VOV4.K’ho - Nàng geh  rề ơnàng git gơp,  tơngguh broa\ lơh bal bơh ala\ jơi nòi, ala\ mpồl bơtìan [òn lơgar, dong bal bơh tu\ kal ke ờ bơtuah,  cau Rơđê geh bơhiàn dờp oh mi,  di gơlan la bơh oh mi klau, oh mi ùr, hala dờp lơh bèp kòn,  mè kòn. Dilah rài yau,  broa\ dờp oh mi mìng gơlik  geh bơh  ala\ cau  bal kòn  cau, den tu\ do cau Rơđê neh dờp oh mi bal mờ ala\ oh kòn ala\ kòn cau ndai, geh lơh bơta tam klac tàm  mpồl bơtìan 54 jơi bơtìan kòn cau oh mi Việt Nam slơ kơ\ kơljap rlau.

            Adat bơhìan bơyai lơh dờp oh mi geh bơyai lơh tàm hìu jòng bơhìan lơh hờ đang bơh cau Rơđê. Kra [òn ồng bèp Loan kis tàm [òn Ako Dhong, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak ai git,  dơ\ bơyai lơh  yàng dờp oh mi geh bơyai lơh mờ bơta kơp kờ` ờ mìng 2 na\, 2 hìu nha\, mờ jơh mờ mpồl bơtìan bơh tu\ do geh đềt mềr bal bè oh mi dùl hìu, geh tam pà bal dong bal sơrlèt gan kal ke,  geh hờm ram boh gơbài:

             Bơhìan bơh broa\ lơh dờp oh mi tu\ do gam lơh,  mờ tờm ngan la  bơh ala\ cau tiah ndai tus, tam klac bal dong bal bè dùl bơta kờ` bơh tơl cau. Bơh git gơp rềp mềr, khi gơ lơh ờ gơtùi cah ngài den hơ\ sồng lơh yàng jat bơhìan yau la dờp lơh oh mi. Oh mi geh dờp la ờ gơtùi sang, tu\ bòl glar kal ke, ờ tơtuah  pa pal dong kờl bal.

             Phan pơdơng yàng geh ngui tàm broa\  lơh yàng dờp oh mi la bal hia\, mìng dùl nơm iar, dùl drap tơrnờm mờ dùl yô kòng geh rcang lài kềng gah  gơnơng tàm cơldu\ mpang hìu bơh hìu jòng dê. Ờ mìng ala\ cau tàm 2 hìu nha\, jơi nòi, mờ dơ\ lơh  yàng dờp oh mi geh bơta tus bal bơh [òn lơgar. Ồng Bèp Loan  đơs:

            Phan pơdơng bal hia\ ngan, kuơ màng la bơh 2 na\ cau mờ jơi nòi 2 đah geh kờ` bal mờ làng bol kung pal git.  Khi go\ 2 na\ cau hơ\ dờp oh  mi bè lơi,  tơnơ\ do kis bè lơi,  geh git gơp bè lơi, geh mùl màl bè jơnau geh đơs lah ờ.  Phan pơdơng mìng dùl nơm iar mờ 2 nơm kòng kung di sơl,  hala dùl nơm sur mờ 2 nơm kòng kung niam, dilah mờ geh bơta den he lơh dờng rlau, mơya bè ờs  la khi ờ lơh dờng ờ.

             Jat bơhìan, 2 na\ cau dờp oh mi pal geh mat tàm  bùi lơh yàng bơh gờ` nàng cau tờm hìu kơt drap tơrnờm mờ rcang phan bơdơng cau yàng in. Tu\ tơl cau neh  tus gal, dơ\ lơh yàng hơ\ sồng geh lơh.  Tơnơ\ dùl ròt ntas cing mồng,  cau tờm lơh yàng geh cơnđoà tus, jà 2 na\ cau ơm tềng đap gơnơng mờ lùp: jơh 2 na\  kờ` dờp oh mi lah ờ? Tu\ jơh 2 na\ kờ` bal, cau tờm lơh yàng  hơ\ sồng hòi cau lơh ỳang bơyai lơh ala\ adat.

            2 na\ cau geh dờp oh mi, nggui rềp bal tơnơ\ drap tơrnờm. Cau lơh yàng ơm đah song bal hờ lài, tê at kòng mờ iar, hòi yàng ndang mờ bư nđar iar 7 dơ\  kềng drap tơrnờm hơ\ sồng hòi yàng.

             Jơnau hòi yàng geh pơrya jà ala\ cau yàng bơh tơl tiah bal mờ huềng soàn soàn bơh mò pàng rê sền ai dơ\ lơh yàng dờp oh mi bơh 2 na\, bưh tu\ do tus sùm sùm tơnơ\ do la oh mi dùl hìu, chờ tus bal, bòl glar geh bal, chơt jê kung tus bal.

            Jơnau hòi yàng bơh kra [òn tàm dơ\ lơh yàng dờp oh mi geh bơyai lơh tàm [òn Ako Dhong tàm tu\ Festival cing mồng Tây Nguyên 2017 geh pơrya la: ‘’Ơ… Yàng! Do jơi nòi Niê dờp oh mi  mờ jơi nòi Mlô. Kờ` bal tus chơt, `ô tơrnờm tus bơsàp, tur cìng  tus tu\  kra [òn đơs lời te\. Kờp bơh tu\ do 2 na\ khi gơs oh mi dùl hìu, pal kờ` gơboh bal,  bơto bơtê bal lơh sa, geh broa\ lơi kal ke pal dong bal, ờ geh tam  klah is, geh chờ  den  chờ bal, geh ờ bơtuah den  pal drơng bal,  lơh bal lơh sa gơguh jak mờ bơt bơtàu [òn lơgar hờm ram’’.

            Tơnơ\ geh hòi yàng mờ mò pàng yau, cau lơh yàng at kòng dò tềng tê 2 na\ cau dờp oh mi. Dò kòng ndang mờ hòi yàng ndang: ‘’Ơ yàng, 2 nơm kòng do la phan ai go\ bơh 2 na\ cau ho bal mờ gơp, mờ jơh jơi nòi [òn lơgar, ala\ cau sền go\ ngai do, do la phan ai go\ 2 na\ cau do  neh la oh mi dùl hìu,  tam klac  bal jơh dùl rài, pal sùm kờ` gơboh bal, bơto bơtê bal, lơh sa geh broa\ lơh lơi kal ke pal dong bal ờ geh tam klah is,  geh chờ dờp bal, geh bòl dong bal’’.

            Oh H’ Hoa Niê kis tàm [òn Ako Dhong, sơneh [òn Tân Lợi, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak ai git, jơnau hòi yàng do  kung la jơnau bơto bơtê gơmut jrô ngan tàm  bồ tơngoh bơh 2 na\ cau lơh yàng dờp oh mi bè broa\ tam klac git gơp bal tơnơ\ do:

            Kuơ màng la tu\ hòi yàng ai tus 2 na\ cau lơh yàng   kờ` dờp oh mi, tàm bơta gơ tha niam ngan ngai hơ\,  jơh ala\ phan drờm geh kring chu\ ngan,  cau Rơđê sền kuơ ngan, den ờ đơs ala\ jơnau ờ niam. Tơnơ\ jơh  lơh yàng dờp oh mi 2  na\ cau, 2 hìu nha\ mờ 2 [òn bal, gơ geh gơ cèng ua\ ngan bơta chờ kuơ.

            Cau lơh yàng geh jào kòng,  bơto bơtê 2 na\ cau, mờ jà khi `ô tơrnờm lài. Jat tai la mè bơh 2 na\ cau hơ\,  hơ\ sồng ala\ cau tàm hìu nha\ mờ ala\ cau tus bal  sền ngan nàng ai go\ nùs nhơm rềp mềr.

            Tơnơ\ geh `ô tơrnờm, cau lơh yàng mờ 2 na\ cau dờp oh mi bal mờ hìu nha\ mờ tơl cau  lìk tàm  blàng hìu nàng mut lơh broa\ tam chi. Chi geh tam geh  rwah la chi Knia,  tờm geh geh bơta kis pràn ngan, pơrya tus bơta kơljap bơh  oh mi.

            Oh H’ Hoa Niê ai git:

            Ờ geh bơta chi lơi drờm mờ chi Knia, pràn kis  ngan ngồn mờ jo\ jòng nuềr ngan. Den tàng tu\ lơh yàng dờp oh mi do den pal rwah chi tam tam klac đềt mềr bơh 2 na\ oh mi den pal rwah chi knia la bè hơ\.

             Tàm chi kung la adat bơhìan lồi dut tàm broa\ lơh yàng dờp oh mi bơh cau Rơđê. 2 na\ cau dờp oh mi bơh tu\ do geh bè oh mi tờm dùl hìu. Tơnơ\ ala\  adat bơyai lơh, làng bol geh `ô bal tơrnờm, sa poac, sa  mbar mờ đơs crih tam ya nàng kơp kờ` bơta niam ai tus ala\ cau geh dờp oh mi, kơp kờ` khi in sùm tam klac, đềt mềr bal:

            Dơ\ lơh yàng dờp oh mi bơh kòn cau Rơđê nàng ai go\ nus nhơm tam klac tàm rài kis,  ơm kis  lơh broa\ sa bơh mpồl bơtìan ala\ kòn cau. Cau Rơđê sền kuơ mờ sền gàr  bơh ua\ rài,  broa\ lơh do la lơh is,  ờ  kờ` bơta kuơ.  Adat bơhìan do geh pơrya niam, kơp kờ` tơl cau kis niam, đềt mềr bal bè oh mi tờm dùl hìu, geh tam pà bal, dong bal sơrlèt gan kal ke,  bơta ờ niam nàng  bơt bơtàu [òn lơgar hờm ram,  pas niam.

          Cau mblàng K’ Brọp