Mặc dù đang trong thời điểm chính vụ thu hoạch, song 6 nhà máy chế biến tinh bột sắn tại các huyện Ngọc Hồi, Đắc Tô, Đắc Hà và Sa Thầy đều sản xuất rất cầm chừng. Giá thu mua sắn củ tươi của các nhà máy chỉ từ 1.200-1.300 đồng/kg, thấp nhất trong hai năm trở lại đây.

Ông Huỳnh Nam Giang, Phó giám đốc Công ty TNHH Tinh bột sắn Tây Nguyên - Đăk Hà, cho biết nguyên nhân dẫn đến việc doanh nghiệp phải sản xuất cầm chừng và thu mua nguyên liệu với giá thấp là do việc xuất khẩu tinh bột sắn sang Trung Quốc, thị trường tiêu thụ chính, gần như đình trệ.

Sản phẩm đầy kho mà không thể tiêu thụ

“Năm nay bên Thái Lan trúng mùa. Người ta trồng trọt công nghệ cao, giá thành sản xuất thấp cho nên bán nguyên liệu củ mì rất là rẻ, thành thử Việt Nam mình cũng phải bán rẻ theo thôi. Hiện giờ giá bột ngô bên Trung Quốc rất thấp. Các nhà máy thường lấy tinh bột sắn của mình làm nguyên liệu sản xuất nay lấy bột ngô thế vào để mà sản xuất. Hiện giờ nhà máy mua nguyên liệu chủ yếu để cho bà con có tiền ăn Tết chứ gần như không xuất được”.- ông Huỳnh Nam Giang cho biết.

Với giá thu mua sắn như hiện nay, người trồng sắn ở Kon Tum cầm chắc thua lỗ hoặc chấp nhận “lấy công làm lãi”. Ông Lê Anh Cường, ở làng Đắc B’rông, xã Chư H’reng, thành phố Kon Tum, cho biết gia đình đầu tư trồng 5 sào sắn, thu được trên 14 tấn củ, chỉ bán được cho tư thương với giá 900 đồng/kg. Trừ tiền đầu tư, phân bón, chăm sóc và công nhổ, vừa vặn hòa vốn. Mặc dù không được thêm đồng nào sau một năm lao động vất vả nhưng ông Cường vẫn cho rằng nhà mình còn may so với không ít hộ dân khác trong làng.

Lại thêm một vụ mì đắng với nông dân Kon Tum

Thu không đủ bù chi do sắn rớt giá thê thảm, nông dân trồng sắn ở tỉnh Kon Tum còn phải chịu thiệt do không có phương tiện vận chuyển nên bị tư thương ép giá. Tại địa bàn những huyện xa nhà máy, như Kon Plông, Tu Mơ Rông, Đắc Glei, người dân chỉ bán được sắn với giá từ 800-1.000 đồng/kg. Thậm chí có những khu vực giao thông khó khăn, chỉ bán được từ 500-700 đồng/kg. Không ít nông dân không buồn thu hoạch.

Ông Hoàng Nghĩa Trí, Phó chủ tịch thường trực UBND huyện Đắc Hà, địa phương có trên 4.000ha sắn, cho biết: “Huề vốn thôi chứ chưa có có lợi nhuận cho nên người dân rất khó khăn, nhất là ở Đắc Hà, trồng mì chủ yếu là người dân tộc thiểu số”.

Cùng với việc người dân không có tiền ăn Tết, chính quyền các địa phương của tỉnh Kon Tum còn những nỗi lo khác lớn hơn, đó là tình trạng các đối tượng lợi dụng lúc người dân gặp khó khăn bung tiền cho vay với lãi suất cao, hoặc ứng tiền mua trước sản phẩm nông nghiệp với giá rẻ mạt; rồi các tệ nạn, như trộm cắp, khai thác lâm sản trái phép chắc chắn sẽ nảy sinh.

Được xác định là cây trồng của người nghèo, phù hợp với trình độ canh tác của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, trong những năm qua diện tích cây sắn ở tỉnh Kon Tum không ngừng được mở rộng. Ngoài hơn 40.000ha sắn hiện có, địa phương đang tích cực chuyển đổi một diện tích đáng kể lúa nước thường xuyên bị khô hạn sang trồng loại cây này. Thế nhưng trước viễn cảnh còn phải chịu thêm những mùa sắn đắng, xem ra người dân đã ít mặn mà.

Khoa Điềm/VOV-Tây Nguyên