VOV4.K’ho - Mŭt tàm nam pa 2022, càr Kon Tum neh geh 36 xã geh khà ƀòn lơgar pa, tàm hơ̆ geh uă xã tàm tiah làng bol kòn cau. Mùl màl broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa tàm ală xã do pà gŏ, kơnòm mờ broă lơh geh ală broă lơh niam bơh ală cau tàm mpồl bơtiàn, làng bol pin dờn lơh jăt gùng dà broă lơh bơh Đảng, gơnoar atbồ xã den tàng ƀuơn tàm broă lơh ngan lơh geh ală khà broă.

Ală ngai do, bal mờ nùs nhơm chờ is bè cồng nha lơh broă sa bơh tơl hìu dê, làng bol kis tàm ƀòn Kon Hnông Pênh, xã Đăk Hring, kơnhoàl Đăk Hà, càr Kon Tum gam geh bơta chờ bal, hơ̆ là rơcang ai ngui hìu rông ƀòn dê. Hìu rông geh lơh ñhoa rơlao 10 thơ̆k, bă ù ơnàng di pơgăp 120 thơ̆k vuông mìng gam tìm rơkàng mờ ja tai là geh ai ngui. Satềp do geh lơh anih nàng pơrjum ƀòn lơgar.

         Ƀí thư Ci ƀộ ồng A Khế (đah kiao) bal mờ kwang đơng lam xã Đăk Hring sền broă lơh hìu tàm ƀòn

Ồng A Khế, Ƀí thư Ci ƀộ ƀòn Kon Hnông Pênh pà git, bŭ lah neh geh broă kờñ bal bơh gơnoar atbồ xã Đăk Hring bơh sơnrờp tơn, mơya nàng 2019 hìu làng bol tàm ƀòn mờ mìng là làng bol kòn cau Sơdàng tus bal, dùl nùs lơh geh hìu rông là bơta ờ tŭ lơi ƀuơn. Bơdìh ờ broă lơh bơnàng, ñjrong lơh mờ bê tông, lơh ală bơta gam tai tàm hơ̆ geh xà gồ, rui mè, rơkàng tìm ndrờm lơh mờ phan ờs mờng. Nàng làng bol geh lòt rơlao 5 kơi sồ gùng tơwès ja tìm, lòt rơlao 10 kơi sồ nàng òt chi cèng rê lơh hìu… den să tờm ƀí thư Ci ƀộ ồng A Khế sùm là cau lam lài, hơ̆ sồng boh bơr chờ hờp bal tàm broă lơh nàng ală cau tus bal lơh gơs broă dờng: “Là Ƀí thư Ci ƀộ he đơs mờ làng bol là hìu rông ƀòn dê neh sèt pal geh hìu rông pa lơh anih pơrjum ƀòn. Ƀuơn là neh geh kwang bàng xã dong kờl phan, bê tông, mơya làng bol kung pal lơh bal hơ̆ sồng lơh gơs. Mơa ờ mìng ring nùs bal lòt tơwès ja, òt chi nàng lơh hìu rông, tơl hìu làng bol kis tàm ƀòn gam tă tai 500 rơbô đong nàng blơi phan. Làng bol dờn mờ lơh jăt den he pal là cau sơbnrờp ngan mŭt tàm lơh broă”.

                                          Làng bol lơh niam gùng lòt tus tàm tiah lơh sa

Mờ cau lam lài là Ƀí thư Ci ƀộ ồng A Khế, hơ̆ sồng cau geh đảng Y Oanh, A Kiên, A Wir… ƀòn Kon Hnông Pênh neh lơh gơs khà broă sồ 6 bè phan bơna chài rơgơi tàm broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa. bơdìh hơ̆ tai, ală cau geh đảng do gam sùm lam lài tàm broă tơnguh bơtàu lơh sa, bơ̆t bơtàu hìu nhă ring niam, git gàr bơta lơngăp lơngai ờ do ờ dă mpồl bơtiàn, pơs wàs kloh niam bal ƀòn lơgar… den tàng làng bol pin dờn.

Pa do ngan, nàng pờ ơnàng gùng ƀòn ƀuơn tàm broă lòt rê mờ pơn diang phan geh lơh bơh broă lơh sa suơn sre, hìu nhă ồng A Sương mờ A Khánh neh ai is ù nàng lơh gùng lòt. Bơsong geh priă geh tơl nă cau, dờn jăt jơnau lam sồr bơh ală cau geh đảng, uă làng bol neh sơbì bơhiàn guh bic jơla, geh sùm broă lơh di tơngai mờ lơh ngan tàm broă bơsram sră nàng tơnguh bơta ngăc ngar tàm broă lơh.

                                                   Gùng ƀòn lơgar pa tàm xã Đăk Hring

Tŭ do, kòn Kon Hnông Pênh neh geh 70 hìu tus bal dờp còr bơsơ̆t cao su mờ 2 nông trường tàm xã do. Priă nhai geh tàm nam pa do tơl nă cau bơh 6 tus 7 tơlăk đong. Tàm ngai mờr satềp, tơl nă cau lơh broă tàm Nông trường geh pơn jờng tai priă nhai dơ̆ 13 geh rơlao 10 tơlăk đong. Ồng A Phinh, dùl nă cau tàm ƀòn pà git, gŏ broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa là drơng làng bol in, cau geh đảng tàm ƀòn lam lài tai, đơs di den añ bal mờ làng bol tus bal lơh jăt: “Kwang bàng, cau geh đảng đơs di den he pal dờn. Làng bol tam klăc bal nàng bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa. Tàm hìu tam phan, lơh công nhân cao su nàng tơnguh bơtàu lơh sa. Broă tus bal bơh ƀòn lơgar den pơgồp bal tàm broă lơh gùng lòt tàm ƀòn, pơs wàs kloh niam gùng ƀòn”.

Bal mờ broă neh lơh geh ală khà broă bè bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, tus tŭ do rài kis bơh tơl hìu làng bol tàm ƀòn Kon Hnông Pênh neh geh ală tam gơl ngan. Hìu geh lơh kloh niam, oh kòn geh mè bèp sền gàr tàm broă bơsram sră. Tàm ƀòn mìng gam ală hìu cau dờng sơnam, cau ờ geh cau ròng siam, ờ tơl ràn lơh broă gơwèt hìu rơƀah, gam tai ndrờm tàm khà tơl ngui tơl sa mờ pas gơs. Tàm tŭ khà măt ală hìu geh bơh 100 tơlăk đong tus git nđờ rơhiang tơlăk đong, bè A Phinh, A Cần, A Plo, A Ir… ngai sơlơ geh uă, den khà măt ală hìu rơƀah gam ngai sơlơ gơmù. Đơs bè broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa bơh làng bol kis tàm ƀòn Kon Hnông Pênh dê, ồng Nguyễn Văn Dũng, Ƀí thư Đảng ủy xã Đăk Hring, kơnhoàl Đăk Hà đơs: “Gơnoar, kơnòl bơh làng bol tàm do geh tơnguh, tàm hơ̆ uă ngan là gơnoar bơh ồng ƀí thư Ci ƀộ neh đơng lam Mpồl atbồ ƀòn, hơ̆ sồng ală mpồl lơh broă tàm broă hòi jà làng bol tus bal tă pơgồp broă bơ̆t bơtàu ală broă lơh, nàng pơgồp bal tàm broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa xã dê. Bơdìh hơ̆ tai, ală hìu kung neh git broă bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa bơta tờm là làng bol. Làng bol kung neh ring bal tus bal tă ngai lơh broă bal mờ bơta pràn lơh broă nàng bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa”.

Kơnờm mờ broă lơh geh uă broă lơh niam bơh broă lơh tờm, cau lam lài bơh ƀòn Kon Hnông Pênh dê kung bè 8 ƀòn gam tai tàm xã, lồi nam 2021 pa do, xã Đăk Hring, kơnhoàl Đăk Hà neh geh 19 tàm 19 khà broă mŭt bal tàm mpồl 36 xã ƀòn lơgar pa càr Kon Tum dê. Satềp do, nam pa do bal mờ bơta chờ hờm ram tàm tơl hìu, làng bol kis tàm do gam geh bơta chờ bal mờ pơnyờ să bè ƀòn lơgar gam ngai tam gơl pa mờ tơnguh bơtàu.

Cau mblàng Ndong Brawl