VOV4.K’ho- Tơnơ\ mờ rơlao 10 nam bơyai lơh jăt jơnau kờ` bơh dà lơgar dê bè bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, muh măt tàm tiah [òn lơgar tiah Tây Nguyên geh uă bơta niam. Ală gơl gùng lòt geh bơcri priă lơh niam wơl, phan bơna geh niam, rài kis làng bol ngai sơlơ geh gơguh uă kơnờm bơh broă tam gơl bơhiàn lơh sa… Jơh ală neh lơh gơs bơta àng tàm [òn lơgar tiah Tây Nguyên dê.

Tus tàm xã tiah nhàr dà lơgar Ia Nam, kơnhoàl Đức Cơ, càr Gia Lai di tàm tu\ làng bol pa tơnhào jơh khà lơh sa, den tàng hìu nhă lơi kung chờ hờp lơm. Muh măt [òn lơgar tàm xã tiah nhàr dà lơgar do neh tam gơl krơi is ngan rơlao mờ lài, bơh kơnhoàl lòt tus tiah tàm gùl xã mờ tus tàm ală [òn neh geh lơh gùng dă mờ cài; hìu đam geh lơh dờng niam, kơl jăp. Ală broă lơh hìu bơsram, hìu sơnơm, bơtơ\t rơbòng dà, dà ngui sa… geh lơh mờ tơnguh geh cồng nha.

                          Uă ùr bơklao gam kơnòm să rơwah phan soh ờs mờng ku\p rùp jun bao

Mò Bùi Thị Thanh, Chủ tịch UBND xã Ia Nan pà g^t, nam 2011 lài do, tu\ xã lơh jăt broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, xã mìng geh 5 khà broă. Tus lồi nam 2020 do, xã Ia Nan neh geh 19 tàm 19 khà broă geh ai tàm broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa. Tàm hơ\ bơta kuơ màng ngan là priă geh tơl nă làng bol tàm xã geh rơlao 41 tơlăk đong; khà hìu rơ[ah gơmù gam hờ đơm 3%.

-Pơgăp mờ do 4 nam là xã kal ke, khà hìu rơ[ah kung uă. Kờ` làng bol tơnguh bơta ngăc ngar broă lơh sa, den kung pơgồp bal mờ ală gah lơh broă tàm kơnhoàl, pờ ală ơdu\ bơto nàng tam jào khoa học kỹ thuật. Dơ\ bàr tai là pờ ơdu\ bơto broă lơh ai ală hìu làng bol bơh 3 [òn kòn cau in.

Den tàng, làng bol neh rơhời iăt, dờn mờ g^t tàm broă lơh sa ngui khoa học kỹ thuật tàm broă lơh sa. Bơdìh hơ\ tai, pah nam kung dong kờl làng bol lơh jăt broă ai càn priă hìu rơ[ah, hìu ndrờm mờ rơ[ah, hìu làng bol kòn cau in. Priă càn geh làng bol ngui geh cồng nha.

Kung bè uă [òn tàm Tây Nguyên, [òn Cư\ Dluê, xã Hoà Xuân, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak neh tam gơl mờ ală pơngàr neh lơh niam, ală sơne\ gùng tàm xã ndrờm geh dă mờ bêtông, gùng lòt tàm sre, tàm suơn kung geh dă mờ bêtông jơh. Bàr đah gùng geh niam bơh uă bơta bơkào.

          Ală hìu niam geh uă tàm Tây Nguyên (Hìu ồng Y Măt Byă- Hoà Xuân- Buôn Ma Thuột)

Ồng Y Măt Byă, cau kis tàm [òn do pà g^t: broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa cèng geh uă tam gơl, bơh broă kơlôi sơnơng bơh tơl nă cau dê tus mờ cồng nha broă lơh mùl màl tàm suơn, tàm sre. Ồng Y Măt Byă đơs:

-A` go\ [òn lơgar tam gơl uă ngan, làng bol tu\ do neh g^t ngui khoa học kỹ thuật tàm broă lơh sa, tam bơrlu\ bal uă bơta phan tam tàm suơn kơphe, ală hìu ờ geh ù den neh g^t lòt lơh broă ơpah, g^t tềm pềr priă nàng blơi phan ngui tàm hìu nhă, bơsram bal tàm broă ngui sa di pal, ờ gam bè lài do tai geh kàr lơi sa jơh kàr hơ\.

Muh măt [òn lơgar gơguh niam là cơng tàng loh làng ngan bơh broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa. Ală gùng lòt pa geh dă mờ cài tàm gùt [òn, ală broă lơh dà ngui sa kung neh geh lơh tus tơn tàm [òn… Ală tam gơl do neh ai bơta pràn tus mờ bơta hờm ram gùt [òn lơgar tàm tiah Tây Nguyên dê.

Bi Hyôm, kis tàm [òn Chrơng I, xã Đăk Ta Ley, kơnhoàl Mang Yang, càr Gia Lai geh nùs nhơm go\ gơlơh bè do:

-Dà lơgar neh lơh gùng lòt [uơn ngan. Lài do lòt tàm 1 kơi sồ gùng hơ\ sồng tus tềng tơlung dà, tu\ do dà neh tus tàm [òn, gùng lòt rê [uơn ngan.

Tu\ broă bơ\t bơtàu broă lơh neh geh bơcri priă lơh, nùs nhơm kơlôi sơnơng tàm broă lơh sa làng bol dê geh tam gơl, rài kis rơhời ring niam den broă prăp gàr mờ tơnguh bơta niam chài rơgơi làng bol kòn cau tàm tiah do dê kung geh sền kuơ.

                                   Lo\ H’ Đa Êya yal ồi geh tà` nàng cau năc in

Bơh rơndăp broă prăp gàr bơta chài rơgơi cing mồng ală càr Tây Nguyên tus mờ lơh chờ ồi yau pa geh bơyai lơh mờ khà dà lơgar tàm càr Dak Nông lài do, neh pơgồp bal tàm broă prăp gàr mờ yal ală bơta kuơ niam chài rơgơi krơi is tiah Tây Nguyên dê.

Mò H’ Đă Êya, kis tàm [òn Nui, xã Tâm Thắng, kơnhoàl Cư\ Jút, càr Dak Nông pà g^t, lài do, làng bol ờ hoan ngan mờ broă soh phan ờs mờng kòn cau dê, sùm ngòt [às sìl mờ broă soh phan ờs mờng kòn cau dê. Mơya tàm ală nam pa do, mờ broă bơ\t bơtàu rài kis chài rơgơi tàm [òn geh lơh, broă soh phan ờs mờng kòn cau dê tàm ală dơ\ jun bao, lơh chờ neh geh uă.

                                    Gùng bơkào tàm thị trấn Buôn Trấp, kơnhoàl Krông Ana

Uă cau jun bao geh rơwah phan soh ờs mờng kòn cau dê nàng ku\p rùp jun bao mờ pơnyờ să ngan bè bơta do. Kơnờm mờ hơ\, den tàng broă tà` ồi yau ờs mờng kung geh tơnguh bơtàu bal sơl:

-Tu\ do, làng bol ờ gam ngòt [às sìl mờ broă soh phan ờs mờng kòn cau dê tai. Tu\ geh ală dơ\ lơh chờ, jun bao, ală broă bơyai lơh pơrjum dờng bơh Đảng, Dà lơgar, bol a` geh soh phan ờsmờng kòn cau Rơđê dê.

Bol a` kơ\p kờ` dà lơgar yal nàng bol a` gơtùi tăc geh phan mờ bol a` neh tà` gơs, nàng geh uă cau tàm ală tiah tàm gùt lơgar in.

Bơh rơlao 10 nam lơh jăt broă lơh jăt jơnau kờ` bơh dà lơgar bơ\t bơtàu [òn lơgar pa tàm Tây Nguyên, càr Gia Lai tu\ do geh 02 kơnhoàl mờ [òn dờng Pleiku bal mờ thị xã An Khê geh 100% khà xã geh khà [òn lơgar pa; càr Kon Tum kung geh 4 kơnhoàl là Đăk Hà, Đa\k Tô, Ngọc Hồi mờ Kon Rẫy geh bè khà xã [òn lơgar pa. Tàm đah jum Tây Nguyên, tus lồi nam 2020 do, càr Lâm Đồng geh 109 tàm 116 xã mờ 6 kơnhoàl geh khà [òn lơgar pa.

Càr Dak Nông neh geh kơnhoàl Dak Rlấp lơh geh khà [òn lơgar pa mờ tàm càr Dak Lak, [òn dờng Buôn Ma Thuột kung gam kơ\p cồng nha dờp lơh gơs broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa. Ală cồng nha do là cơng tàng pà go\ broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa tàm Tây Nguyên gam geh lơh pràn, mờ geh uă cồng nha dờng màng rơlao tàm tơnơ\ do. Đơs bè ală tam gơl bơh [òn lơgar tàm tiah Tây Nguyên bơh broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa ồng Điểu Mưu, Phó kuang atbồ tiah 2  pà g^t:

-Bơh nam 2009 tus 2020, broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa bơh Đảng, Dà lơgar neh bơcri priă ai làng bol in bè broă bơ\t bơtàu broă lơh, tơnguh priă geh làng bol in, oh kòn làng bol kòn cau tàm do geh bơsram sră tơl.

Bơh tu\ geh broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, làng bol sùm g^t sền gàr mờ tơnguh ală bơta kuơ ờs mờng, tam gơl nùs nhơm g^t wă, kơlôi sơnơng, tam kơl broă lơh sa, bơh tu\ hơ\ geh rài kis pah ngai sơlơ ring niam mờ tơnguh bơtàu rơlao.

Broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa neh cèng wơl muh măt pa ai tiah Tây Nguyên in. Bơh ală broă bơ\t bơtàu geh lơh niam rơlao, [uơn rơlao, tiah lơh sa suơn sre, [òn lơgar tàm Tây Nguyên geh bơnàng jă pa nàng tơnguh bơtàu, wèt tus dùl broă lơh sa suơn sre pa, ală tiah [òn lơgar pas gơs.

Cau cih Nam Trang-Cau mblàng Ndong Brawl