Jăt Sở Yal tơngit mờ Mblàng jơnau càr Kon Tum yal, tus tŭ do neh geh rơlao 58% hìu làng bol tàm càr ngui che káp quang internet, mạng 4G tus tàm thôn geh jăt jơnau kờñ bơta niam broă lơh drơng ala jăt jơnau geh ai bơh dà lơgar dê… Mờ phan bơna măi mok sồ ngai sơlơ geh lơh gơs, làng bol càr Kon Tum gam geh ală tam gơl pràn tàm lơh broă sa. Bi Lương Văn Thắng, làng bol lơh broă sa jăk kis tàm thôn 2, xã Ia Dom, kơnhoàl tiah nhàr lơgar Ia Hdrai pà git, broă ngui điện thoại ngăc ngar neh dong kờl bi uă ngan tàm broă bơtàu tơnguh ròng phan. Bi Lương Văn Thắng pà git: “Añ sùm tơrgùm jơnau yal tơngit kung bè tàm mạng mpồl bơtiàn nàng git ală jơnau yal, mờ jòi nàng git ală bơta nàng ƀuơn rơlao tàm broă lơh añ dê. Añ sùm pờ internet mpồl bơtiàn nàng sền, jòi ală broă lơh, bè ròng sŭ, ròng pì, ròng sơma, ròng kòp. Añ jòi mờ git uă ngan bơh jơnau tơngit tàm internet mpồl bơtiàn dê”.

Tơnơ̆ rơlao 2 nam lơh jăt Jơnau lơh nền sồ 749 bơh Thủ tướng Cíñ phủ dê, tus tŭ do càr Kon Tum neh geh rơlao 16 rơbô 800 lồ ù tam phan, 142 suơn dờng geh crăp mờ ngui ală bơta gơguh jăk bơh bơta chài mờ măi mok pa; rơlao 116 rơbô 600 hìu lơh sa suơn sre tơmŭt tàm ală drà kă bro điện tử; 1 broă tơrlòng lơh thôn 3, xã Tân Lập, kơnhoàl Kon Rẫy dê geh gàr tơl thôn ngăc ngar… Tam gơl sồ gam lơh geh ală tam gơl niam tàm broă lơh sa suơn sre, tàm hơ̆ làng bol lơh broă sa là cau tờm lơh mờ là bơta dut ndơl ai ală tam gơl bơh măi mok sồ dê. Bi A Tạo, kòn cau Sơdàng, là cau tàm Mpồl lơh broă sa Thảo dược Tu Mơ Rông pà git: “Mpồl lơh broă bal ală cau lơh broă tơl nă dùl bă. Dùl poh dùl dơ̆ ală cau tàm mpồl lơh broă bal ndrờm tus pờ tàm internet. Pơrjum tàm internet ƀuơn rơlao, niam rơlao. Cau atbồ mpồl lơh jăt broă lơh tàm poh do he lơh broă lơi. Pơrjum pờ tàm internet geh sùm broă pơgồp bal bơh ală cau tàm mpồl nàng pơgơl lơh broă bal”.

Mờ 68% khà kờp làng bol càr dê ơm kis tàm tiah ƀòn lơgar mờ 73% cau lơh broă tàm gah lơh sa suơn sre, càr Kon Tum ai broă tam gơl sồ là broă lơh kwơ màng nàng bơtàu tơnguh broă lơh sa suơn sre, ƀòn lơgar jăt broă lơh pa dong kờl làng bol lơh sa mờ priă tă ờ uă ngan mơya geh bơta kwơ uă ngan. Mơya, jăt ồng Đặng Trần Huân, Phó Kwang atbồ Sở Broă lơh sa mờ Bơtàu tơnguh Ƀòn lơgar càr Kon Tum yal, càr kung gam gơtìp mờ uă bơta lòng tŭ lơh jăt broă tam gơl sồ tàm bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa: “Broă jơnau git wă bè tam gơl sồ tàm bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa là ờ ndrờm bal. Jơnau git mờ wă bơh kông cứk lơh jăt kơnòl broă tam gơl sồ gam ờ pràn. Phan bơna bal mờ măi mok pa yal tơngit tàm ờ uă xã ờ hềt di pal mờ jơnau kờñ mờ kơnòl tam gơl sồ”.

Jăt ồng Đặng Thanh Long, Củ tịc Mpồl tam klăc ală Mpồl Khoa họk mờ Kỹ thuật càr Kon Tum đơs, tài broă lơh sa mpồl bơtiàn gam kal ke, broă tam gơl sồ tàm gah broă lơh sa suơn sre mờ tiah ƀòn lơgar càr dê lài jơh pal sơrlèt mờ ală bơta gơkòl, hơ̆ là khà geh măi mok tàm lơh broă gam ờ uă, ờ hoan geh phan lơh broă pa, ală broă tam phan, lơh sa kung gam geh lơh mờ broă mơh mờng chài bơh làng bol lơh broă sa dê… Đơs tus broă lơh pràn tam gơl sồ tàm broă lơh sa suơn sre wèt tus broă bơtàu tơnguh ƀòn lơgar ngăc ngar, ồng Đặng Thanh Long pà git: “Lài jơh hơ̆ là bè1 broă yal tơngit mblàng jơnau nàng gŏ loh làng gơnoar broă, bơta kwơ màng mờ bơta kal ke bơh broă tam gơl sồ tàm broă bơtàu tơnguh broă lơh sa suơn sre, do là dùl broă pal geh lơh. Tơnguh uă bơta niam cau lơh broă, geh bal ală cau tờm lơh sa, tàm hơ̆ geh ală hìu làng bol lơh broă sa, mpồl lơh broă, mpồl lơh broă bal, mpồl lơh sa kă bro mờ să tờm mpồl kwang bàng ală cau tus bal tàm broă lơh jăt broă tam gơl sồ tàm broă lơh sa suơn sre. Bơ̆t bơtàu phan bơna lơh broă, mpồl bơtiàn sồ mờ anih prăp gàr sồ. Broă tus lơh broă bal bơh ală mpồl lơh broă cíñ trị, bơh ală kấp ủy đảng, gơnoar atbồ, bơh ală mpồl lơh sa kă bro tus bal lơh sa”.

Tus tŭ do càr Kon Tum neh geh 48 tàm 86 xã geh dờp xã geh tơl khà ƀòn lơgar pa, tàm hơ̆ geh 7 xã ƀòn lơgar pa gơguh uă mờ 2 xã ƀòn lơgar pa lam lài. Bal mờ hơ̆, càr Kon Tum kung neh geh 21 thôn geh khà ƀòn lơgar pa lam lài, 65 tàm 498 thôn, ƀòn làng bol jơi bơtiàn ờ gal cau geh khà ƀòn lơgar pa. Do là dùl tàm ală bơta tờm kwơ màng nàng càr Kon Tum lơh geh ală gùng dà broă lơh pa, bơceh lơh mờ di pal nàng lơh pràn broă tam gơl sồ nàng bơtàu tơnguh broă lơh sa suơn sre mờ bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa.