Lăm lui sang tĭ, rưč - mkŏ mjing ai tiê đăo knang ti dŭm ƀuôn sang Lăn Dap Kngư
Thứ tư, 07:00, 30/07/2025 VOV TAYNGUYEN VOV TAYNGUYEN
VOV.Êđê- Lăn dap kngư prŏng giăm 55.000km2, jing anôk dôk hdĭp mơ̆ng giăm 5 êklăk čô mơ̆ng 54 djuê ana ayŏng adei. Mbĭt hŏng mnuih ƀuôn sang djuê ana ƀiă tinei, Lăn dap kngư ăt jing anôk mâo lu mnuih mơ̆ng djăp krĭng hriê mkŏ klei hdĭp, hlăm anăn mâo lu mnuih dleh dlan, hlăk dôk hdĭp hlăm dŭm boh sang tĭ ƀrôč.
Kñăm đru kơ mnuih ƀuôn sang mâo klei hdĭp dleh dlan, grăp thŭn dŭm čar hlăm krĭng duh leh dŭm pluh êklai prăk, rŭ mkra lehanăn jao dŭm êtuh boh sang hgŭm mguôp. Truh kơ thŭn 2025 anei, mdơ̆ng mrâo, msir lăm sang dôk êjai jing leh bruă prŏng hlăk dŭm knơ̆ng, dhar bruă lehanăn alŭ wăl dôk mđing truh asăp iêu mthưr mơ̆ng Khua knŭk kna, gĭr msir lăm jih sang dôk êjai, sang tĭ ƀrôč hlăm kluôm ala čar.

Hdră anei mâo boh tŭ yuôm, amâo djŏ knŏng đru kơ gŏ sang ƀun, gŏ sang mâo klei hdĭp dleh dlan mdơ̆ng sang mrâo hơĭt kjăp hĭn ƀiădah lŏ bi kjăp ai đăo knang mơ̆ng mnuih ƀuôn sang hŏng knŭk kna.

Hưn mthâo kơ bruă ngă tŭ yuôm anei, pô čih klei mrâo kơ Sang mđung asăp blŭ Việt Nam ti krĭng lăn dap kngư hưn mthâo kơ dŭm klei čih hŏng akŏ “Msir lăm sang dôk êjai, sang tĭ ƀrôč – bi kjăp ai đăo knang ti dŭm ƀuôn sang Lăn dap kngư”. Hlăm anăn klei čih tal 1 mâo akŏ “Mnuih hgŭm kngan mkŏ mkra sang dôk êjai, đua klam kjăp hdră rơ̆ng klei êđăp ênang” lač kơ klei gĭr mơ̆ng Anôk bruă kahan ksiêm dŭm gưl, pô phŭn hlăm hdră đri msir lăm sang dôk êjai, sang tĭ ƀrôč, bi kjăp klei đăo knang ti krĭng wăl.

 Hruê knhal jih mlan 7, hnêč adiê mđiă, Thiếu tá Trần Văn Dũng – K’iăng Khua kahan ksiêm să knông lăn Quảng Trực (čar Lâm Đồng) hŏng phung mă bruă mbĭt nao ti ƀon Bu Prăng 1A lŭk ximăng, pŭ ƀrĭk, mdơ̆ng sang knhal tuč, čiăng hmao hnơ̆ng jao sang kơ jih jang 66 boh sang kơ mnuih ƀuôn sang hlăm să. Thiếu tá Dũng brei thâo, hlăm boh klei jih jang dŭm dhar bruă bi mlih ngă bruă hlue si gru hmô bruă sang čư̆ êa dua gưl, hnơ̆ng bruă mă kluôm mơ̆ng bruă kahan ksiêm đĭ lu hĭn. Kyua anăn, diñu gĭr jih ai tiê  klam jih 3 bruă hlăm sang wưng” Hră mơar, klei êđăp ênang leh anăn rơ̆ng lăm lui sang tĭ, ƀrôč ti alŭ wăl bi leh   hlue si hdră kčah.

“Kahan ksiêm să bi kƀĭn leh anăn mbha bruă klam kơ grăp êpul čiăng thâo kriê dlăng bruă rŭ mdơ̆ng hlue si alŭ, ƀuôn mâo dŭm gŏ sang dưi dưn hdră êlan đru kơ sang tĭ, ƀrôč. Hmei ksiêm dlăng hdră rŭ mdơ̆ng hŏng klei kñăm si ngă čiăng tuh mtih khăng, tur khăng leh anăn čuôr sang rơ̆ng. Êngao anăn, snăn ăt ktuê dlăng hnơ̆ng mđup brei sang kơ mnuih ƀuôn sang mŭt dôk.”

 Ti čar Gia lai, bruă lăm lui sang tĭ ƀrư̆ lu bruă kyua hnơ̆ng êbeh 12.500 boh sang, hlăm anăn bruă kahan ksiêm ngă êbeh 6.500 boh sang. Čiăng hmao hnơ̆ng ngă, phung knuă druh hlăm êpul nao blŭ hrăm hŏng phung mă bruă thâo, dŭm anôk bruă mkăp mnơ̆ng rŭ mdơ̆ng… Đa đa phung knuă druh lŏ mđup brei prăk mkiêt mkriêm lu thŭn mơ̆ng pô. Trung tá Lê Đình Hải –  K’iăng Khua kahan ksiêm să Ia Pa, čar Gia Lai jing sa hlăm ênoh anăn, ñu jing sa čô hlăm knăm mphŭn rŭ mdơ̆ng sang Kpă Huê, sa  čô khua mduôn dôk hjăñ păn,amâo jăk asei mlei ti ƀuôn Ma San, să Ia Pa. Rmah H’đa, Khua ƀuôn Ma San brei thâo:

 

“Ƀuôn Ma San mrâo êgao mâo 2 gŏ êsei mâo đru lăm lui sang tĭ, ƀrôč. Hjăn sang K’pă H’Huê kyua Hải đru mâo ênoh 80 êklăk prăk; sa gŏ êsei mkăn mâo Knŭk kna đru 60 êklăk prăk. Thâo săng klei mđing uêñ, đru mơ̆ng Đảng leh anăn Knŭk kña, mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn ngă jăk hdră êlan, hdră bhiăn  Đảng leh anăn Knŭk kna, mnuih ƀuôn sang amâo hmư̆ ôh klei phung jhat mplư, bi hgŭm mkŏ mjing ƀuôn sang đĭ kyar hĭn”

Trung tá Lê Đình Hải brei thâo, bruă pô mguôp pprăk mkiêt mkriêm mdơ̆ng sang kơ mnuih ƀuôn sang, sa kdrêč jing kyua čiăng đru mđĭ boh tŭ kơ hdră lăm lui sang tĭ, rưč ti alŭ wăl jing yuôm bhăn hĭn. Dôk sa mta, anei jing klei ñŭ hma hŏng ƀuôn sang mơ̆ng phung knuă druh kahan ksiêm ti nah gŭ:

 Kpă H’Huê jing sa čô êwiên êwu, dôk hŏng čô leh anăn amâo mâo ngăn drăp amâodah lŏ hma ôh dôk hlăm sang hđăp. Ñu ăt kăn dôk hlăm phung mâo lăm lui sang tĭ, rưč mơh, kâo pô ăt rŭng răng mơh, kyua anăn bi trông hŏng mô̆ kâo. Kâo bi trông leh anăn mblang klă hŏng mô̆ kâo jing pô dôk hlăm ƀuôn sang hŏng mnuih ƀuôn sang, mbĭt hŏng mnuih ƀuôn  sang đru pô bi leh bruă klam, leh anăn  čiăng mđp brei kơ ñu sang dôk truh jih klei hdĭp. Hmư̆ kâo mblang mô̆ kâo ư mơh, leh anăn kâo hưn hŏng bruă Đảng leh anăn iêô mthưr phung mdơ̆ng sang kơ ñu.”

 

Mơ̆ng bruă ksiêm dlăng, krĭng Lăn Dap Kngư mâo hlăm brô 18.000 gŏ êsei dleh dlan kơ sang dôk. Mđing kơ hdră lăm lui sang tĭ, ƀrôč mơ̆ng Knŭk kna, dŭm čar mâo leh hdră klă mngač, iêô jih klei găl prăk knŭk kna leh anăn ala ƀuôn čiăng lăm lui sang tĭ, rưč ti dŭm alŭ wăl. Êpul kahan ksiêm jing leh phung phŭn hlăm hdră hlue ngă, tơdah đua klam iêô mkrum prăk bi liê,  ênoh mkăp mnơ̆ng dhơ̆ng leh anăn mbha mnuih mă bruă, mbĭt anăn mđĭ hnơ̆ng, ktuê dlăng mdơ̆ng êbeh 12.700 boh sang Truh knhal jih mlan 7, lu sang mrâo mdơ̆ng kyua êpul kahan ksiêm mdơ̆ng, mphŭn rŭ mkra kơ dŭm gŏ êsei ba yua. Hlăm klei mơak dưi nao dôk ti sang mrâo prŏng siam, kjăp, amai H’Miên Ayun ti Dak Lak mgei ai tiê brei thâo:

 

 “Kâo mơak snăk, amâo thâo lŏ blŭ lu ôh. Mâo leh sang mrâo , amâo lŏ dôk hlăm sang tĭ, rư̆c ôh.”

Bi mni kơ ai tiê găn klei dleh dlan, kyua mnuih ƀuôn sang wơr pô, kyua mnuih ƀuôn sang ngă bruă, jih êpul kahan ksiêm nah gŭ ti Lăn dap Kngư, Trung tướng Phạm Thế Tùng, K’iăng Khua Phŭn bruă kahan ksiêm lač, hlăm biih klei jih bruă kđi čar lŏ dăp êpul mă bruă, êpul kahan ksiêm nah gŭ lŏ bi leh bruă rơ̆ng êđăp ênang, ktuê dlăng hnơ̆ng lăm lui sang tĭ, rưč jing klei gĭr prŏng. Bruă ngă phung kahan ksiêm ti dŭm čar Lăn Dap Kngư amâo djŏ knŏng đru dŭm êbâo gŏ sang mâo klei hdĭp dleh dlan dưi mâo sang mrâo ôh ƀiădah lŏ đru mjing klei đăo knang mơ̆ng mnuih ƀuôn sang Lăn Dap Kngư hŏng Đảng, Knŭk kna, đăo kơ klei kjăp mơ̆ng  bruă kiă kriê.

 

“Phŭn bruă kahan ksiêm bi  mni kơ ai tiê phung kahan ksiêm dŭm čar Lăn Dap Kngư leh anăn dŭm anôk bruă hlăm Phŭn bruă tinei, hŏng bruă klam leh anăn ai tiê mă bruă hur har, gĭr jih hnơ̆ng pô hŏng ai tiê mkŏ mjing sang dôk kơ mnuih ƀuôn sang. Kâo đăo knang, hŏng anôk dôk mrâo kjăp, dŭm gŏ sang srăng hơĭt ai tiê mă bruă mkra mjing, lŏ dơ̆ng gĭr ktưn hlăm klei hdĭp, gĭr hgŭm rơ̆ng êđăp ênang nah gŭ, đru mkŏ mjing leh anăn mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn ti alŭ wăl.”

 

Lăn Dap Kbgư ară anei mkŏ leh hŏng êa ksĭ. Hŏng sang hơuh mđao dưi mdơ̆ng kơ mnuih ƀuôn san mkŏ kơ êdei anăp jăk siam. Hdră lăm lui sang tĭ, ƀrôč kyua Khua knŭk kna pŏk ngă hŏng dŭm boh tŭ mâo leh amâo djŏ knŏng kruăk gru jăk siam, mjing boh kdrŭr kơ klei đĭ kyar mrâo ôh ƀiădah lŏ pŏk sa hdră iêô mkrum bruă klam mơ̆ng jih bruă kđi čar leh anăn klei găl ala ƀuôn čiăng msir kơ klei êđăp ênang ala ƀuôn. Leh bi mŭt, dŭm čar Lăn dap Kngư mâo leh dliê, êa ksĭ. Bruă đru kơ mnuih ƀuôn sang mâo klei hdĭp dleh dlan hnưm “hơĭt klei hdĭp mda” srăng jing boh kdrŭt kơ mnuih ƀuôn sang dŭm čar Lăn dap Kngư hnưm đĭ kyar hĭn.

VOV TAYNGUYEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC