Tơn jơh kàl mrềt prang nam do, Mpồl lơh broă bal broă drơng ala lơh sa suơn sre Nhật Minh tàm xã Bình Hòa, kơnhoàl Krông Ana, càr Dăk Lăk tơnhàu geh 3 rbô 600 tấn kòi, cồng nha lơh geh gơguh 15% pơn drờm mờ nam lài. Ồng Nguyễn Văn Tưởng, Kwang atbồ Mpồl lơh broă bal pà git, Mpồl lơh broă bal neh geh 4 nam lơh ngan lơh mat kă bro “Phe Krông Ana”, phan do neh geh dờp tơl khà OCOP 4 sơmañ. Bulah bè hơ̆, 90% kòi mờ Mpồl lơh broă bal lơh gơlik kung gam pal tac tŭ ờ hềt lơh gơlik phan ai cau blơi in jat giă tàm drà kă bro. Jat ồng Tưởng đơs, jơnau tờm ngan lơh phe 4 sơmañ bơh Mpồl lơh broă bal dê ờ geh tac uă tàm drà kă bro là tài pràn jak lơh gơlik phan gam ờ hềt niam: “Tŭ do, Mpồl lơh broă bal ờ hềt geh priă nàng blơi măi pơr. Ală măi mok bơnhă pơr tàm do ờ hềt tơl khà jat jơnau sồr den tàng tŭ pơr rơp lơh roh bơta ƀô thồm phe dê, gar phe gơtìp kơldang. Den tàng Mpồl lơh broă bal gam lơh mờ broă ìs tơngai, pơr rañ, prap tàm anih mờ măi rơhời”.

Jat ồng Nguyễn Văn Tưởng pà git, bulah geh 2, 3 sră blơi phan mờ khà dan blơi uă, mơya tài ờ hềt tơl pràn den tàng Mpồl lơh broă bal ờ khin kĭ. Do kung là bơta ndrờm bal tàm kơnhoàl Krông Ana, dùl tàm ală tiah tam kòi uă bơh càr Dăk Lăk dê. Mờ mờr 6 rbô lồ kòi kàl mrềt prang, kơnhoàl Krông Ana tơnhàu geh mờr 40 rbô tấn kòi. Mơya, gùt kơnhoàl mìng geh 1- anih măi phe geh bơta pràn măi bơh 8 tus 14 tấn dùl ngai mờ 40 anih măi dềt. Tàm khà do, mìng geh 1 anih geh măi pơr mờ 28 anih geh măi lơh bơñà, sac rơ wah. Den tàng, jơh ală mìng drơng jơnau kờñ măi kòi bơh ală hìu bơnhă dê, ờ tơl pràn nàng lơh gơlik uă phan tac jat sră pơrgon blơi uă.

Ndrờm bè hơ̆ sơl, tàm kơnhoàl Lăk, bă sre lơh kòi pah nam geh rlau 13 rbô lồ, mơya gùt kơnhoàl mìng geh 2 anih măi phe geh bơta pràn măi mờr 10 tấn dùl ngai, mờ mờr 80 anih măi dềt drơng hìu bơnhă in. Bè hơ̆ den tàng, jơh ală kòi phe lơh gơlik tàm kơnhoàl ndrờm tac lir ai cau blơi in. Bi Nguyễn Văn Tình, cau blơi kòi tàm kơnhoàl Lăk yal: “Nđờ nam do den cau blơi bơh tiah đah mat tơngai mut dà lơgar tus ndo kung dong giă kòi phe bơh Dăk Lăk dê gơguh jơnhua rlau. Mùl màl den khi tac lir nàng pơndiang rê hờ ală càr tiah đah mat tơngai mut dà lơgar tài geh măi mok niam rlau”.

Bi Y Suk Ênuôl, ơm tàm thôn Buôn Tría, xã Buôn Tría, kơnhoàl Lăk đơs là, ală nam rềp ndo, giă kòi phe jơnhua pơgồp bơnah cèng wơl priă jền lơh geh, dong gàr kơ̆ rài kis ai ală hìu bơnhă tam kòi in. Mơya dilah geh hìu măi măi kòi, lơh gơlik phan tàm ƀòn lơgar tơn den rơp cèng wơl uă bơta kuơ rlau ai tờm kòi tàm thôn in: “Tŭ do, lơh kòi den làng bol ndrờm tac lir jơh, broă jun pơndiang den ơpah jơh lơm den tàng toès kung ndang, gùng lòt den neh geh tuh bê tông, tiah lơi kung geh àr nàng ƀuơn pơndiang kòi. Làng bol kơp kờñ geh hìu măi blơi kòi tàm xã do tơn nàng làng bol in tac ƀuơn rlau”.

Pah nam, càr Dăk Lăk tam sùm rlau 100 rbô lồ kòi, cồng nha lơh geh kờp dŭ 800 rbô tấn. Ồng Trần Trọng Lưu, Kwang atbồ Cơldŭ atbồ Kă bro Sở Kông thương càr Dăk Lăk pà git: tàm càr neh lơh 2, 3 mat kă bro kòi phe bơh ală mpồl lơh sa kă bro dềt mờ di mơ dê, tơrgùm tàm ală kơnhoàl Lăk, Krông Ana, Krông Pắk, Ea Kar, Ea Súp, mơya khà lơh geh kung ờ hềt uă. Tus tŭ do, càr kung gam ờ hềt geh rơndap broă lơh lơi bơcri tàm gah lơh gơlik uă phan kòi pe. Uă phan kòi Dăk Lăk dê mìng lơh gơlik ing hơ̆ sồng tac cau blơi in, ờ hềt geh bơta pơgồp bal đah tam – lơh gơlik – drà kă bro.

Kung jat ồng Lưu đơs, càr neh geh Broă rơndap lơh rơndap tap sèng wơl gah lơh sa suơn sre càr dê tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 mờ Broă lơh nền bơtàu tơnguh gah lơh mờ măi mok lơh gơlik phan, bơtàu tơnguh lơh mờ măi mok dong kờl kâp càr tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025, gùng dà ai tơlik lài tus nam 2035, tàm hơ̆ đal git kòi phe là phan tờm ngan càr dê: “Pah nam, càr rơp lơh mat hòi jà bơcri priă, tàm hơ̆ geh rơndap broă lơh bè lơh gơlik kòi phe kung bè ală bơta phan lơh gơs bơh suơn sre geh bơta pràn càr dê. Bal mờ hơ̆, gah kông thương kung lam lơh Broă neh geh lơh nền “Lơh gơlik uă ală phan bơh suơn sre mờ lơh mờ măi mok dong kờl, tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025, gùng dà ai tơlik lài tus nam 2030”, tơrgùm hòi jà bơcri priă kung bè dong kờl ală mpồl lơh sa kă bro mờ ală anih lam lơh rơndap broă”.

Mờ ală gùng dà ai tơlik lài do, càr Dăk Lăk kơp kơnờm rơp geh ală hìu măi dờng geh lơh tàm ală tiah tam uă kòi tàm càr. Bơh hơ̆, gơtùi lơh gơlik uă phan kòi phe, tơnguh bơta niam, wèt tus tac hờ lơgar ndai, pơgồp bơnah tơnguh cồng nha lơh sa mờ lơh gơlik kòi phe kơ̆ kơljap sùm tàm càr.