Gia đình anh Mùa A Làng, ở bản Bẹ, xã Tà Xùa, Bắc yên, Sơn La, kinh doanh và sản xuất thủ công chè khô. Trước đây gia đình anh làm ngô, lúa, vất vả nhưng vẫn không đủ trang trải cho cuộc sống thường ngày.

Sau khi được cán bộ khuyến nông hướng dẫn kỹ thuật trồng và bảo quản các sản phầm từ cây chè, gia đình anh đã áp dụng những kỹ thuật này vào vườn chè sẵn có của gia đình; đầu tư trồng mới. Đến nay gia đình đã có hơn 60 gốc chè.

Những cây chè của gia đình anh Làng có nhiều cây cổ thụ gốc xù xì, trắng mốc; có những cây tuổi tới vài trăm năm. Cây có thân to đến 2 vòng tay người ôm không hết, tán rộng, lá to, xanh biếc. Để có thể hái được những búp chè non xanh, người hái phải trèo lên cây; có những cây tới 4, 5 người cùng lên để hái. Nhờ điều đặc biệt ấy mà mỗi năm gia đình anh Mùa A Làng thu nhập cả chục triệu đồng.

Hái chè cổ thụ ở Tà Xùa

Xã Tà Xùa có hơn 450 hộ, chủ yếu là dân tộc Mông sinh sống, trong đó có gần 300 hộ trồng chè. Xã có hơn 200 gốc chè cổ thụ đã hàng trăm năm tuổi, cùng nhiều diện tích chè khác. Những búp chè tươi có vị đăng đắng nhưng không gắt, ngọt chát, là một trong những nét đặc biệt làm nên thương hiệu chè Tà Xùa.

Để có sản phẩm chè ngon, phải trải qua nhiều công đoạn. Khi đã hái được những búp chè tươi non, phải đem về sao ngay, nếu không sẽ mất nhựa. Khi sao phải đều tay. Rồi cho ra vò để loại bỏ cám chè, sau đó tiếp tục cho vào sao. Công đoạn này lặp lại nhiều lần cho đến khi chè được sấy khô và loại bỏ được hết cám chè. Cuối cùng mới đem đi đóng gói sản phẩm. Cứ khoảng 5 kg chè tươi thì được 1 kg chè khô.

Hiện giá chè khô giao động từ 200-700 nghìn đồng/kg, chè tươi hoặc cám chè có giá 40-70 nghìn/kg.

Thành phẩm chè Tà Xùa sau quá trình rang sấy 

Từ năm 1968, huyện Bắc Yên bắt đầu phát triển mạnh về cây chè vùng cao, đặc biệt là chè cổ thụ và chè Shan tuyết. Tới nay toàn huyện đã có hơn 100 ha chè, tập trung chủ yếu tại xã Tà Xùa, trong đó gần 90ha đang cho thu hoạch. Xác định chè là một trong những cây trồng kinh tế chủ lực, huyện Bắc Yên đã đầu tư về phân bón, cây giống và tạo điều kiện cho bà con nông dân học hỏi thêm nhiều kiến thức canh tác, chăm sóc cho cây chè.

Ông Lê Văn Kỳ, Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, cho biết: "Cục sở hữu trí tuệ đã công nhận nhãn hiệu tập thể đối với chè Tà Xùa. Chúng tôi đang phát huy thương hiệu này để quảng bá sản phẩm này đến với thị trường. Chúng tôi cũng quan tâm đến vấn đề đảm bảo kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái và bảo quản sản phẩm. Thì chúng tôi đã mời được doanh nghiệp lên".

Hoàng Long/VOV-Tây Bắc