Tàm broă lơh yàng duh khoai kàl lơh kòi geh lơh wơl tàm ƀòn Dun De, sàh Ia Grai, broă lơh yàng geh lơh wơl nền nòn ngan, lơh gơs bơh broă duh khoai, phan pơdơng ờs mờng tus mờ săp dròng cing tàm broă lơh yàng mờ ală săp tamya xoang bơh ùr ơruh klao pơnu tàm ƀòn dê. Lŏ Puih Gái, cau kis tàm ƀòn Dun De pà git: Lơh yàng duh khoai kàl lơh kòi kòn cau Jrai dê neh geh tŭ là lơh yàng kwơ màng ngan, geh bơyai lơh lài mờ kàl sih tam, tŭ mpồl bơtiàn kơ̆p kờñ yàng ai geh bơta bơtoah bè mìu niam nhàc niam, kòi hờn gơs niam mờ geh tơnhào uă, rài kis hờm ram. Neh sơrlèt rơlao jăt mờ tơngai, broă lơh yàng do neh geh tŭ gơtìp roh.
Tŭ do bŭ lah broă sih tam ờ gam gơrềng jơh tàm ù tiah geh is tai, broă lơh yàng duh khoai kàl lơh kòi kung gam geh gơnoar là nàng làng bol tơrgùm bal, tơrbŏ bal mờ prăp gàr bal ală bơta kwơ niam chài ờs mờng. “Nam lơi bol añ kung tus bal. Làng bol lơh wơl broă lơh yàng do nàng prăp gàr bơta niam chài ờs mờng kòn cau Jrai dê, den tàng oh git săp tamya, dròng cing. Bol añ kung bơto wơl ală rơnàng tơnơ̆ do in, nàng tơnơ̆ do bañ gơtìp roh bơta niam chài kòn cau añ dê”.
Gơwèt mờ kòn cau Jrai tàm tiah Ayun Hạ, broă lơh yàng răc dan kờñ geh trồ mìu Yàng Bơtau Apui geh ai tơngŏ uă bơta tàm rài kis pin dờn mờ bơta git gơ̆p ndrờm bal đah kòn bơnus mờ ù tiah geh is. Neh rơlao git nđờ rài, broă lơh yàng do kung gam geh prăp gàr bè dùl dang che brài bơrkoăt ù tiah geh is mpồl bơtiàn mờ yàng, brê bơnơm, trồ tiah bal mờ kàl lơh sa. Mờng geh bơyai lơh tàm pơgăp nhai 9 pah nam, broă lơh yàng răc dan kờñ geh trồ mìu geh bơyai lơh tàm tiah brê bơnơm dờng, do là tiah geh săp dròng cing mpong sùm, ală phan drơng gàr bơh Bơtau Ồs rài dơ̆ 14 dê lơh yàng mờ broă lơh ki ngàm ngan. tàm nùs nhơm kòn cau Jrai dê, Bơtau Ồs ờ di là cau at gơnoar đơng lam sền gàr cau ndai, mờ là cau “bơtau nùs nhơm”, ala măt nùs nhơm pin dờn bal mờ sền kwơ bơh mpồl bơtiàn dê. Làng bol răc dan kờñ geh trồ mìu nhàc niam, ƀòn lơgar lơngăp lơngai, kàl lơh sa hòn gơs niam, bơh tŭ hơ̆ kơ̆p kờñ bè broă hờm ram mờ kơl jăp tàm rài kis.
Ồng Rmah Yơi, cau geh bơngă pin dờn tàm ƀòn Plei Ơi, sàh Chư A Thai, càr Gia Lai pà git: "Bol añ pơnyờ să ngan tài neh geh jơh 14 rài Bơtau Ồs tơrbŏ bal tơn. Bơtau ồs ờ di là cau bơtau atbồ bè gơnoar sền gàr bơta tòm, mờ là cau bơtau nùs nhơm ndu gơnrơh ngan, geh làng bol ală ƀòn sền kwơ mờ pin dờn. Tàm rài kis nùs nhơm pin dờn bơh mpồl bơtiàn dê, Bơtau Ồs geh gơnoar bè cau tơrbŏ bal đah kòn bơnus mờ yàng, ala măt làng bol nàng răc dan trồ tiah geh mìu nhàc niam, kàl lơh sa hòn gơs, ƀòn lơgar lơngăp lơngai pràn kơl dang”.
Ală nam pa do, càr Gia Lai sền kwơ tàm broă prăp gàr, lơh geh wơl ală broă lơh yàng ờs mờng, mờ rơhời pơgồp bal mờ broă bơtàu tơnguh lòt nhơl. Uă broă lơh yàng neh geh lơh wơl tàm broă lơh ală bơta niam chài dờng bè Poh Bơkào quy-Bơnơm ồs Chư Đang Ya, Festival cing mồng, Ngai chờ niam chài ală jơi bơtiàn ờ gal cau, Poh Phan lời wơl niam chài ală jơi bơtiàn ờ gal cau càr Gia Lai… mờ rơhời gơs broă lơh sùm pah nam, hòi jà geh broă sền gròi bơh làng bol bal mờ cau năc lòt nhơl. Bal mờ hơ̆, ală broă lơh bè “Cing mồng lồi poh – Sền mờ Lơh” ha là “Rùp să niam chài Gia Lai – Prăp gàr mờ bơtàu tơnguh”, bơyai lơh jăt tŭ tàm Ƀlàng dờng Đại Đoàn Kết, neh pơgồp bal tàm broă ai bơta niam chài ƀòn lơgar lik ƀòn dờng. Mờ broă tus bal bơh ală cau chài kòn cau Jrai, Bơnhàr dê, ală broă lơh ờ mìng dròng cing mồng mờ gam lơh geh wơl ală broă lơh chờ, broă lơh ờs mờng, phan sa bal mờ jơnau nhơl ờs mờng tàm bơta niam bơnĕ ngan.
Mò Lê Thị Thu Hương, Phó Kwang lam bồ Sờh Niam chài, Tàp pràn să jan mờ Lòt nhơl càr Gia Lai pà git, nam 2025, broă lơh geh wơl ală broă lơh chờ pơn jăt tai geh lơh jăt broă lơh uă bơta, di pal, tàm hơ̆ sền kwơ tàm bơta gam bè ờs, tơrmù “lơh jăt broă lơh ờ mùl màl” bơh tŭ hơ̆ prăp gàr jơh tơn bơta tờm niam chài bơh ală jơi bơtiàn tàm ù tiah Gia Lai dê. “Gơtùi đơs là bơh ală broă lơh wơl, làng bol chờ hờp ngan. Bơh nam 2023 tus nam 2025, càr neh bơyai lơh uă broă lơh wơl. Tŭ do, sờh pơn jăt tai dan mờ Anih duh broă Làng bol càr pơn jăt tai lơh broă rơndăp lơh prăp gàr cing mồng tơngai bơh nam 2026 tus 2030, tàm hơ̆ geh tơngu me lơh geh wơl broă lơh chờ. Añ kơ̆p kờñ tàm tơngai tus bơta niam chài jơi bơtiàn ờ gal cau tàm càr Gia Lai rơ̆p geh uă cau git tus rơlao”.
Ală broă lơh yàng geh lơh wơl ờ mìng gàr bơta kah wơl niam chài ƀòn lơgar dê, mờ gam ròng geh nùs nhơm pin dờn bơh mpồl bơtiàn dê bè niam chài jơi bơtiàn dê, bơh tŭ hơ̆ lơh geh uă rơlao tai bơta niam chài krơi is bal mờ bơta kis ai ù tiah Gia Lai tŭ do in.
Viết bình luận