Lŏ wĭt hdơr kơ mlan 3
Thứ sáu, 10:18, 21/03/2025 Pô mblang Y-Bel Êban/VOV Tây Nguyên Pô mblang Y-Bel Êban/VOV Tây Nguyên
VOV4.Êđê- Hlăm klei Krŭ kdơ̆ng leh anăn bi blah yan mnga 1975, dŭm anôk bruă lĭng kahan phŭn đru bi mklă hlăm klei mblah dưi ti Lăn Dap Kngư. Mbĭt hŏng phung lĭng kahan, phung nao mtô dưi đru nao hlăm dŭm kdrăn mblah; mtô bi hriăm êjai, hgŭm mkra mjing leh anăn bi blah, gĭr păn anôk bruă nah gŭ truh hruê mblah dưi. Bŏ 50 thŭn yap mơ̆ng hruê mtlaih êngiê, klei bi hdơr kơ dŭm hruê kdrưh kơăm ăt adôk kluôm ênŭm hlăm ai tiê phung kahan Binh đoàn Lăn Dap Kngư leh anăn phung nai mtô hlăk đưm.

Hlăm hdră mblah Lăn Dap Kngư thŭn 1975, dŭm anôk bruă lĭng kahan phŭn mơ̆ng drei ngă leh hdră lĭng kahan tŭ dưn, ngă kơ roh bi kƀĭn ti Kon Tum leh anăn Pleiku, êjai anăn êlan mblah phŭn jing Ƀuôn Ama Thuôt. Hruê 10/3/1975, êjai dŭm êpul lĭng kahan phŭn pŏk klei ksŭng mblah Ƀuôn Ama Thuôt, pral bi rai klei bi kdơ̆ng mơ̆ng roh. Mbĭt anăn, Sư đoàn 10 leh anăn Sư đoàn 320 ksŭng mblah ti êlan dơ̆ng mrô 14, khăt hĕ klei đru mơ̆ng Pleiku, bi ktlah anôk bi blah Ƀuôn Ama Thuôt. Jing pô nao hlăm klei mblah đưm, Thiếu tá Phạm Văn Tốn, khua kiă kiê hđăp bruă kđi čar Trung đoàn knong 54, Sư đoàn 320,  lŏ wĭt hdơr:

 “Hrue 8 mnah phao, drei dưi mâo mă Cấm Ga, ară anei hlăm kdriêk Čư̆ Sê, mmông anăn grăp tĭng bi bmlah. Hluê asăp mtrŭn mơ̆ng dlông, kahan mnah knong hmei ăt dôk sa anôk guôn Quân đoàn 2 mơ̆ng rih hriê đru kơ Ƀuôn Ama Thuôt, lŏ dơ̆ng klei kdơ̆ng mblah.”

Ƀuôn Ama Thuôt luč klei dưi ngă kơ klei kdơ̆ng mblah Lăn Dap Kngư kruh rai. Anôk bruă đru kčĕ bruă lĭng kahan yang ƀuôn Việt Nam Cộng Hoà mâo asăp mtrŭn đuê̆ mơ̆ng Gia Lai, Kon Tum hluê êlan dơ̆ng 7, ară anei jing êlan dơ̆ng mrô 25 wĭt ti Phú Yên. Ƀiădah anei jing klei soh kjham, Dŭm êpul kahan drei tiŏ mnah ktang phĭt, ksŭng mblah ti êlan dơ̆ng mrô 7, ngă kơ phung roh lĕ hlăm klei mtŭk mtŭl, dŭm êbâo čô kahan djiê leh anăn mă hdĭp. Klei êran đuê̆ jing klei jŭ jhat, bi klă klei kruh rai mơ̆ng anôk kdơ̆ng mblah Lăn Dap Kngư. Hruê 17/3/1975, lĭng kahan drei nao ti Pleiku mtaih êngiê Gia Lai. Đại tá Nguyễn Vi Hợi, pô jhŏng ktang lĭng kahan yang ƀuôn yăl dliê:

 “Hruê 17 leh anăn hruê 18/3, Quân đoàn 2 mơ̆ng roh kƀiă đuê̆ ti êlan dơ̆ng mrô 7, ƀiădah amâo djŏ êran đuê̆. Diñu tuôm hŏng hmei ksŭng mblah, kyuanăn amâo dưi đĭ ôh. Hruê 18/3, diñu ksŭng ngă kơ dŭm tĭng, mmông anăn pai jing êran đuê̆”.

Hruê 26/3/1975, dŭm anôk bruă lĭng kahan phŭn nao mtlaih êngiê Lăn Dap Kngư dưi mkŏ mjing jing Quân đoàn 3 (Binh đoàn Lăn Dap Kngư) lŏ dơ̆ng nao ksŭng mblah ti krĭng dap mnai. Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, khua gĭt gai hđăp Quân đoàn 3, brei thâo:

 “Boh tŭ dưn mơ̆ng hdrăk kdơ̆ng mblang Lăn Dap Kngư jing mâo klei mkŏ mjing Quân đoàn mrô 3. Êjai lĭng kahan nao ksŭng mblah ti krĭng dap mnai kwar krah, Phŭn bruă kđi čar bi klă mmông găl truh leh, mkŏ ming mtam sa quân đoàn phŭn čiăng mbĭt hŏng Quân đoàn 1, Quân đoàn 2, Quân đoàn 4 mprăp nao mtlaih êngiê Sài Gòn”.

Găn 50 thŭn, Quân đoàn 3 - Binh đoàn lŏ dơ̆ng đĭ hriê kơ prŏng, đĭ kyar hŏng êlan thơ̆ng kơ bruă, mprăp klei kdơ̆ng mblah hlăm djăp boh klei. Knhal jih thŭn 2024, Quân đoàn 4 mbĭt hŏng Quân đoàn 4 mkŏ mjing Quân đoàn mrô 34, bi klă klei đĭ kuar hlăm êlan hƀuê ênuk hing ang.

Ƀri wưng bi hdơr 50 thŭn mblah dưi Ƀuôn Ama Thuôt, mtaih êngiê čar Dak Lak, mrâo anei ăt mkŏ mjing hdră bi tuôm hŏng phung nai, phung knuă druh nao đru mkŏ mjing bruă sang hră mơar cách mạng ti Dak Lak hlăm ênuk mblah Mi leh anăn êdei mtlaih êngiê.

Hlăm mmông bi tuôm, phung bi ala lŏ wĭt hdơr kơ dŭm hruê mlan ngă bruă, boh nik hlăm ênuk bi blah leh anăn leh mtlaih êngiê. Bi êdah klei hơ̆k mơak mgei ai tiê êjai bi mtuôm hŏng phung nai, dĭng kna, hdơr kơ ƀĭng hgŭm. Hà Ngọc Đào, khua êpul blŭ hrăm lĭng kahan hđăp, nao mtô ti Dak Lak brei thâo, anei jing bruă tŭ dưn bi hdơr 50 thŭn klei mblah dưi Ƀuôn Ama Thuôt, jing wưng bi tuôm lŏ hdơr kơ knhuah gru leh anăn bi hdơr kơ phung knuă druh, phung nai mâo lu klei đru mguôp kơ klei đĭ kyar čar Dak Lak.

Klei bi tuôm 50 thŭn sa blư̆ mâo ênŭm ênap giăm 100 čô bi mgei ai tiê. Lu phung ayŏng adei mơ̆ng kbưi, dŭm êtuh km ăt hơ̆k mơak hriê tinei čiăng bi tuôm, bi yăl dliê, bi êdah ai tiê hlăm ênuk bi blah ăt msĕ mơh dŭm thŭn leh mtlaih êngiê truh kơ ară anei, mơ̆ng dŭm hruê tal êlâo hlăm bruă sang hră mơar mơ̆ng krĭng mâo roh truh kơ bruă sang hră mơar tuôm hŏng lu klei dleh dlan. Klei đru mguôp prŏng mơ̆ng diñu dưi bi mâo hruê anei, mơ̆ng bruă sang hră mơar hlăk anăn truh kơ ară anei lŏ dơ̆ng čuê leh anăn đĭ kyar”.

Hlăm ênuk mblah Mi, mâo 45 čô knuă druh, nai mtô dưi tiŏ nao, đru kơ bruă sang hră mơar Dak Lak. Phung nai mkŏ mjing klei mtô bi hriăm, nao hgŭm hlăm klei mkra mjing leh anăn kdơ̆ng mblah, mbĭt hŏng nah gŭ tru hruê sua wĭt klei êngiê. Mlan 8/1975, anôk bruă sang hră mơar čar Dak Lak dưi mkŏ mjing, knuă druh, phung nai lŏ dơ̆ng hrăm mbĭt, nao hgŭm hlăm bruă sang hră mơar ti alŭ wăl truh kơ jih thŭn mă bruă. Anei jing êpul kmeh gơ̆ng, đru mguôp hlăm klei đĭ kyar mơ̆ng bruă sang hră mơar Dak Lak mơ̆ng dŭm hruê mrâo mtaih êngiê truh kơ ară anei.

Pô mblang Y-Bel Êban/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

 

Tiếng chuông ngân (Jingle Bells)
Ru em
27/11/2024
Vi yông ‘nhă kơ ba
11/11/2024
Bơto bơtê cau lòt lơh broă ngài
24/10/2023