Để thay thế một phần diện tích ngô kém hiệu quả, từ tháng 3 năm nay, gia đình anh Lò Văn Huấn ở bản Noong Sơn, xã Chiềng Sung, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La, đã chuyển đổi gần 1hecta trồng ngô sang trồng bí đỏ. Đến mùa thu hoạch, cứ ngỡ niềm vui nhân đôi, nhưng trái lại, giá bí đỏ chỉ có 1.600 đ/kg, với bí đã lựa chọn, còn lại là giá 500-600đ/kg. Trong khi cùng thời điểm năm ngoái, giá bí dao động từ 4.000đ-7.000đ/kg.  Theo anh Huấn, giá này quá thấp, không đủ bù khoản vay vài chục triệu đồng anh chi phí cho trồng, chăm sóc bí. Không những thế, mấy tấn quả do mưa nhiều không thu được kịp thời, nên giờ một nửa trong số này đang bắt đầu mềm, thối.

Bí đỏ chất đống dưới gầm sàn

35 hộ dân ở bản Cao Sơn, xã Chiềng Sung, với 50 hecta bí đỏ, cũng trong tình cảnh tương tự gia đình anh Lò Văn Huấn. Gia đình ông Dương Văn Vịnh năm nay đầu tư 55 triệu đồng trồng 2 hecta bí  ngô trên diện tích trồng ngô trước đây. Năm ngoái, gia đình ông thu hoạch gần 15 tấn quả/hecta bí trồng 2 vụ, cho thu khoảng 80 triệu đồng. Thế nhưng năm nay, mỗi hecta gia đình ông lỗ hơn 20 triệu đồng.

Ông Vịnh cho biết: “Năm ngoái họ thu mua cho, đắt rẻ họ cũng lấy hết. Không may năm nay, không biết đầu ra thế nào mà họ chẳng mua nữa. Họ chỉ mua một số ít thôi, họ ép giá. Bây giờ 10 quả chỉ chọn 2 thôi. Thế này là thối hết rồi”.

Với 2.000 hecta đất sản xuất, Chiềng Sung là xã trọng điểm về ngô của huyện Mai Sơn. 5 năm lại đây, giá ngô bấp bênh, nên đời sống của nhiều nông dân gặp khó khăn. Vì thế, dù không được xã, huyện định hướng, bà con vẫn tự phát chuyển đổi nhiều diện tích ngô sang trồng dong riềng, nghệ và bí đỏ (chủ yếu 2 giống bí đỏ bánh xe, bí cô tiên).

Những vụ trước, thấy bí đỏ được giá, nên bà con ồ ạt mở rộng diện tích chỉ bằng sự thỏa thuận miệng với tư thương về liên kết, bao tiêu sản phẩm. Từ trên 100 hecta trồng bí 2 vụ vào năm 2014, đến nay toàn xã Chiềng Sung đã có gần 180 hecta bí đỏ. Năm nay, thời tiết nắng nóng, mưa nhiều, giá bí đỏ xuống cực thấp, tư thương ép giá, chỉ chọn mua quả tốt, nhiều tấn bí quả của nông dân Chiềng Sung thành hàng cho không hoặc để thối rữa trên nương.

Người dân băm bí cho gia súc ăn

Vụ bí đỏ đến giờ đã thực sự thất bại. 

Rút kinh nghiệm từ thất bại của vụ trồng bí đỏ này, để chuẩn bị cho các vụ sản xuất tiếp theo, ông Nguyễn Khắc Hào, Bí thư Đảng ủy xã Chiềng Sung, cho biết: “Xã vẫn sẽ chỉ đạo bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi. Nhưng tránh tình trạng chạy theo phong trào. Khuyến cáo bà con quan trọng nhất phải có hợp đồng bao tiêu sản phẩm đầu ra, với một mức giá đảm bảo có lãi thì mới trồng”.

Theo bà Đinh Thị Bích Thảo, Bí thư huyện ủy Mai Sơn, huyện sẽ tập trung rà soát và định hướng quy hoạch vùng sản xuất. Qua đó thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, đẩy mạnh liên kết 4 nhà. Đồng thời, Mai Sơn chú trọng tuyên truyền cảnh báo người dân không phát triển ồ ạt theo phong trào mà phải gắn với quy hoạch.

Bích Thủy/VOV-Tây Bắc