VOV4.K’ho - Lơh jăt jơnau kờñ dà lơgar bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, uă ƀòn, xã tàm Tây Nguyên neh gơguh loh làng ngan. Rài kis phan bơna, nùs nhơm bơh làng bol geh gơguh ngan. Mờ xã Cư̆ Suê, kơnhoàl Cư̆ Mgar, càr Dăk Lăk den gơguh niam hơ̆ là broă lơh ồs đèng, gùng lòt, hìu sơnơm neh tus tàm ƀòn tơn. Làng bol ală ƀòn tàm xã dùl nùs bal chồl pràn broă lơh sa, tus bal lơh pas.

Ù tiah kis kloh niam, hìu đam geh lơh dờng niam, làng bol chờ hờp, hơ̆ là bơta mờ cau lơi kung gŏ loh làng ngan tŭ lòt tàm ală gơl gùng dă mờ bê tông tàm gùt ƀòn Sút Hluốt, xã Cư̆ Suê, kơnhoàl Cư̆ Mgar, càr Dăk Lăk.

                                        Cau ùr xã Cư̆ Suê sơnka sền gàr ală gơl gùng bơkào

Mò H’ Đàn Niê, kwang atbồ ƀòn Sút Hluốt pơn yờ să đơs, bơh dùl ƀòn rơƀah, kơnờm mờ broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, ƀòn Sút Hluốt neh tam gơl ngan. Gùng lòt geh ƀuơn, phan geh lơh bơh broă lơh sa suơn sre geh tăc niam, rài kis bơh làng bol geh gơguh. Bal mờ hơ̆ là bơta niam bơsram sră, tơnguh uă jơnau git wă kung geh pờ uă. “Bơh tŭ lơh jăt broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, ƀòn bol añ neh geh uă tam gơl pơn drờm mờ lài. Làng bol git wă rơlao tàm broă dong kờl bal tơnguh bơtàu lơh sa, ròng phan, tam phan, lơh kơphe jăt kỹ thuật pa. Broă bơto bơtê mờ bơsram kung geh sền gròi, ờ gam bơta kơnòm dềt sơbì bơsram tai, ală kơnòm dềt ndrờm geh bơsram tus cao đẳng, đại học, bơsram phổ thông jăt di mờ sơnam geh ai. Broă chơ̆t jê, jun bao kung geh lơh jăt mờ bơhiàn niam, ờ bơyai lơh ies cau chơ̆t jŏ ngai tai, lơh roh tơngai, tìs mờ kơrnoăt tàm broă rơcang sơndră mờ kòp gơtờp, lơh ờ niam tus mờ bơta lơngăp lơngai ƀòn lơgar”.

Kung ndrờm mờ ƀòn Sút Hluôt sơl, tàm 10 ƀòn xã Cư̆ Suê kung gơguh niam bơh broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa sơl. Gùng lòt geh lơh kơl jăp mờ ồs đèng neh geh àng tàm gùt xã, dong kờl làng bol geh tơl bơta niam nàng chồl pràn tàm broă lơh sa, bơta chài rơgơi, lơh sơnơm, bơto bơtê mờ bơsram geh sền gròi bơcri priă, dong kờl làng bol tơnguh uă rài kis ală bơta. Khà geh ngui dà kloh niam geh rơlao 88%, khà hìu ngui ồs đèng ờ do ờ dă, sùm geh mờr 100%... Ồng Y Hoa Niê, cau geh bơngă pin dờn tàm ƀòn Sút Mđưng, xã Cư̆ Suê kơlôi mờ đơs. “Di lah pơn drờm mờ lài do den làng bol neh git mờ wă uă rơlao, geh broă tam gơl tàm broă lơh sa, tam phan tàm suơn, kơnờm mờ hơ̆ den tàng geh tơnguh cồng nha, bơta niam geh nia rơlao. Làng bol tơriang tơriồng tàm broă lơh sa, lơh jăt di mờ gùng dà, adăt boh lam bơh Dà lơgar, bơ̆t bơtàu ƀòn ngai sơlơ tơnguh bơtàu, ờ lời gơtìp ală bơta bè lài do là sùm ñô sa, ờ bài lòt lơh broă tai. Tŭ do, ƀòn lơgar neh geh tam gơl pa uă”.

                  Gùng mŭt tàm xã bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa Cư̆ Suê, kơnhoàl Cư̆ Mgar, càr Dăk Lăk

Ồng Đặng Văn Hoan, Củ tịc UɃÑZ xã Cư̆ Suê, kơnhoàl Cư̆ Mgar pà git, bơh lồi nam 2018, xã Cư̆ Suê neh lơh geh khà bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa. Tus tŭ do, xã Cư̆ Suê pơn jăt tai lơh ngan tơnguh uă khà ală broă mờ sền tus broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa tơnguh uă. Nam 2021, priă geh tơl nă cau tàm xã geh 52 tơlăk đong, gơguh 18 tơlăk đong pơn drờm mờ nam 2019, khà hìu rơƀah là làng bol kòn cau tàm kơnhoàl neh gơmù uă, tŭ do mìng gam 3%, khà hìu tơl ngui tơl sa ngai sơlơ gơguh. Tơngai tus, Đảng ủy, UɃÑZ xã pơn jăt tai ai “tơnguh bơtàu nàng ring niam, den tàng tàm ală kơrnoăt neh geh ai geh sền gròi ngan tus mờ broă tơnguh bơtàu lơh sa. Ồng Đặng Văn Hoan pà git tai: “Hòi jà làng bol pal tam gơl phan tam, bơ̆t bơtàu ală broă lơh sa mpồl bal bè ală hợp ták xã lơh sa suơn sre broă lơh drơng ala nàng lơh bè lơi geh blơi, lơh ală phan geh lơh bơh broă lơh sa suơn sre tàm do dê. Pơn jăt tai bơ̆t bơtàu 1 hợp ták xã kơphe kơl jăp tàm tiah do nàng hòi jà làng bol kòn cau tus bal tàm hợp ták xã nàng lơh bè lơi tơnguh khà geh kuơ kung bè phan kă bro geh bơta niam gơguh rơlao. Dơ̆ bàr là bơ̆t bơtàu nhơl chờ mpồl bơtiàn nàng bañ geh bè broă gơtìp rơƀah tai mờ bơ̆t bơtàu xã geh gơguh bè broă lơh sa”.

Mờ ală cồng nha neh lơh geh, pin dờn là rài kis làng bol kòn cau Rơđê tàm xã Cư̆ Suê, kơnhoàl Cư̆ Mgar ngai sơlơ gơguh.

Bơta chờ hờp ngan là jơh ală làng bol kis tàm kơnhoàl Cư̆ Mgar neh git gơnoar lơh tờm den tàng tus bal uă ngan tàm broă tă ngai lơh broă, tă priă bal mờ phan bơna tàm broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa. Broă lơh gùng lòt tàm kơnhoàl geh tơl niam tàm broă tơrbŏ bal mờ ală xã, rơlao 95% gùng lòt tàm kơnhoàl neh geh dă mờ cài bal mờ bê tông. Tàm ală nam do, kờp jơh khà priă bơcri ai broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa tàm kơnhoàl geh rơlao 1 rơbô tơmàn đong. Tàm hơ̆, hòi jà làng bol tă geh mờr 56 tơmàn đong mờ rơlao 22 rơbô ngai lơh broă.

Tơngai bơh nam 2021 tus 2025, kơnhoàl Cư̆ Mgar, càr Dăk Lăk pơn jăt tai tơnguh uă bơta niam ală khà broă neh geh lơh, tơnguh bơtàu bè bơta niam ală khà broă geh ai nàng wèt jăt bơta pràn kơnhoàl dê là bơta chài rơgơi, nhơl chờ. Mờ tơrgùm bơcri priă bơ̆t bơtàu ală broă lơh ndrờm bal, drơng gàr rài kis lơh sa mpồl bơtiàn, gàr niam bơta lơngăp lơngai, ờ do ờ dă, tiah kis ƀòn lơgar. Lơh ngan geh priă tơl nă cau pah nam ndrờm gơguh, khà hìu rơƀah gam hờ đơm 5%; lơh ngan geh “Kơnhoàl ƀòn lơgar pa”.

Cau mblàng Ndong Brawl