Ƀòn dờng Gia Nghĩa, càr Dăk Nông ală ngai do ờ ru ngan mờ broă tơnhào kơphe. Lơh ngan ai jơh bơta pràn nàng hoài toal tang neh bềng plai kơphe dum, ồng K’ Sung, kòn cau Mnông, kwang atbồ ƀòn Ting Wel Đơm, xã Đăk Nia, ƀòn dờng Gia Nghĩa chờ hờp pà git nam do làng bol lơh broă sa geh tơnhào uă. Ngùl nam tơnhào plai sầu riêng, tŭ do gam tơnhào kơphe mờ rơcang tơnhào tiêu tai, do là bơta plai chi tăc priă gơguh uă. Jăt ồng K’ Sung đơs, kơnờm mờ broă lơh ngan bơsram broă mờng chài, lơh jăt ală hìu làng bol cau Yoan dê, den tàng rài kis làng bol tàm ƀòn neh rơhời gơguh uă, uă hìu tơl ngui tơl sa.

Ƀòn geh rơlao 350 hìu làng bol, mờr 40% là làng bol kòn cau Mnông, gam tai mìng là cau Yoan, jơh ală làng bol ndrờm kis tam klăc bal, đềt mềr, dong kờl bal nàng bơtàu tơnguh. Ồng K’ Sung pà git: “Rài kis lài do den kal ke uă, mơya pa do den geh Đảng, Dà lơgar sền gròi, bơdìh hơ̆ tai là làng bol lơh ngan bơsram bal mờ ală hìu cau Yoan gùt dar broă tam kơphe, tiêu, tàm hơ̆ uă ngan là bơsram tàm broă tam tờm sầu riêng, lơh ngan nàng kơl jăp rài kis. Làng bol ală jơi bơtiàn kis tàm thôn, ƀòn sùm tam klăc bal nàng rài kis ngai sơlơ gơguh, ngai sơlơ bơtàu tơnguh”.

Bal mờ broă bơtàu tơnguh lơh sa, tàm broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, ală xã gơwèt ƀòn dờng Gia Nghĩa geh sền kwơ broă prăp gàr, ngui ală bơta niam chài ờs mờng. Bơta niam chài cing mồng geh làng bol tơl ƀòn prăp gàr, lơh geh ală mpồl dròng cing jăt uă sơnơm, bơh cau kra tus cau kơnòm nàng geh broă pơn jăt bal, lơh gơguh. Ƀòn dờng Gia Nghĩa kung bơ̆t bơtàu ală rơndăp broă nàng dong kờl làng bol tàm ƀòn lơh gơs ală ƀòn tàñ ồi yau ờs mờng, ƀòn ƀĕ tơrnờm, lơh ƀòn lòt nhơl mpồl bơtiàn. Mò Quản Thị Ngọc, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol xã Dăk Nia pà git, ală bơta kwơ niam chài ờs mờng pơgồp bal mờ lòt nhơl, broă lơh drơng ala kung gam rơhời pơgồp bal tàm broă lơh gơguh rài kis ai làng bol in.

Mò Quản Thị Ngọc pà git:  “Xã gam lơh jăt kơnòl bơtàu tơnguh lòt nhơl, kung neh geh broă dong kờl bơh Sở Niam chài Yal tơngit, bơh ƀòn dờng, dong kờl ală phan bơna nàng ai ală ƀòn in. Bơdìh hơ̆ tai, bol añ kung lơh geh sùm 2 broă lơh ờs mờng là broă tàñ ồi yau mờ ƀĕ tơrnờm, pah nhai kung dờp geh uă ngan pang sră dan blơi”.

Ƀòn dờng Gia Nghĩa geh 2 xã, 6 sơnah ƀòn, 64 thôn, ƀòn, mpồl ƀòn. Lơh jăt broă lơh jăt jơnau kờñ dà lơgar bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, kấp ủy, gơnoar atbồ ƀòn dờng Gia Nghĩa sùm ai, bal mờ bơta pràn bơh Dà lơgar den pal geh hòi jà tai broă tus bal bơh làng bol, geh jơnau ring bal bơh làng bol dê. Broă lơh jăt ală rơndăp broă, broă lơh, kấp ủy, gơnoar atbồ ƀòn lơgar lơh jăt broă lơh tờm, loh làng, jăt gùng dà broă lơh “làng bol git, làng bol cri bơyai, làng bol lơh, làng bol sền gròi”. Den tàng, geh gal làng bol neh dờp bal lơh mờ ală broă lơh mùl màl, di pal mờ bơta pràn bơh să tờm dê. Ồng Đỗ Tấn Sương, Củ tịc Anih duh broă Làng bol ƀòn dờng Gia Nghĩa đơs nền, đơs nàng làng bol wă, lơh nàng làng bol pin dờn neh hòi jà geh bơta pràn tàm làng bol nàng rơhời bơ̆t bơtàu geh ală tiah ƀòn lơgar kơl jăp lơh sa, geh uă bơta niam chài mờ geh uă nùs nhơm niam tàm ƀòn dờng.

Ồng Đỗ Tấn Sương pà git: “Sơnrờp ngan là ƀòn lơgar pa tus ƀòn lơgar pa gơguh uă, ƀòn lơgar pa lam lài den geh làng bol dờp bơta kwơ. Kờñ bè hơ̆ den broă sơn rờp ngan pal mblàng yal nàng làng bol gŏ bơta kwơ, ồs đèng, gùng lòt, hìu sơnơm pơgồp bal mờ ală jơnau kờñ geh ai, tàm hơ̆ uă ngan là gùng lòt, gùng lòt pal kloh niam, làng bol geh dờp bơta kwơ. Tŭ do mờ 3 broă lơh jơnau kờñ dà lơgar dê tai, neh dong kờl lơh geh muh măt ƀòn lơgar tàm ală xã gơwèt ƀòn dờng geh uă tam gơl”.

Tus tàm ală ƀòn tàm ƀòn dờng Gia Nghĩa tŭ do, lòt tàm ală gơl gùng geh dă mờ cài, mờ bê tông ring niam gơtùi gŏ geh uă ngan hìu geh lơh dờng niam. Bal mờ hơ̆ là uă suơn kơphe, sầu riêng gam hòn gơs niam, cèng geh uă kàl tơnhào tàm broă lơh sa. Ƀòn dờng Gia Nghĩa gam ai jơnau kờñ tus nam 2025 jơh 2 tàm 2 xã geh khà ƀòn lơgar pa gơguh uă, tàm hơ̆ 1 xã geh khà ƀòn lơgar pa lam lài, là tiah geh pơnrơ ngan càr Dăk Nông dê tàm broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa.