Geh càn pria\ bơh khà pria\ sơne\ Anih pria\ jền dong kờl cau rbah mpồl bơtìan càr Dak Nông, ua\ làng bol càr Dak Nông neh brồ guh lik klas rbah jơ gloh, bơtàu tơngguh broa\ lơh sa hìu nha\. Kung kơnờm bơh broa\ lơh càn pria\ mờ pria\ cồng êt bơh anih pria\ jền do, ua\ hìu nha\ neh lơh geh ua\ tai broa\ lơh, lơh pas tus hìu nha\ mờ mpồl bơtìan, geh bơta nàng bơtàu tơngguh rài kis.
Lam bol a` lòt còp sền bòr sur ròng rlau jơ\t nơm cham lơmă dờng ngan tàm wàng, mò Trần Thị Thương, ơm tàm bòn Nghĩa Tín, ntum Quảng Thành, [òn drà Gia Nghĩa, càr Dak Nông pà g^t, bơh broă ròng siam phan mờ hìu bơnhă mò neh lik klàs rài kis jơgloh rbah, tam geh kơphê nàng geh priă bơtàu tơnguh rài kis hìu bơnhă. Mò đơs:“Lài do, hìu bơnhă a` kal ke ngan g^t lơh, kung kơnờm bơh geh anih priă jền dong kờl cau rbah dong kờl ai hìu bơnhă an\ in càn priă nàng ròng phan. Kung kơnờm bơh geh priă càn do den hìu bơnhă a` tu\ do neh jơh rbah, lơh sa neh bơtàu tơnguh uă rlau”.
Gơ wèt mờ ồng K’ Srai, ơm tàm bòn Bu Sốp, ntum Dak Nia, bòn drà Gia Nghĩa, priă càn ờ sa priă cồng uă bơh dà lơgar dê ờ mìng dong hìu bơnhă ồng bơtàu tơnguh geh rài kis, mờ gam geh tai priă jền nàng ròng siam 2 nă kòn bơ srăm tus cao đẳng mờ kai bơ srăm dờng. Ồng K’ Srai, đơs:“Càn geh priă dong kờl ờ sa priă cồng uă pơgăp 15 tơlăk priă, a` blơi phơng ơn 4 sàu kơphê tàm sươn in, mờ blơi tai sơntìl điều nàng tam tàm mìr hơ\, lơh ngan sơngka sền gàr niam sươn chi nàng geh priă jền. Mờ hìu bơnhă a` kung càn priă bơh anih priă jền dong kờl cau rbah dê nàng geh priă ròng kòn lòt bơ srăm”.
Ai bi Dương Thế Nhân, ơm tàm bòn drà Đức An, kơnhòal Dak Song, lài do bi bơh là dùl nă cau lơh broă sa tam gơl gơs là dùl nă cau atbồ anih lơhâphn mờ chi lơh phan ngui tàm rài kis, dùl bơnah là kơnờm priă càn jòi geh broă lơh. Bi đơs:“Kung kơnờm bơh bơta dong kờl bơh anih priă jền dong kờl cau rbah kơnhòal dê ai anih lơh broă bol a` dê in càn 100 tơlăc priă nàng rề ơnàng broă lơh sa. Broă lơh sa dờng rlau den neh pơgồp bơnah lơh geh broă lơh ai 5 nă cau lơh broă in, mờ priă nhai kờp bal 4 tơlăc 500 rbô dùl nhai”.
Kung bơh anih priă jền dong kờl cau rbah sơl, priă ai broă lơh dà sàng kloh lơh kloh niam tiah ơm kis neh pơgồp bơnah dong uă hìu bơnhă tàm càr Dak Nông tam gơl pa rài kis bal mờ broă bơtàu tơnguh lơh sa. Ồng Bùi Đức Mai, ơm tàm bòn Đông Sơn, ntum Long Sơn, kơnhòal Dak Mil, pà gi\t:“Geh càn priă anih priă jền dong kờl cau rbah dê den hìu bơnhă an\ kung lơh niam wơl wàng ròng phan, khin cha bơcri priă lơh bơnhă ồs biogaz. Geh bơnhă ồs biogaz hìu bơnhă an\ sền go\ là bươn ngan, dơ\ dùl là lơh kloh niam tiah ơm kis, dơ\ 2 là ngui jơh geh è phan ròng nàng lơh geh ồs drơng tàm broă tru\ gơm phan sa”.
Ồng Bùi Đăng Khoa kuang jăt jơng atbồ Anih priă jền dong kờl cau rbah càr Dak Nông, pà g^t, tu\ do, anih priă jền gam mu\t lơh 11 broă lơh ai càn priă ờ sa priă cồng uă tàm tiah do, mờ kờp jơh priă ai càn mờr 1500 tơmàn, mờ 57 rbô hìu làng bol geh càn. Pal kờp ngan rlau jơh là ală broă lơh ai càn priă ai ală hìu rbah, hìu pa jơh rbah, priă càn ai tiah uă kal ke in, mờ kờp jơh priă càn là rlau 1000 tơmàn. Bơnah priă ai càn ờ sa priă cồng uă do neh pơgồp bơnah pah nam dong tai pơgăp 3 rbô hìu lik klàs rài kis jơgloh rbah. Bơh broă lơh ai càn priă ai kơnòm bơ srăm, cau bơ srăm dờng in, mờr 10 rbô nă oh neh geh priă jền nàng bơ srăm sră niam rlau. Ală broă lơh ai càn priă jòi broă lơh, lơh dà sàng kloh lơh kloh niam tiah ơm kis kung neh ai càn tơn tus ală tiah kal ke in, dong làng bol tam gơl pa rài kis. Ờ mìng geh priă càn bơh dà lơgar dê lơm, pah nam càr Dak Nông kung gam ai tai ờ uă priă jền nàng dong tai geh uă cau geh càn priă ờ sa priă cồng uă. Ồng Bùi Đăng Khoa, pà gi\t tai:“ Broă jơgloh rbah geh tam pà gơs 4 tus 5 jơnau lơh gơbàn, tàm hơ\ jơnau lơh gơbàn dờng ngan rlau jơh là tài làng bol ờ geh priă jền. Den anih priă jền kung neh dong kờl pơgồp bơnah uă ngan dong làng bol geh priă ngui tàm broă lơh sa nàng klàs bơh rài kis jơgloh rbah. Bal mờ priă càn bơh dà lơgar dê, den càr kung neh bơtơl tai priă jền càr dê, geh 49 tơmàn, nàng mu\t lơh broă ai càn priă ai ală hìu bơnhă pa jơh rbah in là ală hìu mờ ờ hềt geh ai càn priă bơh ală anih priă jền kă bro, den geh càn priă jền do”.
Kung jăt ồng Bùi Đăng Khoa yal, sơnđờm bơh nhai tus, anih priă jền dong kờl cau rbah geh mu\t lơh tơnguh khà ai càn uă ngan rlau jơh tus mờ ală hìu rbah mờ pa jơh rbah tus 50 tơlăk dùl hìu. Mờ khà priă cồng ai càn kung geh tơmù gam 0,6% dùl nhai. Mờ ală bơnah priă càn ờ sa priă cồng uă, den ngan ngồn ngai sơlơ geh uă tai làng bol geh tu\ lơh ngan lik klàs rài kis jơgloh rbah, lơh pas ai hìu bơnhă mờ mpồl bơtiàn in.
Cau mblàng Lơ Mu K’ Yến
Viết bình luận