Năm 2022, Nậm Chảy là xã duy nhất nằm trong kế hoạch về đích nông thôn mới của huyện vùng cao Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Mặc dù toàn huyện quyết tâm dồn lực cho Nậm Chảy, nhưng hết năm, địa phương này vẫn không thể về đích. Một trong những nguyên nhân do cây trồng chủ lực của xã là cây chuối bị bệnh vàng lá Panama hoành hành, cũng như khó khăn trong xuất khẩu khi Trung Quốc tăng cường kiểm soát Covid-19 trên biên giới.

Ông Sin Lào Lẻn, Phó Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Đối với loại cây chủ lực, trước mắt, chúng tôi sẽ cho chuyển đổi những diện tích chuối bị bệnh sang trồng chè. Sang năm 2023 vẫn sẽ tiếp tục trồng chuối để thực hiện mục tiêu huyện đã đề ra.

Cùng mục tiêu với Nậm Chảy, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát lại có những cái khó riêng, khiến địa phương không thể về đích trong năm nay. Đơn cử như tiêu chí về cơ sở vật chất trường học đang là thách thức lớn khi nguồn lực đầu tư hạn hẹp.

Cô Lã Kim An, giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học xã Trịnh Tường chia sẻ: Không gian chật hẹp, với lớp học tạm thế này khiến chúng tôi gặp khó khăn trong việc tổ chức các trò chơi hay hoạt động nhóm; trời nắng thì oi nóng, mưa thì ồn gây ảnh hưởng đến việc giảng dạy.

Ngoài các yếu tố thiên tai, dịch bệnh, kinh tế - chính trị thế giới, một tác động lớn khác khiến quá trình xây dựng nông thôn mới ở Lào Cai gặp khó, đó là 13/19 tiêu chí theo bộ tiêu chí mới có sự điều chỉnh với yêu cầu khắt khe hơn. Điển hình như tỷ lệ nghèo, cận nghèo phải dưới 13%; mỗi xã phải xây dựng trang thông tin điện tử; sản phẩm chủ lực phải hình thành vùng trồng theo chuẩn VietGap đều là những thách thức không nhỏ đối với các xã vùng cao.

Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Chánh Văn phòng điều phối Nông thôn mới tỉnh Lào Cai, cho biết: Từ nay đến cuối năm, tất cả các xã phải rà soát lại các tiêu chí theo bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. Trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch chi tiết để ưu tiên nguồn lực nhân lực, vật lực từ đó hoàn thiện các tiêu chí.

Năm 2022, cả 10 xã trong tỉnh đặt mục tiêu phấn đấu đều không về được đích, nên nhiệm vụ này sẽ giữ nguyên cho năm tới. Vấn đề đặt ra là làm sao vừa bảo đảm theo bộ tiêu chí mới, vừa đạt mục tiêu cuối cùng là đến năm 2025 phải có tối thiểu 60% số xã đạt chuẩn theo Nghị quyết Đại hội.

Phát biểu tại Kỳ họp cuối năm của HĐND tỉnh, ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai lưu ý, 10 xã năm 2022 chưa hoàn thành thì chuyển sang năm 2023 và hiện nay theo báo cáo thì các xã này cơ bản đều đang đạt khoảng độ 12 đến 14 tiêu chí. Chúng ta phấn đấu để hoàn thành, công nhận 19/19 tiêu chí, còn sẽ tính toán về thời gian trong nhiệm kỳ để công nhận nông thôn mới và quan điểm là phải thực chất, đảm bảo đúng quy định./.