Sàh Dam Rông 4, càr Lâm Đồng geh lơh tàm tơngu me tơrgùm bal 3 sàh: Dà Tông, Dà Long, kơnhoàl Dam Rong lài do, mờ sàh Dơng K’ Nơh kơnhoàl Lạc Dương lài do, tiah tờm lơh broă sră nggal geh lơh tàm hìu lơh broă sàh Dà Tông lài do. Sàh geh 90% khà kờp làng bol là jơi bơtiàn ờ gal cau bè: Mnông, K’ Ho, Mà… ồng Dà Cắt Tư, kòn cau Mnông, cau geh bơngă pin dờn tàm ƀòn lơgar đơs là: “Lơh jăt broă lơh gơnoar atbồ ƀòn lơgar bàr kấp nàng rềp làng bol rơlao, drơng broă làng bol in niam rơlao… Tŭ lơh broă broă lơh gơnoar atbồ ƀòn lơgar bàr kấp den làng bol rơ̆p dờp uă bơta kwơ rơlao, bè geh ờ tă priă ai oh kòn in lòt bơsram, broă sền gàr bơta pràn kơl dang să jan làng bol in geh niam rơlao, tàm hơ̆ uă ngan là cau dờng sơnam bè bol añ geh sền gròi niam rơlao. Bol añ kung gam sùm pin dờn mờ kơ̆p kờñ bè hơ̆”.

Sàh Bảo Thuận, càr Lâm Đồng tơnggơs tàm ală bơta tơmŭt bal 3 sàh Đinh Lạc, Bảo Thuận mờ Tân Nghĩa, geh khà kờp làng bol mờr 30 rơbô nă cau, mờr nggùl là làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau K’Ho, Raglai, Mạ... Tơnơ̆ 2 nhai lam lơh broă lơh gơnoar atbồ 2 kấp, broa wlơh bơh mpồl lơh broă gơnoar atbồ 2 sàh cih dờp ală cồng nha niam ngan. Broă nguui măi mok yal tơngĭt jơnau tàm đơng lam, atbồ cèng wơl cồng nha drơng broă làng bol in. Kra ƀòn K’ Brệp ơm tàm thôn Kala Kròt, sàh Bảo Thuận, càr Lâm Đồng pà gĭt: “Broă tơmŭt bal gơnoar atbồ 2 kấp, kấp càr mờ kấp sàh là dùl tàm ală broă lơh ai lơh lài bơh Dà lơgar dê nàng kờñ bơt bơtàu mờ bơtàu tơnguh ƀòn lơgar ngai sơlơ niam rlau tai. Ƀòn lơgar ngai sơlơ bơtàu tơnguh rlau, pas pràn rlau, niam jak rlau. Làng bol pin dờn tĕ mờ broă tơmŭt bal gơnoar atbồ ƀòn lơgar 2 kấp bơh Dà lơgar dê dong làng bol he dê tam gơl niam rlau tai”.

Mùl màl pà gŏ, broă tam gơl broă lơh gơnoar atbồ ƀòn lơgar bàr kấp neh pơgồp bal tàm broă tơnguh nùs nhơm pin dờn bơh làng bol dê, tơnguh uă cồng nha đơng lam, ală sră pơ-àr geh bơsong mhar niam, loh làng rơlao, di pal mờ jơnau kờñ bơh làng bol dê. Bi Uưm, kòn cau Bơnhàr, 28 sơnam kis tàm ƀòn Chrơng, sàh H’ra, càr Gia Lai pà git: “Tŭ do geh ai tơl kwang bàng bơto sồr lơh sră pơ-àr den tàng mhar ngan, làng bol tus lơh sră pơ-àr mhar niam, ờ gam lơyài bè lài do tai. Să tờm añ bơh sàh H’ ra lài do tus tàm do nàng lơh sră pơ-àr hìu nhă, rơ̆p tus neh geh bơto sồr nền nòn bơh tàm broă ai sồ, tus mờ ală sră pơ-àr pal bơtơl, lơh mhar ngan, di mờ jơnau pơrgon, ờ lơh kal ke lơi…”.

Sàh Phú Thiện, càr Gia Lai geh tơnggơs jat tàm ală bơta tơmŭt bal ƀòn drà dềt Phú Thiện mờ ală sàh Ia Sol, Ia Piar mờ Ia Yeng.

Do là ù tiah geh bơta ƀuơn bơta pràn nàng tam uă kòi sre, tào mờ ròng phan poan jơng. Ồng Nay Keng – Kwang atbồ thôn Plơi Rbai, sàh Phú Thiện pà gĭt.“Bơh tŭ tơmŭt bal ală sàh mờ tam gơl tus gơnoar atbồ 2 kấp, broă bơsong sră pơ àr gơnoar atbồ neh mhar niam rlau, ƀuơn ngan rlau. Ngan ngồn tŭ tus tàm anih lơh broă lơh sră pơ àr, làng bol ndrờm geh bơto pơlam, dong kờl jơh nùs, sră pơ àr geh tơrmù, ờ gam kal ke bè lài do tai. Tŭ do, tàm mpồl lơh broă gơnoar atbồ sồ, ală bơta sră nggal, sră pơ àr bơh kấp hơđang ndrờm pơyoa tàm Zalo tàm dơlam is, ờ gam kal ke sră pơ àr bè lài do tai, kơnờm bơh hơ̆ ală dơ̆ pơrjum kung geh tơrmù ƀà sơl.

Git gŏ bè cồng nha bơh broă lơh gơnoar atbồ ƀòn lơgar bàr kấp tơnơ̆ 2 nhai lơh broă, ồng A Ly, Phó Ƀí thư Ci ƀộ, kwang atbồ ƀòn Pâ Cheng, sàh Đăk Pxi, càr Quảng Ngãi chờ hờp pà git, broă bơyai lơh gơnoar atbồ ƀòn lơgar bàr kấp mùl màl di mờ nùs nhơm làng bol dê.

Broă lơh neh geh tam pà kấp tus ƀòn lơgar lơh, ngui măi mok tàm broă atbồ, den tàng ală sră nggal geh bơsong mhar ngan: “Tơnơ̆ mờ tŭ tơmŭt bal ală sàh, tŭ do bơta niam drơng broă làng bol in bơh broă crơng gơs mờ tơnguh uă cồng nha broă lơh bơh Anih tờm Drơng broă lơh Sră pơ-àr gơnoar atbồ dà lơgar là niam ngan mờ geh cồng nha. Tàm do, ală sră nggal geh bơsong dùl mpồng, loh làng, ndrờm bal, bơsong broă mhar ngan, dong kờl làng bol tềm pềr tơngai, bơta pràn làng bol chờ hờp ngan. Anih tờm lơh broă sàh rềp hìu làng bol, ai tơl bơta ƀuơn làng bol in uă ngan. Mpồl kwang bàng lơh broă đềt mềr, bơto sồr jơh nùs, ai geh nùs nhơm niam tŭ làng bol tus lơh broă. Broă lơh mhar ngui măi mok pa kung dong kờl tàm broă jòi sền, jào sră mờ dờp cồng nha mhar, ƀuơn”.

Sơr lèt gan ală nam nhai kal ke tài bơh tam lơh lời wơl, sàh Cư Pơng, càr Dăk Lăk, tŭ do neh tam gơl pràn kơl dang. Ală gơl gùng lòt tàm ală sàh tàm ƀlàng sre geh pờ ơnàng, lơh kơ̆ kơnhăp, lơh geh bơta ƀuơn ngan lòt rê mờ lơh broă sa, Rbòng dà geh lơh kơ̆ kơnhăp, gàr tơl dà tuh ai rlau 80% bă ù broă lơh sa suơn sre. Ală hìu bơsram pơn jat tai geh bơcri priă lơh, lơh niam wơl, lơh geh jơnau kờñ bơsram sră tàm ƀòn lơgar.

Ồng Y-Blun Mlô – đơng lam bồ sàh Cư Pơ̆ng, pà gĭt, làng bol ală jơi bơtiàn gam tàm sơm bat bal dà kơl hề dồ nùs wèt tus jơnau kờñ bơtàu tơnguh kơ̆ kơl jăp:“Tŭ làng bol wă mờ lơh jat di gùng dà broă lơh, broă lơh bơh Đảng mờ Dà lơgar dê, rài kis làng bol ngai sơlơ bè ờs mờ bơtàu tơnguh. Is ồn, ală priă bơcri bơh Dà lơgar dê neh lơh geh ală bơta ƀuơn ai làng bol in bơcri priă lơh sa, tơnguh uă priă lơh geh. Kơnờm bơh hơ̆, làng bol sơlơ pin dờn tàm bơta sền gròi, sền gàr bơh Đảng mờ Dà lơgar dê. Ală broă geh gơrềng tus broă lơh, adat boh lam tŭ do kung neh geh làng bol iăt ƀuơn ngan mờ lơh jat niam.”