Lơh kah rơngal Kon Ka Kinh
Thứ tư, 08:27, 20/08/2025 Cau mblàng K’Duẩn/Cau cih Nguyễn Thảo Cau mblàng K’Duẩn/Cau cih Nguyễn Thảo
VOV.K'Ho- Tàm gùl tiah tờm bơh Tiah Sền gàr tiah kis dunia Kon Hà Nừng, Brê dà lơgar Kon Ka Kinh, càr Gia Lai là anih prap ơn li la siñ họk kuơmàng ngan, mờ kung cèng bềng bơta pràn dờng ngan ai bơtàu tơnguh lòt nhơl brê bơnơm pơgồp bal mờ mpồl bơtiàn mờ niam chài bơh jŏ tàm do. Tŭ do, càr Gia Lai gam rơhời lam lơh ală jơnau lơh nền sền gàr mờ ngui dipal ală bơta kuơ niam ngan, wèt tus ai Kon Ka Kinh gơ gơs là anih tus pơn rơ ngan tus mờ nac lòt nhơl tàm lơgar mờ ală lơgar.

Mpồl lơh broă bơh Anih duh broă Làng bol càr Gia Lai bal mờ ala mat Sờh Niam chài – Tàp pràn să jan mờ Lòt nhơl, uă mpồl bơyai lơh lòt nhơl dê pa geh dơ̆ lòt sền Brê dà lơgar Kon Ka Kinh. Mìng ơm ngài gùng dà lơgar 19 bàr, pe kơi sồ, bơh tŭ weh tàm tiah lơh broă sră pơ àr bơh brê dê, ù tiah gơ lơh bè neh mut tàm dùl dunia ndai: ală tap sap sèng bơh tờm chi git nđờ rhiang nam, sap dà croh hòr bơrlŭ bal mờ sap sềm nrau, tap nhơt, chi che li la ngan bal mờ nhơm lơngờm lơh roh jơh tơl bơta nggồr nggàc, bòl glar pah ngai. Mut jrô rlau, mpồl sền gŏ mpồl il sơmañ sa nhơt, bơnun poal hơđang ntê jơnhua, ală jun lòt hơ đơm brê dờng. Lòt còp brê dà lơgar Kon Ka Kinh dơ̆ do, ồng Phạm Anh Tuấn – Củ tịc Anih duh broă Làng bol càr Gia Lai đơs nền: “Brê dà lơgar Kon Ka Kinh là phan kuơ mờ trồ tiah ai pà, ờ mìng ai càr Gia Lai in, mờ gam ai Việt Nam mờ dunia in tai. Ngai do, mpồl lơh broă tus ndo geh tơl jơh ală sờh, gah broă lơh mờ mpồl lơh broă gah lòt nhơl bal mờ gơp lòt sền nàng jòi broă lơh ờ mìng prap gàr mờ gam ngui niam bơta kuơ lòt nhơl, mờ kung jà gơp bơyô ală lơgar tus sền, jòi git bè tiah kis niam bơnĕ do”.

Mờ bă ù ơnàng mờr 42 rbô lồ brê geh is, khà jơm glòm mờr 94%, Kon Ka Kinh là hìu bơh rlau 1 rbô 700 jơi chi che mờ mờr 900 jơi phan kis dê, tàm hơ̆ geh ală jơi kuơmàng, ờ huan geh ngan bè bơnun jù tơrmồ rơmit, vọoc chà vá jơng jù bùh, nho 5 nha jŏ nam halà tòng kim tuyến. Do kung là tiah sơn đờm bơh uă dà dờng dờng bơh Tây Nguyên dê bè dà dờng Ba, dà dờng Đăk Pne, dà dờng Ayun, ờ mìng lơh lơngờm nhơm trồ tiah mờ gam sền gàr dà, lơh ring bal tiah kis brê bơnơm ai jơh gùt tiah dờng ơnàng tai.

Ờ mìng là phan kuơ siñ họk, Kon Ka Kinh gam lời wơl tềl kah yau mờ tiah pôs đồng kac màng K10 tàm rài tam lơh dră wơl bol sò tơm Mỹ. Tàm ală nam nhai hơ̆, “brê jơm glòm cau ling, brê wàng se bol sò tơm”. Tiah tờm bơh brê dê là ù tiah ơm kis bơh mpồl bơtiàn kòn cau Bahnar dê mờ bơta niam chài is ồn bơh hìu rông, phan lời wơl niam chài cing mồng, ồi kòn cau mờ ală dơ̆ lơh chờ bơh yau cèng bơta niam krơi is ù tiah brê bơnơm dê. Jơh ală bơta do lơh gơlik rùp bơrlŭ bal, ờ mìng dờng ơning ơnàng mờ gam niam bơnĕ, ờ mìng gam bè ờs bơta bơh yau mờ gam cèng uă jơnau yal. Ồng Trần Việt Anh, Củ tịc Ală mpồl lòt nhơl càr Gia Lai đơs, jơh ală bơta kuơ hơ̆ rơp lơh gơlik ală phan lòt nhơl niam ngan tàm tơngai tus: “Bol hi rơp lơh ală tour lòt nhơl kuơmàng pơgồp bal mờ lòt nhơl dà lềng mờ lòt nhơl brê bơnơm, pơn yơu tour 4 ngai 3 mang, mờ 2 ngai tàm Quy Nhơn mờ 2 ngai tàm Gia Lai, nàng nac lòt nhơl in sền gŏ bơta krơi is bơh tiah dà lềng dê mờ gam tryăng sền bơta niam hèr bơh ù tiah brê bơnơm dê tai. Broă pơgồp bal do rơp lơh pa, lơh gơlik tai bơta gơ hòi gơ jà ai tour bơh càr Gia Lai dê in, gơ hòi gơ jà jơh bal nac lòt nhơl tàm lơgar mờ bơdìh lơgar”.

Tàm bơta sền sơ wì bơh cau đềt mềr tơn mờ broă lơh prap gàr dê, ồng Ngô Đức Thắng, Kwang lam bồ Brê dà lơgar Kon Ka Kinh kơp kờñ, tiah do rơp bơtàu tơnguh gơ gơs anih lòt nhơl brê bơnơm tơlir, kơ̆ kơljap. Jat ồng, bơta do ờ mìng pơgồp bơnah sền gàr brê mờ gam prap gàr gen kuơmàng bơh ală jơi phan kis, chi che dê tai mờ ga, gơtùi ngui ală bơta pràn niam ngan, nàng Kon Ka Kinh ờ mìng là tiah drơng broă kơlôi sơnơng bè li la siñ họk in mờ gam gơtùi ndrờm bal mờ ală brê dà lơgar Cát Tiên, Cúc Phương, Ba Bể, Cát Bà… mờ geh pơnđàng àng gơ crà tàm sră wac rùp lòt nhơl: “Tơngai tus, bol hi rơp lơh pràn broă atbồ, sền gàr ù tiah brê bơnơm, bơta kuơ brê dê nàng drơng broă lơh prap gàr in, mờ kung sơlơ tơnguh tai tàm pơgồp bal mờ ală mpồl bơyai lơh lòt nhơl lơh 2, 3 bơta phan bơna, broă drơng ala mờ phan bơna drơng nac in, lơh tơrlòng lài 2, 3 tour- gùng lòt nhơl cèng bơta bơto bơtê, kơlôi sơnơng, yal tơnggit rùp să brê dà lơgar tus ală anih kơlôi sơnơng, hìu bơsram. Bol hi kung rơp lơh sră nggal, rơndap broă lơh nàng sồr bơcri priă lơh sir phan bơna, drơng niam ngan rlau jơh nac lòt nhơl in”.

Ồng Phạm Anh Tuấn – Củ tịc Anih duh broă Làng bol càr Gia Lai đơs là, tàm tŭ tơngai tam gơl nhơm trồ tiah mờ gơmù bơta li la siñ họk gùt plai ù, ală ƀă brê bè Kon Ka Kinh là phan kuơ ờ mìng is càr Gia Lai halà Việt Nam dê, mờ là jơtài bơh kòn bơnus dunia dê. Tơngai tus, bal mờ broă sền gàr nền nòn, kràñ cê, càr rơp lơh lài lơh gơs rơndap ù tiah, lơh phan bơna, bơh gùng mut tus ală anih drơng nac lòt nhơl in, pơgồp bal nền nòn mờ sền gàr tiah ơm kis mờ lơh jat kràñ cê ală jơnau sồr sền gàr tàm Brê dà lơgar Kon Ka Kinh: “Lài ngan, bol hi rơp kờp sền jơh ală broă lơh, bơh rơndap ù tiah tus broă lam lơh jat. Kờp dŭ tơrgùm lơh phan bơna lài – gùng mut, anih drơng ing nac lòt nhơl in, tơnơ̆ hơ̆ rơndap ù tiah wơl tàm brê, lơh anih tus đềt mềr mờ tiah ơm kis, ờ lơh aniai tus brê bơnơm halà lơh gơ rềng tus broă lơh bơh tiah ơm kis dê. Dut ndơl là lam lơh wă nac di mờ jơnau sồr, gàr nền nòn jơnau sồr sền gàr lơngăp lơngai bơh brê dà lơgar do dê”.

Kon Ka Kinh là gar đèk kuơmàng tàm nggùl ù tiah brê bơnơm dờng ơning ơnàng Tây Nguyên. Prap gàr mờ ngui niam bơta kuơ tiah do dê kung là gàr wơl tơnơ̆ do in dùl phan kuơ mờ trồ tiah neh sơrmah sơrmài ai pà.

Cau mblàng K’Duẩn/Cau cih Nguyễn Thảo

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC