Gia đình ông Nguyễn Văn Đoàn ở làng Tắc Ngo, thôn 2, xã Trà Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam, có vườn sâm Ngọc Linh hơn 2ha. Cũng như nhiều hộ đồng bào Xơ Đăng nơi đây, gia đình ông Đoàn đầu tư hàng tỷ đồng để nhân giống, mở rộng diện tích. Đến nay, vườn sâm nhà ông có hơn 5.000 gốc trên 7 năm tuổi, gần 10 nghìn cây sâm giống từ 1-5 tuổi, ước tổng giá trị hơn 5 tỉ đồng.

Điều mà ông Đoàn và bà con lo lắng là đầu ra cho sâm củ. Lâu nay, sản phẩm của bà con chủ yếu bán cho tư thương nên không tránh khỏi bị ép giá. Quyết định cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh” cho sản phẩm sâm củ mở ra cơ hội làm ăn:

“Trước đây mình bán ở quán là rẻ. Chừ là mình bán cho người có điện thoại để liện lạc với nhau. Mình bán đúng giá. Sâm ni là sâm quý nhất, không phải sâm giả. Sâm thật. Sâm tự nhiên ở trên núi trên rừng này. Mình phải bảo tồn”.

Sản phẩm sâm củ Ngọc Linh

Trước tình trạng “chảy máu” sâm giống, tỉnh Quảng Nam đã lập Trạm dược liệu Trà Linh để bảo tồn và phát triển nguồn gen quý hiếm của sâm Ngọc Linh; xây dựng Đề án trồng sâm, nhân dân mở rộng diện tích, tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao, góp phần xóa đói giảm nghèo; hỗ trợ tỉnh Kon Tum cây giống, hạt giống để xây dựng vùng sâm giống, phát triển vùng sâm nguyên liệu; phối hợp Viện Dược liệu, các cơ quan khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu về cây sâm quý hiếm này.

Ông Hồ Quang Bửu, Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My, cho biết huyện hiện có 250 ha sâm, tập trung tại các xã Trà Linh, Trà Nam, Trà Cang. 32 doanh nghiệp đăng ký trồng sâm và tỉnh Quảng Nam chỉ cho phép 6 doanh nghiệp đủ điều kiện đầu tư.

Nhân giống sâm Ngọc Linh dưới tán rừng tự nhiên

Ông Lê Văn Thanh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, cho biết tỉnh đã gửi báo cáo lên Chính phủ đề nghị công nhận sâm Ngọc Linh là sâm quốc gia; đồng thời cấp tem chứng nhận cho sản phẩm sâm củ. Bên cạnh việc phát triển sâm thương mại, tỉnh Quảng Nam đang lên kế hoạch để phát triển du lịch sâm Ngọc Linh, một loại hình du lịch mới và đầy tiềm năng.

Ông Lê Văn Thanh cho biết đối với việc trồng sâm, ưu tiên trước hết là khuyến khích người dân địa phương trồng để hạn chế du canh, du cư: “Khi mà tất cả người dân có diện tích rồi thì mới xem xét đến doanh nghiệp. Tất nhiên cũng khuyến khích doanh nghiệp vào nhưng yêu cầu hết sức ngặt nghèo, vì đây là rừng đặc dụng. Yêu cầu trước hết là phải đầu tư thật sự chứ không phải chiếm đất để đấy. Thứ 2 là phải có phương án để không ảnh hưởng đến rừng. Để trồng cây sâm này yêu cầu phải có tán rừng, nếu chặt rừng thì sẽ không trồng được sâm”.

Hoài Nam/VOV-miền Trung