VOV4.K’ho - Neh geh tu\ là cau lơh broă sa suơn sre, đềt mềr mờ gah lơh sa suơn sre den tàng uă cau lơh sa kă bro tàm càr Dak Lak wă ală bơta kuơ mờ broă lơh sa suơn sre cèng wơl gơwèt mờ bơta pràn kơl dang să jan bal mờ tiah kis.
Den tàng, tàm broă lơh pas, ală cau do neh lơh ngan tam gơl bơta mờng tam phan, pơgồp bal mờ ală cau geh nùs nhơm kơlôi sơnơng bal nàng lơh broă sa suơn sre kloh niam.
Tơnơ\ rơlao 10 nam lơh sùm mờ poăc iar jù Hmong, ồng Lưu Văn Đức, Hợp tác xã lơh sa suơn sre mờ kă bro drơng ala Đại Phúc (tàm xã Ea Mdroh, kơnhoàl Cư\ Mgar) neh bơ\t bơtàu anih tăc phan ring niam.
Mò Đinh Thị Danh, HTX bơsềt linh chi mờ DVNN Krông Ana gam yal phan geh lơh bơh HTX dê
Poăc iar jù Đại Phúc neh gơs khà măt kă bro geh g^t tus tàm kơnhoàl do dê. Mờ pa do ngan, phan geh lơh geh g^t tus tàm càr Dak Lak tu\ càr do dờp do là phan OCOP 3 sơrma`.
Tu\ do, tàm bă ù ơnàng 3 lồ, ồng Đức gam bơ\t bơtàu broă ròng iar jù mờ sơnơm geh lơh bơh chi che, lơh suơn, tơnao dà, wàng pơgồp bal mờ nhơl chờ sinh thái lơh broă sa suơn sre. Pah nam broă lơh do lơh geh rơlao 500 tơmàn đong, ai geh broă lơh sùm 5 nă cau lơh broă tàm do in. Ồng Lưu Văn Đức yal:
-Lơh ngan nàng lơh geh khà măt kă bro mờ iar jù, iar Hmông geh khà niam tus mờ cau ngui sa bơh nam 2008 tus tu\ do, tơnguh bơtàu pràn mờ lòt ngài rơlao tai den tàng a` neh crơng gơs Hợp tác xã.
Broă lơh Hợp tác xã tu\ do pah nhai a` tăc geh di pơgăp 2 rơbô nơm, tơl nơm di pơgăp 1k^ 4, tăc mìng tàm ală hìu `ô sa, hìu sa.
Là mpồl lơh bơsềt uă, Hơp tác xã bơsềt linh chi mờ broă lơh drơng ala lơh sa suơn sre Krông Ana (tàm thị trấn Buôn Trấp, kơnhoàl Krông Ana) tu\ do geh 26 nă cau lơh broă mùl màl mờ 60 nă cau tus bal pơgồp lơh broă.
Ồng Phan Đình Xuân yal phan ce thảo mộc mờ uă bơta gơdờp niam tus mờ bơta pràn kơl dang să jan
Mờ bă ù lơh broă ơnàng pơgăp 20 rơbô thơ\k vuông, pah nam hợp tá xã ai tơl^k tàm drà kă bro 200 tấn bơsềt ală bơta, geh 2 tơmàn 500 tơlăk đong pah nam, ai geh broă lơh sùm di pơgăp 50 nă cau, mờ khà priă geh uă bơh broă tam bơsềt.
Mò Đinh Thị Danh, kuang atbồ Hợp tác xã pà g^t, ngui jơh ală bơta kuơ bè trồ tiah bal mờ phan geh uă bơta nàng tam bơsềt, nàng rơhời ai geh khà măt kă bro bơsềt Krông Ana, Hợp tác xã neh ai broă lơh kloh niam ờ do ờ dă bơh broă rơwah phan lài ngan mờ ală broă lơh pơn jăt tai.
Mò neh lam lài ngui broă lơh kloh niam ờ do dă mờ tus bal cri bơyai mờ ală cau tàm mpồl lơh broă pơgồp bal. Tơnơ\ mờ dùl tơngai lơh sùm bơ\t bơtàu khà măt kă bro, tus tu\ do ală bơta phan geh lơh bơh Hợp tác xã neh geh uă cau pin dờn, rơwah:
-A` go\ broă lơh bơsềt do [uơn ngan tàm càr Dak Lak mờ gơdờp ngan mờ broă kờ` sa bơh mpồl bơtiàn dê, den tàng neh tơrgùm ală cau geh bal nùs nhơm kơlôi sơnơng nàng tơnguh bơtàu.
Broă lơh tòm bơh Hợp tác xã dê tu\ do là tơnguh bơtàu bơsềt linh chi mờ ală bơta bơsềt lơh sơnơm. Ală cau lơh broă pơgồp bal den lơh bơsềt uă, bơsềt bè ờs.
Tu\ do, ală bơta phan bơh Hợp tác xã geh lơh neh ai tơl^k tàm drà kă bro mờ tus tàm ală siêu thị dờng bè Big C, Co.op Mart,… [uơn ngan. Bè bơsềt Hầu thủ mờ Trà tân den ờ tơl nàng ai drà kă bro in.
Gam mờ ồng Phan Đình Xuân, kis tàm [òn 8, xã Ea Ô, kơnhoàl Ea Kar, bu\ lah neh mờr 70 sơnam, mơya mờ nùs nhơm kờ` lơh broă, ồng neh lơh ngan lam sồr làng bol lơh broă sa tam gơl broă tam phan, wèt tus broă lơh sa suơn sre hữu cơ m sền gàr tiah kis.
Nam 2007, ồng crơng gơs Hợp tác xã lơh sa suơn sre, broă drơng ala, kă bro Hợp Nhất mờ tơngu me kờ` pơgồp bal ală cau lơh broă sa suơn sre kloh niam, pờ ơnàng drà kă bro nàng ai ală phan geh lơh bơh broă lơh sa suơn sre kloh niam bè kơphe, tiêu, [ăng tây, kroăc, quýt, phe phồng thảo dược… tus mờ cau ngui sa tàm gùt lơgar.
Dờp gơnoar lơh kuang atbồ Hợp tác xã, ồng Phan Đình Xuân gam bơsram bal mờ lơh geh cồng nha phan ce thảo mộc bơh ală bơta tòm chi lơh sơnơm bè chùm ngây, đinh lăng, bù` bơtang.
Ồng Phan Đình Xuân yal, bơdìh mờ broă dong kờl broă lơh, sơntìl phan tam, ai phan lơh broă sa suơn sre, Hợp tác xã gam ai geh tơl bơta niam nàng ală cau tàm mpồl in tus sền ală broă tam biăp kloh niam ờ do ờ dă tàm càr mờ càr ndai kung bè jòi geh drà kă bro phan geh lơh. Kuơ màng là pal lơh nàng cau lơh broă bal mờ cau ngui sa wă loh rơlao bè phan kloh niam, ờ do ờ dă den hơ\ sồng geh rơcang tus bal, pơgồp bal tàm broă lơh khà măt kă bro.
-Tus do, bol a` geh sùm bơyai lơh ai làng bol tus sền ală broă lơh gơguh jăk niam geh kuơ. Bol a` ai làng bol tus tàm kơnhoàl Krông Ana ha là Buôn Đôn mờ ờ uă tiah ndai tai nàng làng bol tus sền bơsram broă lơh bơsềt, lòt bơsram tus tơn tàm ờ uă broă lơh niam tàm càr dê, tàm kơnhoàl dê. Do kung là dùl broă kờ` bơh làng bol dê.
Gơguh bơh ală broă lơh mờng chài bơh cau lơh broă sa dê, jơh nùs mờ ală phan geh lơh niam tus mờ bơta pràn kơl dang să jan mờ sền gàr tiah kis, uă mpồl lơh sa kă bro tàm càr Dak Lak gam pơgồp bal ai geh ală phan geh bơta niam geh khà măt kă bro Dak Lak.
Ală broă lơh ngan bơh ală cau do dê gam lam sồr mờ pơlam ai uă cau ndai in geh tus bal nàng lơh geh ală bơta phan tơl kloh niam, lơh pas să tòm in ndang mờ di pal mờ broă kờ` ngui sa bơh mpồl bơtiàn dê.
Cau cih H’ Xíu-Cau mblàng Ndong Brawl
Viết bình luận