Xã Giao Phú là dùl tàm ală xã kal ke ngan kơnhoàl Bảo Thắng, càr Lào Cai dê. Kung ndrờm bè ală hìu làng bol ndai tàm xã, lài do bă ù lơh sa bơh hìu nhă lŏ Phạm Thị Yên, kòn cau Tày mìng geh ờ uă. Bơdìh mờ bă ù lơh sre mìng tơl sa den bơta phan tam ndai tàm suơn kung mìng là geh tai 2, 3 jơ̆t rơbô đong nàng geh priă lòt drà.
Pơgăp mờ do 4 nam, ùr bơklao lŏ Yên geh kơnhoàl ai lòt bơsram ơdŭ lơh sa suơn sre ngui kông nghệ kao. Geh Dà lơgar ai càn dong kờl 200 tơlăk đong bal mờ priă geh tàm hìu nhă, lŏ Yên neh bơcri priă nàng tam biăp mờ rơpung jàl tàm hìu tìm mờ hìu jàl geh lơh 1 lồ 7 sào. Tus tŭ do, cồng nha geh là jơnau kơ̆p kờñ bơh uă cau dê. Lŏ Phạm Thị Yên pà git: “Bơh tŭ sơn đờm lơh sa jăt gùng dà broă lơh kông nghệ kao do den cau lơh broă ờ gal ngan, geh tơl kloh niam phan sa tŭ he ai tăc tàm drà kă bro mờ tơnguh tai priă geh tàm hìu nhă uă ngan”.
Mùl màl kung neh pà gŏ, tŭ do tàm uă tiah geh gal làng bol kòn cau ơm kis tàm gùt lơgar neh geh ală broă lơh sa suơn sre kông nghệ kao mờ ală gùng dà broă lơh krơi is, cèng geh cồng nha uă ai cau lơh sa mờ bơta kwơ cau ngui sa in. Di lah pơgăp mờ do 3 nam, bi Ya Thuyên, kis tàm xã Dà Quyn, kơnhoàl Đức Trọng, càr Lâm Đồng gam ờ git lơh bè lơi tàm broă tam biăp, plai chi nàng lơh gơs phan kă bro, mơya kơnờm mờ broă geh bơsram khoa họk kỹ thuật, bi neh bơcri 100 tơlăk đong tam 3 sào nggùl plai blơn sŭt jăt gùng dà broă lơh kông nghệ kao. Bơh tŭ hơ̆, cồng nha lơh sa gơguh loh làng ngan. Tŭ do, ờ kờp priă tă tàm broă lơh, pah nam bi geh rơlao 200 tơlăk đong bơh tăc plai blơn sŭt: “Lơh gơmù cau lơh broă uă ngan. Bè 1 ngai di lah cau tuh dà den pal roh 1 ƀùi, mơya măi tuh den mìng di pơgăp 30 phút”.
Phan lơh geh bơh broă lơh sa suơn sre kloh neh, gam mờ là gùng dà tơnguh bơtàu kơl jăp tài broă kờñ ngui sa phan sa kloh niam bơh cau ngui sa dê ngai sơlơ gơguh uă. Den tàng, tàm ală nam do, ngui broă lơh sa suơn sre kông nghệ kao neh geh uă tiah, mpồl lơh sa kă bro tàm gùt lơgar lơh jăt bal. Làng bol lơh broă sa đơs bal mờ tàm hơ̆ kwơ màng ngan là làng bol kòn cau kis tàm tiah ngài đơs is tŭ kơno tus khoa họk kông nghệ mờng geh nùs nhơm ờ sŭk, ngòt tài gam uă bơta ờ pràn tàm bơta ngăc ngar mờ jơnau git wă. Mơya, ală cau lơh broă dong kờl tàm uă tiah neh git rơwah ală broă lơh, tơngu me di pal, ƀuơn ngui tàm broă lơh sa suơn sre mùl màl bơh làng bol dê. Kwơ màng ngan, ală tơngu me do geh lơh bal tàm ală broă bơto broă lơh sa tàm ƀòn. Mò Giàng Thị Dung, Phó Củ tịc UɃÑZ càr Lào Cai pà git: “Broă bơto broă lơh geh cồng nha lài jơh pal geh bơh đah làng bol. Pal sền broă kờñ bơh làng bol là kờñ bơto broă lơi. Mờ tàm tơngu me tơnguh bơtàu gùng dà broă lơh càr dê, bè càr Lào Cai tơrgùm tơnguh bơtàu lơh sa suơn sre jăt gùng dà broă ngui kông nghệ kao, mờ ngui geh bơta kwơ bơh càr Lào Cai dê bè tơnguh bơtàu biăp, plai chi tiah mrềt, biăp kloh niam, biăp, plai chi ờ di kàl mờ ce”.
Tŭ do, uă hìu làng bol kòn cau geh kwang bàng tàm hơ̆ tơn sùm lam sồr, bơh tŭ hơ̆ rơhời khin tàm broă tam gơl. Mơya, broă ngui khoa họk kông nghệ tàm broă lơh sa suơn sre tiah làng bol kòn cau mờ tiah kơh bơnơm gam gơtìp uă bơta ờ pràn mờ kal ke, den tàng kờñ ngan geh ală ƀộ, gah lơh broă geh gơnoar pal geh broă lơh niam mờ bơ̆t bơtàu ală broă lơh, broă dong kờl di pal. Ală tiah pal sền kwơ tàm broă bơto bơtơl tơnguh uă bơta pràn atbồ, jơnau git wă khoa họk mờ kông nghệ ai mpồl kwang bàng lơh broă tàm xã in; bơto kỹ thuật ai làng bol lơh broă sa, ai lài cau tus bal lơh jăt rơndăp broă là cau ùr; Bơ̆t bơtàu kơrnoăt lam sồr mpồl lơh sa kă bro pơgồp bal mờ làng bol tàm broă lơh jăt ală rơndăp broă ngui, tam jào kông nghệ pa, gơguh jăk tàm tiah ƀòn lơgar, tiah kơh bơnơm, tiah làng bol kòn cau.
Viết bình luận