VOV4.K’ho - Mờ rơlao 10 rơbô nơm phan yau bè Tây Nguyên, tàm hơ\ uă ngan là ală phan yau bè ù buh, cau jòi phan yau Võ Minh Luân, kis tàm [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak gam kờ` lơh gơs “Hìu ơn drăp” kờ` prăp gàr ală bơta kuơ chài rơgơi Tây Nguyên dê nàng rơnàng tơnơ\ do in. Mờ lơh anih do gơs dùl bảo tàng bè Tây Nguyên bơh ală bơta phan bè ù buh.

Hìu geh lơh tềng gùng Hải Triều, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak geh cau jòi phan yau Võ Minh Luân lơh kờ` lời is ai broă ràng tơl^k ală bơta phan. Tơl bơta geh lơh nền nòn bơh hìu do dê, bơh rang đa, mpồng geh bi lơh, rơwah nền nòn ngan mờ jòi phan di pal.

Tàm dơlam hìu, mờ bơta ơnàng di pơgăp 500 thơ\k vuông, phan yau geh jòi “Tây Nguyên tàm ù buh” geh bi rơndăp jăt tơl tăp mờ tơngai geh lơh bal mờ anih lơh gơs krơi is, sơnđan măt là “Brê bơnơm House”.

Bi Võ Minh Luân pà g^t, tơl bơta phan tus mờ bi bè dùl bơta ndu gơnrơh, geh ală bơta phan bi pal jòi jo\ ngan hơ\ sồng geh, mơya kung geh ală bơta phan bi geh ală cau jòi ndai pà.

-Mpồl phan ù buh Thành Lễ là dùl tàm ală mpồl drăp yang mờ a` gam jòi, ờ tu\ lơi [uơn blơi. Să tòm a` jòi bơh nam 2017 tus tu\ do mơya ală bơta phan blơi geh mìng dùl nơm.

Geh tu\ lài do geh ală cau chài đơs là wăc rùp geh di dùl nơm hơ\. Di lah he prăp gàr, ờ jòi geh den kung roh sơl. Ală bơta bơka Tây Nguyên tềng ù buh gơwèt ală phan ù buh Biên Hoà, Lái Thiêu kung geh sơl.

Bè tàm do a` go\ geh uă ngan lơh chờ Tây Nguyên tềng phan ù buh, bè lơh chờ sa rơpu, lơh chờ cing mồng, tiang, pa` phan brê, đờng T’rưng ha là lơh chờ jòi ku\p rơwas, geh tơl lơm. Ală dră bè hơ\ geh kuơ ngan tàm lơgar Việt Nam he dê, geh tu\, tu\ do ờ gam geh tai.

Rơlao 10 rơbô nơm phan, bơh ală jơi ù buh bơh rài Đông Sơn, Lý, Trần, Lê, pah nam drăp yang yau gơwèt ală jơi Biên Hoà, Lái Thiêu, Châu Ồ, Quảng Đức, Gò Sành mờ uă phan geh rùp rài, bơka ha là broă lơh gơrềng tus Tây Nguyên.

Do là phan jòi mờ bi Võ Minh Luân neh ai uă ngan tơngai jòi tàm rơlao 3 nam do. Bi Luân yal, kơnờm mờ broă jòi kờ` g^t bè phan ù buh mờ bi g^t tai uă bơta bè rài lài do.

Mờ bi, tơl bơta phan, tàm hơ\ uă ngan là phan ù buh ờ mìng geh cèng bơta niam is mờ geh uă bơta pồn tàm jơnau bè rài kis, bơta chài rơgơi, bơhiàn bơh tơl jơi bơtiàn kòn cau geh cau chài lơh ù buh lài do wăc tềng phan geh lơh.

Ồng Đặng Gia Duẩn, Phó kuang atbồ Sở Văn hoá – Thể thao mờ Du lịch càr Dak Lak đơs là, phan jòi “Tây Nguyên tềng ù buh” là dùl “bảo tàng tơrgùm dềt bè bơta chài rơgơi Tây Nguyên” dê niam ngan bơh lài tus tu\ do tàm càr Dak Lak.

Geh ală bơta phan tàm phan jòi geh do, geh bal tàm ală bảo tàng dờng kung ờ geh sơl. Bơta hơ\ pà go\ bè nùs nhơm kờ` gơboh bal mờ broă kờ` ală bơta kuơ chài rơgơi mờ ù tiah Tây Nguyên neh hòi jà bi lơh gơs phan jòi do. Bơh tu\ hơ\ geh pơgồp bal kuơ màng tàm broă prăp gàr ală bơta kuơ chài rơgơi Tây Nguyên dê bơh bơta niam chài ù buh dê. Ồng Đặng Gia Duẩn yal:

-Bol a` geh broă tìp bal, cri bơyai bal mờ lam sồr, kơ\p kờ` do geh là dùl anih tus bè nhơl chờ. Lơh ngan lơh bè lơi kờ` di lơh chờ kơphe Buôn Ma Thuột dơ\ 8, nam 2021 den geh mu\t ngui anih nhơl chờ do, gơs dùl tàm ală anih tus bơh cau năc dê tu\ tus mờ nhơl chờ kơphe Buôn Ma Thuột mờ tơnơ\ mờ hơ\ là jo\ jòng.

Dơ\ bàr tai là kờ` tơnguh lơh gơs anih nhơl chờ do, den bol a` kung rơcang dong kờl bè đah lơh broă tòm, broă lơh bal mờ lam sồr bi Luân pal lơh anih do gơs bảo tàng cau dùl nă să lơh is kờ` geh lơh di mờ gùng dà broă lơh geh ai rơlao, nàng gơtùi hòi jà geh broă tus bal bơh ală cau, ală mpồl lơh broă, mpồl bơtiàn tàm lơgar, geh tu\ là dunia kờ` tơnguh bơtàu broă prăp gàr phan do, tơnguh broă jòi phan yau yal tus mờ làng bol uă rơlao.

Yal bè broă kờ` gơboh mờ broă jòi phan yau, bi Võ Minh Luân pà g^t, lài ngan bi kơlôi bè phan ù buh tài kờ` jòi geh ală phan bơka tàm hìu. Tơnơ\ mờ hơ\, sơlơ kơlôi jòi den sơlơ geh uă bơta niam, ală phan geh lơh bơh ù buh lơh bi gơboh ngan, sơlơ kơlôi jòi bè anih lơh gơs, rài lài do lơh gơs tus mờ bơta pràn tàm broă prăp gàr bơh rơnàng do tus rơnàng tơnơ\.

Bơh tàm bơta mìng jòi kờ` chờ nhơl, go\ gơlơh niam là cèng rê, tus tu\ do, geh broă kờ` bal bơh cau tàm hìu nhă, tàm hơ\ uă ngan là bơh pơ-ùr, bi neh geh uă ngan phan krơi is, bal mờ phan “Tây Nguyên tềng phan ù buh” geh bi prăp tàm ù tiah Tây Nguyên, bi gam geh dùl bơta phan uă bè bơta chài rơgơi Sài Gòn geh ơn tàm [òn dờng Hồ Chí Minh.

Bi Luân gam là cau tàm mpồl kơlôi sơnơng jòi phan yau, gơwèt mpồl tam klăc UNESCO Việt Nam mờ là cau geh jơng tàm mpồl kơlôi sơnơng jòi phan yau càr An Giang dê. Mìng kơno cau yal tàm tiah lơi geh phan ù buh yau niam, ờ ru kàr lơi bi kung lời ing ală broă gam lơh kờ` tus mơ mờ nùs nhơm kờ` gơboh.

Bi Luân yal, lòt uă, kơlôi uă, bi sơlơ go\ geh uă bơta niam bơh ală bơta phan mờ bi neh jòi geh. Bơdìh hơ\ tai, bi kung ờ su\k sơl bè uă bơta, tàm hơ\ uă ngan là bơta gơbàn roh phan yau mờ broă roh rui bơh uă phan chài rơgơi tài rài kis tu\ do. Di lah g^t sền gàr, prăp gàr niam, ală phan yau gam geh tu\ do di gơlan kung roh sơl.

Bi Gam kơ\p kờ` lơh “Brê bơnơm House” gơs dùl bảo tàng bè bơta chài rơgơi Tây Nguyên, dùl “Hìu drăp dê” kờ` prăp gàr ală phan yau bè Tây Nguyên geh tơl rơlao.

-A` kơ\p kờ` lơh bè lơi nàng jòi geh jơh ală bơta drăp lơgar Việt Nam lơh gơs tàm ù tiah dà lơgar Việt Nam he dê, tài mò ồng lài do lời wơl. A` jòi bè hơ\ mờ lời wơl tàm ù tiah Tây Nguyên do kờ` phan yau do gam geh sùm nàng lơh bè lơi tơnơ\ do oh kòn, kòn sao he ha là ală cau tàm ù tiah do in g^t.

A` kờ` lơh gơs tiah do gơs bơta niam chài Tây Nguyên dê, gơtùi lơh tiah do gơs dùl hìu drăp yang yau kờ` gùt dunia g^t tus bơta niam chài rơgơi Tây Nguyên he dê niam bè hơ\, geh niam krơi is mờ uă bơta bè hơ\.

Kờ` gơboh mờ ù tiah neh kis bơh dềt tus dờng, cau chài jòi phan yau Võ Minh Luân gơboh jơh mờ ală bơta bè Tây Nguyên. Bơh bơta chờ mờ phan ù buh, bi tus mờ pang rùp, sră, rùp geh tơngu me Tây Nguyên lài do mờ tu\ do.

Tàm brê bơnơm House tu\ do geh uă pang rùp bơh ală cau chài wăc rùp geh pơnrơn ngan tàm càr Dak Lak neh geh tu\ geh khà pơn jờng tàm tiah do, tàm lơgar mờ tus bal ràng tơl^k pang rùp dunia.

Uă phan rùp tàm khà do geh cau chài wăc rùip pà bi in mờ kơ\p kờ` ală pang rùp do geh prăp gàr tàm ù tiah Tây Nguyên dê sùm sùm.

Cau mblàng Ndong Brawl