VOV4.K’ho - Tàm càr Dăk Lăk tŭ do geh rơlao 400 nă kòn dềt gơtìp kòp Thalassemia (kòp ờ tơl mhàm bơh dềt). Do là kòp bè mhàm gơtờp bơh mè bèp mờ tŭ do ờ hềt geh sơnơm sơm bời. Mơya, mờ nùs nhơm kờñ kòn mhar bời kòp, neh geh ờ uă cau mè bèp blơi is mờ ngui ală bơta sơnơm ờ git loh anih lơh gơs nàng sơm kòp, lơh kòn dềt ƀuơn ngan gơtìp ală bơta tơngŏ ngòt rơngơ̆t.

                                      Ƀák sĩ kham kòn dềt gơtìp kòp Thalassemia

Cèng kòn tus sơm kòp tàm Hìu sơnơm tiah Tây Nguyên, bi Trần Văn Hai, kis tàm ƀòn 16, xã Tân Hoà, kơnhoàl Buôn Đôn, càr Dăk Lăk pà git: Kòn bi nam do 7 sơnam. Bơh tŭ rơ̆p 3 nhai, kòn sùm ñìm, cau tàm hìu cèng kòn tus piam kòp tàm hìu sơnơm den ƀák sĩ đơs là kòn gơtìp kòp Thalassemia. Tàm tơngai lài mờ 3 sơnam, tàm bơh 3 tus 4 nhai, cau tàm hìu cèng kòn tus hờ hìu sơnơm dùl dơ̆ nàng jồr mhàm mờ tơlik sắt. Sơlơ dờng, tơngai kòn tus hờ hìu sơnơm sơlơ uă. Tŭ do 1 nhai kòn pal mŭt tàm hìu sơnơm 1 dơ̆. Ờ sŭk mờ bơta pràn kơl dang să jan kòn dê, bơdìh mờ broă cèng kòn tus hờ hìu sơnơm nàng sơm kòp, cau tàm hìu nhă gam jòi blơi is tơl ală bơta sơnơm geh yal là sơm bời kòp do. Bi Hai yal, hoàc huơr uă ngan priă bloh mơya kòp kòn bi dê kung gam ờ gơmù. “Geh cau đơs là ai sơnơm bơh cau hơ̆ hùc den ờ pal lòt jồr mhàm, bè tàm 1 nhai he lòt dùl dơ̆ ngui sơnơm bơh cau do 2, 3 nhai hơ̆ sồng pal lòt jồr mhàm, mơya kung ờ gơtùi sơl. Jơh sơnơm bơh cau do cau ne kung ờ jơh kòp sơl, ndŭt ndơl kung pal lòt jồr mhàm”.

                                                Ƀák sĩ kham kòn dềt gơtìp kòp Thalassemia

Ndrờm bè hơ̆ sơl, bi Bùi Văn Viên, kis tàm kơnhoàl Ea H’ Leo tŭ kơno cau lơi yal geh tăc sơnơm sơm kòp gơhòr mhàm sùm bơh dềt là ntoăt tus jòi nàng blơi sơm kòp kòn in. Priă roh, mơya kòp kòn bi dê kung gam ờ bời mờ ngai sơlơ jroă. “Cau tàm hìu ờ sŭk ngan, kung lòt sơm uă tiah, mơya kung ờ bời sơl. Tàm tơngai hơ̆ kung hùc sơnơm brê bal mờ sơnơm hơ̆ mơya kung gam ờ gŏ geh cồng nha sơl, den tàng kung pal lòt jồr mhàm nàng geh rài kis kòn in”.

Jăt Tiến sĩ, ƀák sĩ Trần Thị Thúy Minh, kwang atbồ khoa Nhi Tổng hợp Hìu sơnơm tiah Tây Nguyên yal, tàm ală nam pa do, geh rơlao 400 nă kòn dềt geh sền gơtìp kòp Thalassemia mờ pal sơm kòp sùm tàm hìu sơnơm. Tŭ do, pah ngai hìu sơnơm dờp mờ sơm kòp geh bơh 20 tus 30 nă kòn dềt gơtìp kòp Thalassemia. Do là kòp ờ gơtùi sơm bời jơh, mờ ală broă sơm kòp tŭ do mìng geh tàm ală hìu sơnơm. “Sơm kòp Thalassemia tŭ do bơdìh mờ jồr mhàm, tơlik sắt, sơm kòp dong kờl den mìng geh hìu sơnơm hơ̆ sồng gơtùi sơm. Mờ gam geh bàr, pe broă lơh dờng bè bơkiar chung, bè broă lơh gen, ha là koh la là ală broă sơm kòp Thalassemia nền nòn den kung mìng geh tàm hìu sơnơm. Den tàng kòp Thalassemia pal geh lơh broă mờ hìu sơnơm ha là jăt gah sơm kòp do rềp ngan nàng geh bơto sồr atbồ mờ sơm kòp di tŭ mờ ờ geh broă lơh ờs mờng lơi kung bè tàm bơdìh lơi gơtùi sơm bời kòp do ngan”.

Ƀák sĩ Trần Thị Thúy Minh bơto sồr, kòp Thalassemia di lah sơm kòp ờ tơl den di gơlan lơh gơtìp chơ̆t gờñ ngan. Mơya, kòp do gơtùi rơcang sơndră tŭ neh git wă tơl, lơh jăt broă sền gròi kòp, xét nghiệm, bơto pơlam lài mờ tŭ bao. Di lah kòn deh mờ ờ bơtoah gơtìp kòp Thalassemia, cau mè bèp pal cèng mơ kòn tus hờ hìu sơnơm nàng geh sơm kòp mờ atbồ, bañ ngui ală bơta sơnơm ờ git loh anih lơh gơs, lơh priă roh mờ kòp kung ờ bời sơl, geh tŭ gam lơh gơtìp ngòt rơngơ̆t tus mờ màng kis kòn dềt dê.

Cau cih Nam Trang-Cau mblàng Ndong Brawl