdrăp mrâo, bruă lŏ hma kluôm čiăng ba yua jih boh tŭ yuôm, klei găl mơ̆ng ƀuôn prŏng Đà Lạt lehanăn krĭng djiêu gah.

Mŭt hlăm thŭn mrâo 2025, thŭn mơ̆ng ênuk gưl kpưn đĭ mơ̆ng djuê ana, čar Lâm Đồng lŏ dơ̆ng mtrŭt mđĭ bruă mkŏ dăp hdră lŏ hma, mđing kơ bruă bi mlih mrô hlăm hdră lŏ hma, mđing truh kơ bruă lŏ hma kreh dhar, mrâo mrang lehanăn hơĭt kjăp, jing anôk phŭn ksiêm hriăm, pla mjing ngă lŏ hma hnơ̆ng ala čar lehanăn tar rŏng lăn; ba mnơ̆ng lŏ hma mơ̆ng čar nao hgŭm hlăm hdră mđĭ boh tŭ yuôm tar rŏng lăn, hlăm anăn mâo dŭm mta mnơ̆ng mâo anăn knăl “Đà Lạt – Klei jăk siam mơ̆ng krĭng lăn jăk” jing bruă yuôm bhăn, mâi ai bi ktưn hlăm wăl anôk mnia mblei hlăm lehanăn êngao ala čar./.