VOV4.K’ho- Càr Kon Tum geh rlau 53% khà kờp làng bol là cau kòn cau, ơm kis uă tàm tiah sar lơgar ngài, tiah kal ke uă ir. Tài bè hơ\, den tàng tơnơ\ uă nam lơh jăt Broă lơh jơnau kờ` dà lơgar bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, jơh ală xã tiah kòn cau tàm càr Kon Tum uă ngan rơ\p mìng pa lơh geh ală broă [ươn lơh. Mơya, ờ go\ di là broă lơi kal ke là lơh ờ gơtùi ờ. Cơng tàng là tàm lồi nam 2019 pa do, xã Pờ Ê, kơnhoàl Kon Plông bal mờ rlau 95% là làng bol kòn cau H’rê neh lơh jơh ală broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa.

Viôlắc là dùl tàm poh [òn bơh xã Pờ Ê, kơnhoàl Kon Plông dê. {òn Viôlắc geh 82 hìu bơnhă làng bol bal mờ mờr 300 nă cau kòn cau H’rê ơm kis. Bơta dờng màng ngan tàm [òn Viôlắc là ờ gam hìu bơnhă làng bol lơi là hìu bơnhă r[ah mờ digơlan gơbàn r[ah wơl. Lơh geh bơta do là kơnờm bơh ală hìu bơnhă ndrờm jơh nùs jơh tồr tàm bơto sồr bal mờ gơ\p tàm broă lơh sa. Bi A Khan, kuang ătbồ thôn pà gi\t, bơh tu\ xã, hơ\ sồng kơnhoàl mblàng yal, hòi jà, bơto pơlam bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, lơh broă lơh sa bơh làng bol tàm [òn dê tam gơl uă ngan mờ să tờm hìu bơnhă bi dê kung là dùl krơh pơnrơ bơtàu tơnguh lơh sa.

Bi A Khan, yal: Làng bol sùm lơh sùm tàm bơtàu tơnguh lơh sa, tơryang tơryồng tàm pơrlòng dong kờl bal mờ gơ\p tàm pơgơl ngai lơh broă. Khin cha tam ală tờm chi geh cồng nha lơh sa uă. Tu\ do là tam tờm đương quy, tờm đinh lăng, kơphê. Bơdìh hơ\ tai gam ròng ală phan ròng geh priă jền uă bè ròng sur. Să tờm a` tàm bơtàu tơnguh lơh sa den bơr đơs pal gơ jăt bal mờ tê lơh den làng bol hơ\ sồng iăt jăt he. Să tờm a` tu\ do kung lơh gơlik ală broă lơh bơtàu tơnguh lơh sa nàng làng bol in lùp bơsram mờng chài nàng lơh sa bơh thôn dê đơs bal mờ bơh să tờm he dê đơs is ngai sơlơ bơtàu tơngguh rlau tai.

Bi A Véc sền gàr kơphê tiah mrềt

Mờ jơnau kờ` lơh geh jơh ală broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa tàm lồi nam 2019, tàm jơh ală tu\ lam lơh jăt, gơnoar ătbồ xã Pờ Ê, kơnhoàl Kon Plông sùm sền ai làng bol lơh mpồl cau tờm. Ồng Châu Văn Lâm, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Pờ Ê, kơnhoàl Kon Plông pà gi\t, nàng lơh gơrề geh nùs nhơm tàm pơrlòng lơh broă lơh sa, kă bro ờ bài kong mờ bơta jơgloh r[ah, bơngơl gơla, gơnoar ătbồ mờ ală mpồl cau tàm do rề ơnàng ală cau dùl nă să, mpồl cau pơnrơ tàm mpồl bơtiàn. Ồng Châu Văn Lâm, đơs: Jơh ală anih lơh broă chính trị tus bal tàm dơ\ mblàng yal, hòi jà mờ ai ală kòn bơnus geh bơngă pin dờn ngan tàm thôn lơh tờm, bè cau kra [òn, cau geh bơngă pin dờn, Bí thư Chi bộ, kuang ătbồ thôn mờ ală ban bơtàu tơnguh thôn. Jơh ală tus lơh bal, gi\t wa\ ală tơngume dờng bè broă lơh bơ\t bơtàu [òn lơgar pa bơh hơ\ den hơ\ sồng lòt mblàng yal, hòi jà làng bol pà ù lơh gùng, hơ\ sồng sơlơ tơngguh tai lơh sa jăt gùng dà dờng bơh kơnhoàl, bơh xã dê.

Tàm xã Pờ Ê, cau lơi kung gi\t lơm broă lơh bơtàu tơnguh lơh sa bơh hìu bơnhă bi A Véc dê. Nam do, bulah rơ\p pa 28 sơnam lơm, mơya bi A Véc neh lơh geh priă jền gi\t nđờ rhiang tơlak đong pah nam kơnờm bơh broă sền gàr niam 2 rbô tờm kơphê tiah mrềt, sur kơltau sơnràng làng liăp gi\t nđờ jơ\t nơm, hơ\ sồng gi\t nđờ rhiang nơm tai iar ada…Ờ go\ di mìng lơh pas ai să tờm mờ hìu bơnhă in lơm gời ờ mờ bi A Véc gam là “cau dong kờl bơta chài tam phan, ròng phan” ai ală hìu bơnhă làng bol tàm thôn rềp, [òn ngài dê in tai. Bi A Véc, đơs: Làng bol tàm [òn kal ke bè kòp bơtờp do den lòt tìp mờ a`. A` tus hờ hìu bơto pơlam halà a` dong kờl sơm [à khi in. Ai bè phơng sih kơphê in, bơta chài do ne den khi kung lùp mờ a` sơl, a` kung jơh nùs sơl lòt sền mờ mblàng yal ai khi in gi\t bơta chài pa.

Hìu ơm bơh dùl hìu bơnhă làng bol dê tàm [òn Viôlắc, xã Pờ Ê

Bơh bơta lơh ngan bơh tơl nă cau, hìu bơnhă tus dì bơta dùl nùs bal, tơrgùm bal pràn bơh jơh gùt mpồl bơtiàn dê, jơh 7 thôn, [òn bơh xã Pờ Ê dê ndrờm geh dờp là thôn, [òn niam chài; 100% hìu bơnhă làng bol tàm xã geh đèng, dà sàng goh ngui sa tàm rài kis; 100% gơl gùng lòt tus xã, tus thôn geh lơh lă cài mờ lơh mờ sơmang, bê tông; jơh ală thôn, [òn ndrờm geh hìu niam chài mờ tiah tàp pràn să jan geh tơl khà lơh geh jơnau kờ` pơrjum cribơyai bơta niam chài, đơs crih tam ya, tàp pràn să jan drơng làng bol [òn lơgar in. Lồi nam 2019, priă lơh geh kờp bal dùl nă cau bơh xã dê geh rlau 35 tơlak đong; khà hìu bơnhă r[ah gơmù gam hơđơm 5% sơrlèt mờ broă jàu. Ồng Châu Văn Lâm, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Pờ Ê, kơnhoàl Kon Plông pà gi\t, gơnoar ăbồ xã sền, geh tơl khà rơ\p mìng là broă bơh sơnrờp lơm tàm bơ\t bơtàu [òn lơgar pa.

Ồng Châu Văn Lâm, đơs: Jăt tàm bơta bơto pơlam bơh càr mờ bơh kơnhoàl dê, kuơmàng tơrgùm tàm gah lơh broă sa sươn sre nàng tơngguh priă lơh geh ai làng bol in. Bol a` jăt tàm 2 rơndăp broă lơh dờng mờ 1 broă rơndăp lơh dờng. Dơ\ dùl là bơtòm tơrgùm ù tiah lơh broă sa sươn sre mờ lơh gơs [làng sre dờng. Dơ\ 2 là bè rơndăp broă lơh tam gơl rơndăp tăp sèng chi tam. Mờ bơta dơ\ 3 là broă rơndăp lơh tơngguh uă să bồ phan ròng dê. Pe tơnggume dờng do tơrgùm jơh ală anih lơh broă chính trị mu\t lơh bal mblàng yal, hòi jà, bal mờ làng bol lơh uă broă lơh bè lơh broă sa sươn sre.

Bal mờ poh thôn, [òn, khà kờp làng bol rlau 2 rbô 300 nă, tàm hơ\ làng bol kòn cau H’rê geh tus rlau 95% khà kờp làng bol, mờ bơta lơh ngan jơh nùs sơrlèt gan is să tờm he dê, lồi nam 2019 pa do, xã Pờ Ê geh tơl 19 tàm 19 broă jàu mờ gơ gơs là xã bơh sơnrờp bơh kơnhoàl Kon Plông dê lơh geh broă lơh bơ\t bơtàu [òn lơgar pa. Pờ Ê kung là krơh pơnrơ àng tàm bơ\t bơtàu [òn lơgar pa tàm tiah làng bol kòn cau bơh càr Kon Tum dê.

Cau cih Khoa Điềm- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến